Σαν σήμερα, 1994: Η χειρότερη ναυτική τραγωδία εν καιρώ ειρήνης μετά τον Πόλεμο [βίντεο]

Παραμένει η χειρότερη ναυτική τραγωδία εν καιρώ ειρήνης μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Απολογισμός; 852 νεκροί, εκ των οποίων οι 500 Σουηδοί.

Ήταν ξημερώματα 28ης Σεπτεμβρίου του 1994. Το πλοίο «Εστόνια» ταξίδευε στη Bαλτική Θάλασσα, κατευθυνόμενο από την πρωτεύουσα της Εσθονίας, Ταλίν, προς τη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ευρισκόμενο ανοικτά των νοτιοδυτικών ακτών της Φινλανδίας, το πλοίο συνάντησε σφοδρή καταιγίδα. Ο καταπέλτης στην πλώρη του άνοιξε περίπου στις 01:15. Ο καιρός ήταν μεν κακός (7-8 μποφόρ), αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τα όσα θα επακολουθούσαν.

Το δυστύχημα -επισήμως- φαίνεται ότι προκλήθηκε από έντονους κραδασμούς που προκάλεσαν ρωγμή στο σύστημα συγκράτησης της πλώρης του καραβιού, καθώς το «Εστόνια» ήταν Ro-Ro φέρι, δηλαδή η πλώρη λειτουργούσε και ως καταπέλτης. Αρχικά, η επιθεώρηση που έκανε το πλήρωμα στο πρωραίο τμήμα του πλοίου δεν έδειξε κάποιο πρόβλημα, όμως στη συνέχεια η ζημιά προκάλεσε την ξαφνική αποκόλληση της πλώρης, που έπεσε στη θάλασσα, με συνέπεια να ανοίξει εντελώς ο μπροστινός καταπέλτης και το νερό να πλημμυρίσει σε ελάχιστα λεπτά το γκαράζ του οχηματαγωγού.

Πολύ σύντομα το πλοίο εμφάνισε κλίση 40 μοιρών, οι πόρτες και οι διάδρομοι στο εσωτερικό μετατράπηκαν σε «πηγάδια θανάτου». Το πλήρωμα εξέπεμψε SOS στις 01:22, όμως λόγω βλάβης στα ηλεκτρολογικά δεν μπορούσε να δώσει το ακριβές στίγμα, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Το «Εστόνια», λόγω της μεγάλης κλίσης, κυριολεκτικά ανατράπηκε και χάθηκε για πάντα από τα ραντάρ στις 01:50, την ώρα που οι αποστολές διάσωσης έσπευδαν προς βοήθεια.

Δεν υπήρχε χρόνος για να χρησιμοποιηθούν οι βάρκες του πλοίου. Ήταν, κατά την ορολογία, μια ανεξέλεγκτη εγκατάλειψη. Η θάλασσα ήταν κρύα (10-11 βαθμούς Κελσίου) και πολλοί άνθρωποι ήταν ντυμένοι ελαφρά ή δεν είχαν σωσίβια, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πριν φθάσουν οι διασωστικές μονάδες. Το πρώτο πλοίο έφθασε στις 02:12, περίπου 20 λεπτά μετά τη βύθιση του «Εστόνια». Το πρώτο ελικόπτερο διάσωσης έφτασε 70 λεπτά περίπου μετά το ναυάγιο. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ωρών, άλλα έξι πλοία και επιπλέον έξι ελικόπτερα έφθασαν. 138 άνθρωποι διασώθηκαν (ένας πέθανε στο νοσοκομείο αργότερα). Από αυτούς, τους 104 περισυνέλεξαν τα ελικόπτερα και μόλις 34 τα πλοία.

Τρία χρόνια μετά την τραγωδία, το 1997, επιτροπή αποτελούμενη από Εσθονούς, Σουηδούς και Φινλανδούς εμπειρογνώμονες καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για το ναυάγιο ευθύνονται η προβληματικής κατασκευής μπουκαπόρτα του πλοίου, η ένταση των καιρικών συνθηκών και ένα ανθρώπινο λάθος. Ωστόσο, τα σενάρια δεν σταμάτησαν ποτέ...

Οι θεωρίες συνωμοσίας

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το ναυάγιο του «Εστόνια» δεν ήταν ένα απλό δυστύχημα, αλλά παράπλευρη απώλεια ενός βρώμικου πολέμου μυστικών υπηρεσιών. Η αλήθεια είναι ότι το πλοίο χρησιμοποιήθηκε για μεταφορά όπλων τον Σεπτέμβριο του 2004. Οι κυβερνήσεις της Σουηδίας και της Εσθονίας, μετά από πίεση των ΜΜΕ, προχώρησαν σε έρευνες, οι οποίες επιβεβαίωσαν αυτή ακριβώς την πληροφορία, χωρίς όμως να διευκρινίσουν αν και τη μοιραία νύχτα το «Εστόνια» μετέφερε όπλα.

