Με ένα πρόγραμμα που προσεγγίσει περισσότερο τους νεοκομμουνιστές της Ευρώπης (ΣΥΡΙΖΑ, Podemos) παρά το γαλλικό Σοσιαλιστικό κόμμα του οποίου είναι επίσημα υποψήφιος πρόεδρος, ο Μπενουά Αμόν βλέπει τα κορυφαία στελέχη του κόμματός του να απομακρύνονται από αυτόν.
Ιστορικά στελέχη, βουλευτές, προσωπικότητες και γερουσιαστές του Σοσιαλιστικού κόμματος στρέφονται προς τον ανεξάρτητο υποψήφιο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και γυρίζουν την πλάτη στον Μπενουά Αμόν. Χθες ήταν η σειρά του Επιτρόπου Πιέρ Μοσκοβισί να πάρει αποστάσεις από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του υποψηφίου. Σε μια επιστολή που του απηύθυνε, και την οποία έδωσε στη δημοσιότητα, ο Μοσκοβισί αμφισβητεί το πρόγραμμά του Αμόν για την «δημοκρατικοποίηση» της διακυβέρνησης της ευρωζώνης.
Κεντρικό σύνθημα του προγράμματος του Μπενουά Αμόν, ο οποίος θέλει «να αλλάξει την Ευρώπη», είναι να αντικατασταθεί το Eurogroup. O Πιέρ Μοσκοβισί, στην επιστολή του, εκτιμά ότι αυτή η ιδέα είναι «φιλόδοξη» και ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί «μακροπρόθεσμα», αλλά ότι «δεν θα έβρισκε σήμερα καμία στήριξη, σε μια Ευρώπη που δεν επιθυμεί να αλλάξει τις συμφωνίες».
Ο γάλλος Επίτροπος αναφέρει ότι η πρόταση του κ. Αμόν «κινδυνεύει να συνδιάσει ένα σοκ εθνικών συμφερόντων στο εσωτερικό του Eurogroup, που υπάρχει ήδη, με το σοκ της εθνικής νομιμοποίησης στο εσωτερικό της ευρωζώνης».
Προτείνει, επομένως, στον Μπενουά Αμόν, «να καλυτερέψουμε το ήδη υπάρχον σύστημα: να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο δίνοντάς του την δυνατότητα να συνεδριάζει σε επίπεδο ευρωζώνης, να δημιουργήσουμε έναν επίτροπο-υπουργό Οικονομικών της ευρωζώνης που θα είναι υπεύθυνος ενώπιον του κοινοβουλίου και να προικίσουμε την ευρωζώνη με μια δυνατότητα προϋπολογισμού».
«Ας πάρουμε τις δομές που υπάρχουν και ας προχωρήσουμε προς την διαφάνεια και την αντιπροσωπευτικότητα», προσθέτει ο Πιέρ Μοσκοβισί, ο οποίος αναγνωρίζει ότι το Eurogroup δεν μπορεί πια να παίρνει αποφάσεις «αργά τη νύχτα και με κλειστές πόρτες».
Χτύπημα στον Μπενουά Αμόν έδωσε την περασμένη Πέμπτη και ο Φρανσουά Ολάντ, όταν επέκρινε δημόσια από τις Βρυξέλλες την πρόταση του υποψηφίου, λέγοντας ότι «αυτοί που αποφασίζουν στην ευρωζώνη είναι οι κυβερνήσεις».
Τι λέει το πρόγραμμα του Μπενουά Αμόν για την Ευρώπη
Σύμβουλος του Αμόν για τα ευρωπαϊκά θέματα είναι ο νεοκομμουνιστής φιλόσοφος Τομά Πικετί ενώ στα οικονομικά και δημοσιονομικά θέματα σύμβουλός του είναι η σύζυγος του Πικετί Julia Cagé.
Ο Αμόν δεν είναι ούτε κατά ούτε υπέρ της Ευρώπης όπως αυτή είναι σήμερα, αλλά τοποθετείται υπέρ «μιας Ευρώπης πιο κοινωνικής, οικολογικής, δημοκρατικής και προστατευτικής».
Πιο προστατευτικής σημαίνει ότι ο Αμόν τάσσεται κατά της Ευρώπης των ελεύθερων συναλλαγών. Ο Αμόν είχε επικρίνει την συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με τον Καναδά, την λεγόμενη CETA.
Προτείνει επίσης μια εναρμόνιση στους κατώτατους μισθούς σε όλη την Ευρώπη, με χρηματοδότηση και από τα εθνικά κράτη. Ωστόσο, ο Αμόν έχει επικριθεί ότι με αυτό το μέτρο θα σκοτώσει την ανταγωνιστικότητα των κρατών και ότι είναι μια πρόταση που θυμίζει περισσότερο χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
«Προτείνω μια νέα πολιτική συμφωνία ώστε η Ευρώπη να οικοδομηθεί γύρω από ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσειων προς την οικολογική μετάβαση, ώστε να μπει τέλος στην λιτότητα, να εξομοιωθούν οι κοινωνικές και φορολογικές πολιτικές ώστε να μπει τέλος στα διαφορετικά dumpings», γράφει ο Αμόν στο πρόγραμμά τους.
