Η τακτική των Ευρωπαίων ηγετών να σπρώχνουν τα δυσεπίλυτα προβλήματα κάτω απ’ το χαλί και να μεταθέτουν τη λήψη αποφάσεων εν ευθέτω χρόνω είναι γνωστή στις συνόδους κορυφής της ΕΕ.
Και το διήμερο Συμβούλιο σήμερα κι αύριο στις Βρυξέλλες μάλλον δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.
Η σύνοδος, που χαρακτηριζόταν μέχρι πριν από κάποιο διάστημα «ορόσημο» στην πορεία εξόδου της Βρετανίας από την Ένωση, θα εστιάσει σε άλλα φλέγοντα θέματα, αφού δεν έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος στις διαβουλεύσεις για το Brexit ώστε να αρχίσουν παράλληλα διαπραγματεύσεις για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ. Κι αυτό δίνει το περιθώριο στους ηγέτες να συζητήσουν άλλες προτεραιότητες, από τη Βόρεια Κορέα και την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, που απειλεί να τορπιλίσει ο Ντόναλντ Τραμπ, μέχρι την Τουρκία, την αναθεώρηση της διαδικασίας ασύλου, έναν μελλοντικό υπουργό Οικονομικών της ευρωζώνης και την ίδια την αρχιτεκτονική της Ένωσης.
Οι δηλώσεις των ηγετών:
- Τερέζα Μέι: Η Σύνοδος Κορυφής δεν είναι μόνο για το Brexit, αλλά για την κοινή άμυνα, την ασφάλεια και τη μετανάστευση. Θα παρουσιάσω πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα παίζει πλήρο ρόλο. Θα εξετάσουμε τη συγκεκριμένη πρόοοδο πυ σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις για το Brexit. «Κάνουμε απολογισμό και κοιτάμε μπροστά πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που μοιραζόμαστε όλοι στην Ευρώπη. Αυτό σημαίνει συνεχή συνεργασία, η οποία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ισχυρής μελλοντικής εταιρικής σχέσης που θέλουμε να οικοδομήσουμε από κοινού» σημείωσε η κ. Μέι.
- Ανγκελα Μέρκελ: Θα συζητήσουμε για την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, την οποία έχουμε καταστήσει σαφές ότι υποστηρίζουμε. Επίσης, ζητούσα να μπει η Τουρκία στην ημερήσια διάταξη. Η Τουρκία κάνει σπουδαία δουλειά όσον αφορά τους πρόσφυγες και η ΕΕ έχει συμφωνήσει οικονομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Θα τιμήσουμε τη συμφωνία. Σε ότι αφορά στο Brexit, έχει σημειωθεί πρόοδος, δεν είναι ακόμη έτοιμοι για τη δεύτερη φάση αλλά ελπίζουμε ότι δουλεύουν πάνω στην πρώτη. Μπορεί να μπει το Δεκέμβριο στη δεύτερη φάση. Θα σεβαστούμε τη βούληση του βρετανικού λαού να φύγουν, αλλά ελπίζουμε σε μια στενή σχέση. Για την Καταλονία, παρακολουθούμε τις εξελίξεις και στηρίζουμε τη θέση του Ισπανού κυβερνήτη. Ελπίζουμε να βρεθεί λύση.
- Μπετέλ: Ο διάλογος με το Λονδίνο έχει αλλάξει αρκετά, ακόμα και η ανάρτηση της Τερέζα Μέι στο Facebook ήταν προς την σωστή κατεύθυνση.
- Εμμανουέλ Μακρόν: Για το Brexit, οι 27 της ΕΕ είμαστε όλοι ενωμένοι στα συμφέροντά μας και τις φιλοδοξίες μας.
- Φινλανδός πρωθυπουργός: Σήμερα δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε επαρκή πρόοδο, ελπίζουμε ότι θα γίνει το Δεκέμβριο. Είμαστε λίγο απογοητευμένοι που δεν υπήρξε πρόοδος, δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για αυτό.
- Σουηδός πρωθυπουργός: Δεν θα υπάρξει επαρκής πρόοδος σήμερα, το θαύμα αποκλείεται. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερη δέσμευση στις οικονομικές δεσμεύσεις ακόμη και μετά την αποχώρησή του. Σύσσωμο το συμβούλιο πιστεύει πως δεν έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος, κυρίως όσον αφορά το οικονομικό ζήτημα
- Ρούτε: Η Καταλονία δεν είναι ένα ευρωπαϊκό θέμα, πρόκειται για καθαρά εσωτερική ισπανική υπόθεση. Αναφορικά με το Brexit δήλωσε: Τα δικαιώματα των πολιτών και οι συνοριακοί έλεγχοι είναι δύο πολύ δύσκολα θέματα, αλλά το θέμα της εξόδου είναι βασικό. Η Μέι θα πρέπει να διευκρινίσει με μεγαλύτερη σαφήνεια ποιες εννοεί ότι είναι οι «άλλες δεσμεύσεις» που ανέφερε στη Φλωρεντία.