Μία πρώτη αναφορά σχετικής επιτροπής διερεύνησης του ατυχήματος αναφέρθηκε σε πιθανή έκρηξη στο πλοίο. Νεότερες έρευνες επιβεβαίωσαν και πάλι έκρηξη στο πλοίο. Άλλοι ισχυρίζονται ότι με το «Εστόνια» μεταφερόταν εκείνη τη νύχτα μυστικό φορτίο ρωσικού στρατιωτικού υλικού, για λογαριασμό δυτικών μυστικών υπηρεσιών (της MI6, που ενεργούσε κατόπιν εντολών της CIA) με στόχο την παρακολούθηση της ανάπτυξης των ρωσικών οπλικών συστημάτων μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Έχουν επίσης αναφερθεί μυστικές και υπόγειες διαδρομές μεταξύ της Σουηδίας και της Ρωσίας με εμπόριο όπλων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σουηδία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ότι οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις που έχουν κυριαρχήσει στην πολιτική ιστορία της χώρας διατηρούσαν καλές (και μυστικές) σχέσεις με τη Ρωσία. Έτσι, οι ίδιες οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έχουν κατηγορηθεί ότι βύθισαν το «Εστόνια», προκειμένου να μην αποκαλυφθούν οι παράνομες δοσοληψίες τους κάτω από το τραπέζι με την κυβέρνηση της Σουηδίας. Η ίδια θεωρία αναφέρει ότι η Εσθονία ήταν ο αδύναμος κρίκος στην ιστορία αυτή, καθώς μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, στη μεταβατική περίοδο προσέγγισής της με τη Δύση και πρόσδεσής της στο δυτικό άρμα, η Εσθονία είχε γίνει άντρο των δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Ισχυρίζονται κάποιοι ότι δυτικοί πράκτορες, καλά πληροφορημένοι, περίμεναν το «Εστόνια» με το «βρώμικο» φορτίο στο λιμάνι της Στοκχόλμης.

Όπως και να 'χει, το αποτέλεσμα ήταν να χάσουν τη ζωή τους 852 αθώοι άνθρωποι, σε μία από τις χειρότερες ναυτικές τραγωδίες όλων των εποχών.

Άλλα γεγονότα που συνέβησαν 28 Σεπτεμβρίου:

1787: Το αμερικανικό Σύνταγμα ψηφίζεται από το Κογκρέσο και στέλνεται για έγκριση στα νομοθετικά σώματα των Πολιτειών.

1821: Το Μεξικό υπογράφει την τελική πράξη για την ανεξαρτησία του από την Ισπανία.

1858: Ο κομήτης του Ντονάτι γίνεται ο πρώτος που απαθανατίζεται φωτογραφικά.

1867: Το Τορόντο γίνεται επίσημα πρωτεύουσα του Οντάριο.

1871: Η Βραζιλία ψηφίζει νόμο, σύμφωνα με τον οποίο τα παιδιά των σκλάβων θεωρούνται ελεύθεροι πολίτες.

1893: Στην Πορτογαλία, ιδρύεται η ποδοσφαιρική ομάδα της Πόρτο με την ονομασία «Football Club do Porto-Sociedade Sportiva».

1916: Εθνικός διχασμός προ των πυλών. Η Ελλάδα βρίσκεται με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, η μία στη Θεσσαλονίκη υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και η άλλη στην Αθήνα υπό την επιρροή του βασιλιά Κωνσταντίνου. Αιτία, η διχογνωμία Βενιζέλου και Κωνσταντίνου για το αν η χώρα πρέπει να συνταχθεί ή όχι με τις δυνάμεις της Αντάντ κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου.

1922: Υπογραφή της Συνθήκης των Μουδανιών. Υπογράφεται, με επαχθείς όρους, ανακωχή με τους Τούρκους στα Μουδανιά, με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

1931: Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Αλέξανδρος Διομήδης υποβάλλει την παραίτησή του, μετά τη διαφωνία του με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο για το χειρισμό του θέματος της «προστασίας της δραχμής».

1939: Αρχίζει να λειτουργεί η ελληνική υπηρεσία στο ραδιόφωνο του BBC.

1946.: Αποθεωτική υποδοχή στον Βασιλέα Γεώργιο Β΄στην Αθήνα, που επανέρχεται στο θρόνο του, μετά το Δημοψήφισμα της 1ης Σεπτεμβρίου 1946, όπου επικράτησαν οι οπαδοί της Βασιλείας (69% υπέρ της επανόδου του Γεωργίου Β'). Ο Βασιλιάς και το πριγκιπικό ζεύγος αποβιβάζονται στο λιμάνι του Φαλήρου, όπου τους υποδέχεται επισήμως η κυβέρνηση. Στη συνέχεια μεταβαίνουν με αυτοκινητοπομπή για δοξολογία στη Μητρόπολη και κατάθεση στεφάνου στον Άγνωστο Στρατιώτη. Από τον εξώστη των Παλαιών Ανακτόρων ο Βασιλιάς χαιρετίζει το πλήθος και παρακολουθεί παρέλαση.

