Την «σφραγίδα διαφάνειας» του Αλέξη Τσίπρα στη διαδικασία υλοποίησης της συμφωνίας για τα F-16 αναμένουν την Παρασκευή το πρωί, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, αφού οι μέχρι τώρα τοποθετήσεις του υπουργού Αμυνας αλλά και του αναπληρωτή υπουργού, αντί να διαφωτίζουν τα όσα συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν (;) στην Ουάσιγκτον, μάλλον δημιουργούν «χαμηλή νέφωση και περιορισμένη ορατότητα».
Ο ίδιος ο υπουργός Αμυνας προκαλώντας έκπληξη, έσπευσε στη Βουλή να «διορθώσει» βουλευτή της αντιπολίτευσης υποστηρίζοντας -προς έκπληξη όλων, ότι δεν υπάρχει συμφωνία, αλλά συζήτηση με τους Αμερικανούς.
Την ίδια ώρα, θολές ήταν οι απαντήσεις του ως προς το πόσα αεροσκάφη θα εκσυγχρονιστούν, ποιο θα είναι το ύψος της δαπάνης και αν θα έχει «Αντισταθμιστικά Οφέλη», όπως και «αμαρτωλές συμβάσεις του παρελθόντος» αυτή η αγορά.
Ο Πάνος Καμμένος έως τώρα πάντως, έχει προκαλέσει σύγχυση με τις αλλεπάλληλες διαφορετικές απαντήσεις του ως προς το κόστος, προκαλώντας εύλογα ερωτήματα.
Από τα 2,4 δισ. που ανακοίνωσε στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ, ο κ.Καμμένος έσπευσε να ρίξει το κόστος στο 1.1 δις, ενώ στη Βουλή κατέβηκε ακόμα χαμηλότερα στα 700-800 εκ. ευρώ.
Όσο η πίεση προς την κυβέρνηση εντείνεται τόσο για το κόστος όσο και για τη διαδικασία, τόσο εμφανίζονται δεύτερες σκέψεις για τα μεγέθη. Το «ψαλίδι» που έριξε ο Πάνος Καμμένος συνεπάγεται και μικρότερο αριθμό αεροσκαφών προς αναβάθμιση.
Θα είναι σίγουρα λιγότερα από τα 123 (για τα οποία ο Τραμπ είπε πως θα κοστίσουν 2.4 δις) και μένει να δούμε αν θα είναι 80, 90 ή 95 από τα όσα ως τώρα έχουν ειπωθεί. Είναι πιθανό η κυβέρνηση να επιλέξει να κινηθεί σε χαμηλότερο αριθμό προκειμένου να κρατήσει και χαμηλότερα το κόστος.
Ποιος θα τα αναβαθμίσει
Κατασκευάστρια εταιρεία είναι η Lockheed Martin και αυτή μιλά με το υπουργείο Αμυνας για το πρόγραμμα. Φαίνεται όμως ότι στην υπόθεση υπάρχει και δεύτερος Αμερικανός, η εταιρεία BOEING.
Αρχικά την ανέφερε ο ίδιος ο κ.Τραμπ στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ.Τσίπρα στον Λευκό Οίκο. Εκείνη η αναφορά πυροδότησε σενάρια για αεροσκάφη F-15 ( τα κατασκευάζει η Boeing), ωστόσο γίνεται γνωστό ότι η δεύτερη εταιρεία μπορεί και αυτή να αναβαθμίσει τα F-16. Μάλιστα το υπαινίχθηκε και ο κ.Καμμένος στη Βουλή. Θα στείλει προσφορά ανταγωνιστική; Και τι θα γίνει με τα υπόλοιπα αεροσκάφη που ο υπουργός άμυνας άφησε να εννοηθεί ότι ίσως τα αναβαθμίσουν οι Αμερικανοί σε πλαίσιο Α/Ω;
Με ή χωρίς αντισταθμιστικά;
Το άλλο σημείο που παραμένει ασαφές, είναι το αν η συμφωνία για την αναβάθμιση, θα περιλαμβάνει Α/Ω για τα οποία έχουν ήδη επισήμως μιλήσει ο υπουργός άμυνας αλλά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Υπενθυμίζεται πάντως ότι με νόμο έχουν καταργηθεί επισήμως από το 2011, επειδή και ήταν δύσκολο να διαπιστωθεί η υλοποίησή τους αλλά και επειδή χρησιμοποιήθηκαν πολλάκις για παράνομες και παράλληλες πληρωμές.
