Το σενάριο είναι δυστυχώς πλέον γνωστό. Το σήμα δόθηκε στις 14:53, την Παρασκευή 7 Απριλίου. Ενα φορτηγό μεταφοράς τροφίμων είχε μπει κυριολεκτικά στην είσοδο του πολυκαταστήματος Ahlens, στην καρδιά της Στοκχόλμης, αφού πρώτα ανέβηκε με μεγάλη ταχύτητα, επί 500 μέτρα, στον πεζόδρομο Drottninggatan, μιας από τις μεγάλες εμπορικές αρτηρίες της σουηδικής πρωτεύουσας.
Τέσσερα άτομα σκοτώθηκαν και 15 τραυματίστηκαν, εκ των οποίων τα 9 βαριά. Εξι άλλα άτομα βγήκαν από το νοσοκομείο κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ενα άτομο συνελήφθη το βράδυ της Παρασκευής, ενώ βρισκόταν σε μια μια μπουτίκ του προαστίου Märsta, στα βόρεια της Στοκχόλμης, του οποίου η συμπεριφορά κίνησε υποψίες. Το δικαστήριο ανακοίνωσε ότι κατηγορείται για «τρομοκρατικά εγκλήματα και ανθρωποκτονίες». Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας, Lars Byström, διευκρίνισε, το πρωί του Σαββάτου, ότι ήταν «πιθανόν» αυτός που έριξε το φορτηγό πάνω στο πολυκατάστημα.
Το δημόσιο ραδιόφωνο της Σουηδίας ανέφερε ότι οι γερμανικές αρχές επιβεβαίωσαν πως ο ύποπτος κατάγεται από το Ουζμπεκιστάν. Τα μίντια αναφέρουν επίσης ότι συνελήφθη κι ένα άλλο άτομο, στο προάστιο Hjulsta, στα βορειο-ανατολικά της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με το κανάλι SVT, το οποίο επικαλέστηκε αστυνομικές πηγές, ένα σακίδιο με εκρηκτικά βρέθηκε στο φορτηγό.
Το φορτηγό ανήκε στην εταιρεία Spendrups, και είχε κλαπεί λίγα λεπτά πριν την τρομοκρατική επίθεση. Ο οδηγός του φορτηγού, ο οποίος ξεφόρτωνε πράγματα σε ένα εστιατόριο, είπε ότι είδε έναν άνδρα με κουκούλα να παίρνει το τιμόνι του φορτηγού και να αναπτύσει μεγάλη ταχύτητα με κατεύθυνση προς το Drottninggatan. Σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες, όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Οι πεζοί δεν πρόλαβαν να προφυλαχθούν. Ακουσαν έναν μεταλλικό θόρυβο και στη συνέχεια είδαν καπνό να βγαίνει από το όχημα.
Ο Sami, 25 ετών, ο οποίος πουλάει βαλίτσες στην αγορά του Hötorget, περίπου 100 μέτρα από το σημείο, ανέφερε ότι οι άνθρωποι έτρεχαν προς το μέρος του. «Φώναζαν. Λίγα λεπτά αργότερα, έφτασε η αστυνομία και μας είπε να φύγουμε. Μας έσπρωχναν. Ούρλιαζαν». Ο νεαρός, αφγανικής καταγωγής, πρόσφυγας στη Σουηδία τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι σοκαρισμένος: «Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν συχνά στο Αφγανιστάν. Αλλά όχι στη Σουηδία, όχι στη Στοκχόλμη. Φοβάμαι».
Το τετράγωνο του Drottninggatan αποκλείστηκε. Οι περισσότεροι πωλητές δεν επέστρεψαν στη θέση τους. Η Camilla και η Ingrid, δύο νεαρές μαγείρισσες που εργάζονται στο ξενοδοχείο της πλατείας, παρακολουθούν το θλιβερό θέαμα με τα λαχανικά και τα φρούτα σκορπισμένα παντού. «Λίγο πριν τις 3, πολλοί άνθρωποι μπήκαν ξαφνικά, τρέχοντας, μέσα στο ξενοδοχείο. Κάποιοι έκλαιγαν. Μια γυναίκα είχε παραλύσει εντελώς. Οι αστυνομικοί ήρθαν λίγο αργότερα και μας απαγόρευσαν εντελώς να βγούμε έξω για κάποιες ώρες».
Η Camilla απορεί πώς δεν σκοτώθηκαν περισσότεροι άνθρωποι. Στις 14:30, λέει, Παρασκευή απόγευμα, οι κάτοικοι φεύγουν από τα γραφεία και κατεβαίνουν στο κέντρο της πόλης. Και προσθέτει: «Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο... Ηταν θέμα χρόνου να συμβεί και σε μας».
Λίγο πιο κάτω, μια ομάδα γυναικών που σέρνουν βαλίτσες περιμένουν κάποιον να τις παραλάβει. Είναι 9 το βράδυ και το κέντρο της Στοκχόλμης είναι εντελώς έρημο. Είναι καθηγήτριες σε σχολή της πόλης Sala, 140 χλμ από την πρωτεύουσα. «Είχαμε έρθει για το διήμερο. Θέλαμε να πάμε θέατρο και Οπερα... Αλλά μόλις είχαμε αφήσει τις βαλίτσες και μας έδιωξαν», αναφέρουν οι γυναίκες οι οποίες αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω. «Είναι τρομερό, ξέραμε ότι αυτό θα συμβεί και σε μας μια μέρα», λένε.
Στη Σουηδία δεν είχε, ωστόσο, συμβεί τίποτα παρόμοιο. Στις 11 Δεκεμβρίου 2010, ένας Σουηδός ιρακινής καταγωγής, είχε πυροδοτήσει εκρηκτικά που έφερε πάνω του, μερικές δεκάδες μέτρα από το ίδιο πολυκατάστημα Ahlens αλλά είχε προκαλέσει κάποια ελαφρά τραύματα σε μερικά άτομα.