- Πρωθυπουργός Ιρλανδίας: Η Ιρλανδία, τα κράτη της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής συμφωνούν πως δεν έχει επιτευχθεί επαρκής πρόοδος. Ελπίζουμε ότι θα το πετύχουμε μέχρι τον Δεκέμβριο. Όχι μόνο για την Ιρλανδία, αλλά και τα δικαιώματα των πολιτών και τα οικονομικά. Πολύ πιθανόν μετά το Brexit, οι περισσότεροι κάτοικοι της Βόρειας Ιρλανδίας θα παραμείνουν πολίτες της ΕΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα μπορούσαν να έχουν μια τελωνειακή εταιρική σχέση, αλλά απαιτούνται περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό, όσον αφορά στο τι σημαίνει αυτό.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δεν σταμάτησε για ερωτήσεις πριν τη Σύνοδο, την ώρα που η κυβέρνησή του ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει στην αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας.
Rajoy almost ran into the Council building. No time to answer questions... pic.twitter.com/RT7ncjUzCR
Το τετ α τετ Μέρκελ-Μακρόν
Συνάντηση πριν από την έναρξη του Συμβουλίου της ΕΕ είχαν Ανγκελα Μέρκελ και Εμανουέλ Μακρόν.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν τα θέματα της ατζέντας αλλά και το ζήτημα της Καταλονίας. Οπως έγινε φανερό και από τις δηλώσεις και οι δύο στηρίζουν τον Μαριάνο Ραχόι σχετικά με την αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας.
«Ελπίζουμε ότι είναι εφικτό να βρεθούν λύσεις βάσει του ισπανικού Συντάγματος» επισήμανε η Μέρκελ, ενώ μήνυμα ενότητας προς την Ισπανία έστειλε και ο Μακρόν, ο οποίος θα έχει και συνάντηση με τον Μαριάνο Ραχόι.
Deutsch-Französische Abstimmung vor Beginn des EU-Rates in Brüssel: Kanzlerin #Merkel im Gespräch mit Präsident @EmmanuelMacron. #EUCO pic.twitter.com/auaqQejj3a
Τετ α τετ Τσίπρα-Κόρμπιν: Ακολουθούμε το παράδειγμα της Ελλάδας
Έναν σύντομο διάλογο με τον επικεφαλής των Εργατικών στη Βρετανία Τζέρεμι Κόρμπιν είχε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στο περιθώριο της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, στις Βρυξέλλες.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν λίγο πριν από τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Χαίρομαι που σε βλέπω. Είμαστε πολύ περήφανοι για όσα καταφέρατε», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός στον Τζέρεμι Κόρμπιν.
«Ακολουθούμε το παράδειγμα σας. Πιστεύω σύντομα θα το πετύχουμε», του απάντησε ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας.
Τα καυτά θέματα της Συνόδου Κορυφής
Το Brexit
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι αναμένεται να δεσμευθεί ότι θα κάνει όσο το δυνατόν ευκολότερη την παραμονή των Eυρωπαίων πολιτών στη χώρα της μετά το Brexit στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να ξεμπλοκάρει τις συνομιλίες, με την αρνητική πορεία των οποίων πύκνωσαν οι φωνές που της ζητούν να παραιτηθεί. Αλλά σημαντική πρόοδος δεν αναμένεται. Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα καταστήσουν και πάλι σαφές στη Μέι ότι χωρίς προόδους στο θέμα του λογαριασμού του διαζυγίου, των πολιτικών δικαιωμάτων και των συνόρων με την Ιρλανδία, δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις για τις μελλοντικές εμπορικές και πολιτικές σχέσεις με την ΕΕ. Φαίνεται, όμως πώς είναι διατεθειμένοι να κάνουν μια «χειρονομία» σε αναγνώριση των υποχωρήσεων που προσφέρθηκε να κάνει η Μέι κατά την ομιλία της στη Φλωρεντία τον περασμένο μήνα και αυτή αναμένεται πως θα είναι να δώσουν εντολή στους τεχνοκράτες της ΕΕ να προετοιμαστούν για την έναρξη συνομιλιών σχετικά με τη μεταβατική περίοδο που θα απαιτηθεί, ώστε να μειωθεί η αβεβαιότητα για τον επιχειρηματικό κόσμο.