Θα έχει ενδιαφέρον η «αριστερή εκδοχή» των Α/Ω, πρακτική από την οποία φέρονται να πλούτισαν στο παρελθόν πρόσωπα όπως ο στενός συνεργάτης του 'Άκη Τσοχατζόπουλου, Γ.Σμπώκος.
Η κυβέρνηση επιθυμεί να έχει η ΕΑΒ τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή, ωστόσο το ζητούμενο είναι με τις ιδιωτικές εταιρείες. Θα «πριμοδοτηθούν» ιδιώτες επιχειρηματίες από τους βαριά φορολογούμενος πολίτες αναλαμβάνοντας μέρος του έργου με την μορφή της βιομηχανικής επιστροφής; Περίπου 10% είναι τα Α/Ω σε κάθε αγορά. Με απλούς αριθμούς 110 εκ σε ύψος δαπάνης 1.1 δις.
Εκτός από την ΕΑΒ, ποιοι ιδιώτες επιχειρηματίες θα ωφεληθούν;
Ποιος θα τους επιλέξει και με ποια κριτήρια;
Είναι οι ίδιοι που ανέλαβαν Α/Ω σε προηγούμενα προγράμματα;
Αυτά είναι ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η κυβέρνηση καθώς οι βουλευτές παραμένουν στην άγνοια και ως τώρα απαντήσεις δεν υπάρχουν.
Ο Δημήτρης Βίτσας απαντώντας για τα Α/Ω μίλησε με έναν «χρησμό» για πιθανή δημιουργία κέντρου συντήρησης και αναβάθμισης ελικοπτέρων. Ο Πάνος Καμμένος μία ημέρα μετά, ανέφερε τα ελικόπτερα Sikorsky του ΠΝ Αν την αναβάθμιση των F16 την κάνει η Lockheed Martin, και στο πλαίσιο αντισταθμιστικών δημιουργηθεί τέτοιο κέντρο, μήπως -αντί για επιστροφή του επιπλέον ποσού που θα πήγαινε σε ελληνικά χέρια- ωφεληθεί «διπλά» η εταιρεία, αφού είναι η ίδια η Lockheed Martin που από το 2015 αγόρασε την Sikorsky;
Οι ΣΥΡΙΖΑΙΟΙ βουλευτές βρίσκονται σε προφανή δυσκολία καθώς για πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση προχωρά στα «δύσβατα» μονοπάτια των εξοπλισμών και φοβούνται το ενδεχόμενο, μήπως ακόμα και στο πλαίσιο μιας επιβεβλημένης επιλογής όπως η αναβάθμιση των F-16, όσοι μεσάζοντες όπλων πλούτισαν, βρουν τρόπο να «δαγκώσουν» και τώρα το δημόσιο χρήμα.
Ήδη οι βουλευτές τη Δευτέρα στη Βουλή, κλήθηκαν να ψηφίσουν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Αμυνας συμφωνία με την Raytheon που θα «θεράπευε» τη ζημιά που υπέστη το Δημόσιο από Α.Ω ύψους 70 εκ. που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
Όλοι αναμένουν από τον Αλέξη Τσίπρα που θα απαντήσει αύριο στον Σταύρου Θεοδωράκη στη Βουλή, να δώσει «αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας». Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά στην Ολομέλεια της Βουλής του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Ν.Ξυδάκη που υποστήριξε ότι «ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα απαντήσει στην επερώτηση του Σταύρου Θεοδωράκη, σε αυτά που απασχολούν τον πολιτικό κόσμο και κυρίως τον ελληνικό λαό. Και θα εγγυηθεί με το δικό του τρόπο την υποδειγματική εκτέλεση αυτής της μεγάλης αγοράς η οποία έχει και εθνική σημασία αλλά είναι επίσης ένα συμβολικό μήνυμα προς τον ελληνικό λαό. Πώς γίνονται οι μεγάλες δουλειές που διασφαλίζουν αφενός τη χώρα αλλά εμπεδώνουν και την πίστη στους θεσμούς, την πίστη στη δημοκρατία, την πίστη στη διαφάνεια μέχρι την τελευταία πτυχή».