Στην ετήσια έκθεσή τους, η οποία δημοσιεύτηκε στις 16 Μαρτίου 2017, οι μυστικές υπηρεσίες είχαν προειδοποιήσει για τον κίνδυνο μιας παρόμοιας επίθεσης σαν αυτές που έγιναν αλλού στην Ευρώπη, σημειώνοντας ότι «είναι αδύνατον να προκαθοριστεί αν ένα παρόμοιο συμβάν επαναληφθεί στη Σουηδία».
Στις αρχές του 2017, το Εθνικό Κέντρο για την αξιολόγηση της τρομοκρατικής απειλής είχε επίσης προειδοποιήσει για πιθανές επιθέσεις. Είχε μάλιστα εκτιμήσει ότι η Σουηδία «θα μπορούσε να θεωρηθεί στόχος από τους ισλαμιστές τρομοκράτες» και είχε αναφερθεί σε άτομα «τα οποία ταξίδεψαν και επέστρεψαν αφού πρώτα πολέμησαν στο πλευρό της ισλαμικής τρομοκρατικής οργάνωσης, καθώς και άλλα άτομα τα οποία δεν έφυγαν αλλά εμπνέονται από την τρομοκρατική ισλαμική προπαγάνδα».
Το βράδυ της Παρασκευής, ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Stefan Löfven, πολύ συγκινημένος άφησε λουλούδια και ένα κερί στο πεζοδρόμιο, μερικά μέτρα από το σημείο της επίθεσης. Είχε επιστρέψει εκτάκτως από το Göteborg, όπου είχε μεταβεί για να συμμετάσχει στο Συνέδριο του Σοσιαλ-δημοκρατικού κόμματος, το βράδυ του Σαββάτου. Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου ο πρωθυπουργός εξέφρασε την αποφασιστικότητά του: «Ο στόχος της τρομοκρατίας είναι να υπονομεύσει την δημοκρατία. Αλλά οι πράξεις της δεν θα πλήξουν ποτέ την Σουηδία, το γνωρίζουμε. Δεν μπορείτε να μας διχάσετε, δεν μπορείτε να ελέγξετε τη ζωή μας, δεν μπορείτε ποτέ να κερδίσετε».
Ο Stefan Löfven εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κινητοποίηση των κατοίκων της Στοκχόλμης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου με το hashtag #openstockholm, πρότειναν να φιλοξενήσουν τα άτομα που είχαν εγκλωβιστεί στο κέντρο της πόλης, μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας του μετρό και των τρένων.
«Το περιμέναμε ίσως, αλλά δεν είναι ποτέ δυνατόν να προετοιμαστείς συναισθηματικά», γράφει η καθημερινή εφημερίδα Svenska Dagbladet, στο κύριο άρθρο της. «Αυτή η επίθεση είναι μια υπενθύμιση ότι η Σουηδία βρίσκεται μέσα στον κόσμο. Και ο κόσμος μέσα στη Σουηδία. Συνδεδεμένοι άρρηκτα. Αυτό είναι το αδύνατο σημείο μας αλλά και η δύναμή μας».
Η Στοκχόλμη κράτησε την ψυχραιμία της
Την επομένη της επίθεσης, η ταμπλόιντ εφημερίδα Expressen έκανε έκκληση στην κυβέρνηση να αυξήσει τα μέσα των μυστικών υπηρεσιών:
«Αυτές οι υπηρεσίες χρειάζονται καλύτερα εργαλεία για να πολεμήσουν πιο αποτελεσματικά την τρομοκρατία, η οποία θέλει να φέρει τον φόβο και τον διχασμό. Σήμερα η Σουηδία πενθεί τους νεκρούς της. Αλλά πρέπει να αντιμετωπίσει την τρομοκρατία, όχι με παθητικότητα και διχασμό, αλλά με πολιτική αποφασιστικότητα», γράφει.
Από την πλευρά της, η καθημερινή εφημερίδα Svenska Dagbladet συγχαίρει τον πληθυσμό της Στοκχόλμης για την αντίδρασή του απέναντι σε μια επίθεση που άλλαξε τη χώρα:
«Πολλοί κάτοικοι της Στοκχόλμης απέδειξαν το θάρρος τους τρέχοντας να βοηθήσουν τους τραυματίες. Πολλοί άλλοι άνοιξαν το σπίτι τους σε όσους είχαν μπλοκαριστεί όταν τα μέσα μεταφοράς έκλεισαν το απόγευμα και το βράδυ. Οταν χρειάζεται, οι κάτοικοι της Στοκχόλμης αποδεικνύουν μια συνοχή και αλληλεγγύη για τις οποίες μπορούμε να είμαστε περήφανοι».
Η άλλη μεγάλη καθημερινή εφημερίδα της χώρας, η Dagens Nyheter, δηλώνει επίσης τον θαυμασμό της για την πρωτεύουσα και τους κατοίκους της:
«Η Στοκχόλμη και οι κάτοικοί της άντεξαν το σοκ. Αν ο στόχος της επίθεσης ήταν να προκληθεί ένα διαρκές χάος, απέτυχε […] Οι περισσότεροι άνθρωποι αντέδρασαν με ηρεμία. Τα τρένα σταμάτησαν, τα λεωφορεία δεν κινήθηκαν, αλλά οι κάτοικοι της Στοκχόλμης και οι τουρίστες αντιμετώπισαν την κατάσταση και έμειναν ψύχραιμοι. Παρέμειναν αξιοπρεπείς».