Τα σχέδια Μακρόν
Στην ατζέντα είναι και τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του προωθεί μεταξύ άλλων και ο Εμανουέλ Μακρόν. Αλλά χωρίς κυβέρνηση συνασπισμού στο Βερολίνο τα χέρια της Άνγκελα Μέρκελ είναι δεμένα. Πώς να δεσμευτεί η Γερμανίδα καγκελάριος σε καίριες αλλαγές, όταν ο Κρίστιαν Λίντνερ, επικεφαλής των Φιλελευθέρων (FDP) -πιθανών κυβερνητικών εταίρων των Χριστιανοδημοκρατών- ξεκαθάρισε ότι η η γερμανική κυβέρνηση είναι αυτό το διάστημα υπηρεσιακή και δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις χωρίς πολιτική νομιμοποίηση; Ο Γάλλος πρόεδρος πιέζει μεταξύ άλλων για τη δημιουργία ενός Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, με δικό του προϋπολογισμό για επενδύσεις που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία και της Γαλλίας, αλλά στο FDP δεν καλοβλέπουν τα σχέδια αυτά, όπως ούτε και η Μέρκελ.
Το προσφυγικό
Αλλά και η αναθεώρηση της διαδικασίας ασύλου σε σχέση με τον Κανονισμό του Δουβλίνου έχει κολλήσει. Ιταλία και Ελλάδα ζητούν να μεταφερθούν σε άλλες χώρες της ΕΕ αιτούντες άσυλο, αλλά οι ανατολικοευρωπαίοι συνεχίζουν να αρνούνται επανεγκατάσταση προσφύγων στην επικράτειά τους. Και με τη νίκη στην Αυστρία του Σεμπάστιαν Κουρτς ευελπιστούν σε μια εθνικιστική κυβέρνηση στη Βιέννη, που θα τους διευκόλυνε στον περιορισμό της μετανάστευσης και την περιφρούρηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Το «πρόβλημα» της Τουρκίας
Οι ηγέτες αναμένεται να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για το πογκρόμ διώξεων που έχει εξαπολύσει ο Ταγίπ Ερντογάν κατά των εγχώριων πολιτικών του αντιπάλων, χωρίς ωστόσο να προβούν σε θεαματικές ενέργειες, όπως η επίσημη αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, καθώς δεν θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο τη συμφωνία του 2016 με την Άγκυρα για την ανάσχεση των ροών προσφύγων από χώρες της Μέσης Ανατολής. Αποφάσεις δεν αναμένονται, αλλά σύμφωνα με δημοσίευμα της Die Welt η Γερμανίδα καγκελάριος θα συζητήσει με τους άλλους ηγέτες την πιθανότητα περαιτέρω μείωσης της οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία, ως «απάντηση» στις φυλακίσεις δημοσιογράφων και υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αυστηρή γλώσσα προς τη Β. Κορέα
Αναφορικά με τη Βόρεια Κορέα οι ηγέτες θα απαιτήσουν από την Πιονγιάνγκ να τερματίσει τα προγράμματά της για την απόκτηση πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων «με πλήρη, επαληθεύσιμο και αμετάκλητο τρόπο» προειδοποιώντας ότι είναι έτοιμοι να εξετάσουν τη λήψη περαιτέρω μέτρων μετά τις πρόσφατες κυρώσεις που επέβαλαν (αυστηρότερες και από εκείνες του ΟΗΕ) και οι οποίες περιλαμβάνουν πλήρη απαγόρευση των επενδύσεων σε όλους τους τομείς απαγόρευση πωλήσεων πετρελαίου και υποπροϊόντων του στο καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τα νέα μέτρα ενδέχεται να περιλαμβάνουν την επιβολή κυρώσεων σε κράτη εκτός ΕΕ τα οποία συνεχίζονται να συναλλάσσονται με την Πιονγκγιάνγκ.
Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Στο θέμα του Ιράν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα επανεπιβεβαιώσουν την προσήλωσή τους στην τήρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, η οποία χρειάστηκε έναν δωδεκαετή διπλωματικό μαραθώνιο για να επιτευχθεί και απείλησε να ακυρώσει ο Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα. Ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι δεν πρέπει να δοθεί στις χώρες που επιλέγουν την οδό του συμβιβασμού η εντύπωση ότι η Δύση δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της και στις Βρυξέλλες στηρίζουν τις ελπίδες τους στο Κογκρέσο να επιμείνει στην τήρηση της συμφωνίας σε μια περίοδο μάλιστα έντονης ανησυχίας για την παγκόσμια ασφάλεια λόγω των πυρηνικών φιλοδοξιών του Κιμ Γιονγκ Ουν.