1961: Η Συρία αποχωρεί από την Ενωμένη Αραβική Δημοκρατία.

1973: Υποβάλλει την παραίτησή του από τη χουντική κυβέρνηση Μαρκεζίνη ο Νικόλαος Μακαρέζος, εκ των πρωτεργατών του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου. Ακολουθούν και άλλοι στρατιωτικοί υπουργοί.

1974: Καθιερώνεται με νόμο η δημοτική γλώσσα στα ελληνικά δημοτικά σχολεία.

1979: Η Εθνική Ελλάδας μπάσκετ κερδίζει στους Μεσογειακούς του Σπλιτ το πρώτο της χρυσό μετάλλιο σε μεγάλους αγώνες, νικώντας στον τελικό την Γιουγκοσλαβία με 85-75.

1989: Η Βουλή αποφασίζει να παραπέμψει στο Ειδικό Δικαστήριο, ως υπεύθυνους για το σκάνδαλο Κοσκωτά, τους Ανδρέα Παπανδρέου, Μένιο Κουτσόγιωργα, Δημήτρη Τσοβόλα, Παναγιώτη Ρουμελιώτη και Γιώργο Πέτσο.

2000: Διεξάγεται δημοψήφισμα στη Δανία για την είσοδο της χώρας στην OΝΕ. Υπερισχύει το όχι με 53,1% έναντι 46,9% του ναι. Οι Δανοί κρατούν τη δανέζικη κορώνα, η οποία θα συνδεθεί με το ευρώ με ένα μικρό εύρος διακύμανσης.

...Την ίδια μέρα, ο Κώστας Κεντέρης γράφει ιστορία, καθώς κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στον τελικό των 200 μέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Ο «φτερωτός Έλληνας» τρέχει σε 20.09. Είναι ο μόνος λευκός από τους οκτώ των τελικών κι αυτό είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο για άνδρα αθλητή στίβου από το 1912 όταν ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας είχε κερδίσει το μήκος άνευ φοράς.

2003: Στον φυσικό τους χώρο τα ευρήματα της Βεργίνας, που ήρθαν στο φως το 1977 από τον Μανόλη Ανδρόνικο. Εγκαινιάζεται από τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο η έκθεση των αρχαιολογικών ευρημάτων της Βεργίνας, τα οποία μέχρι πρότινος φυλάσσονταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. Εγκαινιάζεται επίσης το πρώτο πωλητήριο αντιγράφων των αρχαίων ευρημάτων (για το κοινό).
...Την ίδια μέρα, η ανθυπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού Αρετή Αθανασοπούλου κατακτά το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των -59 κιλών νικώντας στον τελικό την Σαλαζάρ από το Μεξικό με 6-5 στο 9ο Παγκόσμιο Πρωταθλήματος Τάε Κβον Ντο του Γκάρμις-Παρτενκίρχεν της Γερμανίας.

2004: Ολοκληρώνονται στην Αθήνα οι 12οι Παραολυμπιακοί Αγώνες.

2006: Στην Αυστρία για πρώτη φορά ψηφίζουν 16χρονοι σε βουλευτικές εκλογές.

Σαν σήμερα το 551 π.Χ. γεννήθηκε ο Κινέζος φιλόσοφος Κομφούκιος, το 1841 ο Γάλλος πρωθυπουργός Ζορζ Κλεμανσό, το 1924 ο Ιταλός ηθοποιός Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, το 1934 η Γαλλίδα ηθοποιός Μπριζίτ Μπαρντό και το 1967 η βραβευμένη με Όσκαρ Αμερικανίδα ηθοποιός Μίρα Σορβίνο.

Την ίδια μέρα το 1895 πέθανε ο Γάλλος γιατρός και χημικός Λουί Ζαν Παστέρ, ο «πατέρας» της μικροβιολογίας, που ανακάλυψε το αντιλυσσικό εμβόλιο και εφηύρε τη διαδικασία της παστερίωσης, το 1956 ο γερμανικής καταγωγής Αμερικανός επιχειρηματίας Γουίλιαμ Μπόινγκ, ιδρυτής της εταιρείας αεροναυπηγικής Boeing, το 1970 ο πρώτος πρόεδρος της Αιγύπτου, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, και το 2003 ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός σκηνοθέτης Ελία Καζάν (Ηλίας Καζαντζόγλου) («Αμέρικα- Αμέρικα», «Ανατολικά της Εδέμ», «Το λιμάνι της αγωνίας»).