Ο Αμόν επιμένει για το «τέλος της λιτότητας στην Ευρώπη» και επιθυμεί την κατάργηση του πλαφόν 3% ελλείμματος στο ΑΕΠ. Ωστόσο, δεν προβλέπει με ποιόν τρόπο θα πείσει την Γερμανία να αποδεχθεί κάτι τέτοιο, αφού έχει υπογραφεί συμφωνία το 2011 από τις ευρωπαϊκές χώρες για να ενισχυθεί η οικονομική πειθαρχία.
Επίσης, ο Αμόν για να επιτευχθεί το «τέλος της λιτότητας», προτείνει να μην εγγράφονται οι στρατιωτικές δαπάνες στο έλλειμμα.
Δεν πείθει για τα οικονομικά
Η πραγματική ρήξη που επιδιώκει ο Μπενουά Αμόν με το ευρωπαϊκό του πρόγραμμα είναι ότι ζητάει την οικοδόμηση μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης και την έγκριση μεγάλων επενδύσεων ώστε να χρηματοδοτηθεί η «οικολογική μετάβαση» που αποτελεί έναν από τους κεντρικούς άξονες του προγράμματός του. Η πρότασή του συγκεκριμένα είναι να υπάρξει ένας ευρωπαϊκός προϋπολογισμός πολύ πιο φιλόδοξος από τον σημερινό και να φθάνει τα 145 δις ευρώ.
Για να χρηματοδοτηθεί η «οικολογική μετάβαση» ο Μπενουά Αμόν ζητάει ένα πλάνο επενδύσεων 1.000 δις ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτείται από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ο οποίος θα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές ή από την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα.
Επομένως, όπως γίνεται σήμερα με τα κράτη, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορεί να έχει χρέη και να δανείζεται χρήματα από τις αγορές. Αυτή η πρόταση τείνει προς μια ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης.
Αυτή η ιδέα δεν είναι καινούρια. Σήμερα, η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα χρηματοδοτεί έμμεσα τα κράτη αφού αγοράζει εδώ και 18 μήνες το χρέος τους στις αγορές (είναι το περιβόητο QE, Quantitative Easing). Αλλά το να χρηματοδοτεί απευθείας η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα έναν ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, αυτό είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να πραγματοποιηθεί και ο Μπενουά Αμόν επικρίνεται για την πρότασή του. Κι αυτό γιατί θα επιστρέφαμε χοντρικά στην εποχή που οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών χρηματοδοτούσαν τα ελλείμματά τους, ώσπου η πρακτική αυτή εγκαταλείφθηκε στη δεκαετία του 70.
Εξάλλου, για να υλοποιηθεί αυτή η πρόταση απαιτείται νέο Σύμφωνο και θα χρειαστεί να ασκηθεί βία στους Γερμανούς για να το δεχθούν. Αλλά η ομάδα του Μπενουά Αμόν θέλει να πιστεύει ότι οι κόκκινες γραμμές αλλάζουν σήμερα στην Ευρώπη.
Συχνά πυκνά ο Μπενουά Αμόν τα βάζει και με το ΔΝΤ για να επιτεθεί στην λιτότητα. Πράγματι, το ΔΝΤ το τελευταίο διάστημα προειδοποιεί για το υφεσιακό αποτέλεσμα που δίνει η λιτότητα σε χώρες της Ευρώπης. Και είναι ενδιαφέρον, αναφέρουν γάλλοι αναλυτές, να βλέπει κανείς τον αριστερό Μπενουά Αμόν να ζητάει την βοήθεια του ΔΝΤ για το τέλος της λιτότητας.
Ζητάει κούρεμα του χρέους
Η διαφορά ανάμεσα στο πρόγραμμα του Μπενουά Αμόν και του Φρανσουά Ολάντ είναι ότι ο γάλλος πρόεδρος υποσχόταν να πείσει την Γερμανία να του επιτρέψει να υλοποιήσει το οικονομικό του πρόγραμμα στη Γαλλία. Ο Μπενουά Αμόν δεν υπόσχεται τίποτα τέτοιο και δεν ζητάει νέο Σύμφωνο για να υλοποιηθεί το πρόγραμμά του. Ωστόσο, οι ιδέες του για την Ευρώπη απαιτούν νέο Σύμφωνο. Επομένως οι υποσχέσεις του σκοντάφτουν σε αυτό το εμπόδιο, αλλά οι συνεργάτες του απαντούν ότι τα ευρωπαϊκά σύμφωνα συχνά παραβιάζονται.
Ωστόσο, ο Μπενουά Αμόν δεν σταματάει εδώ: ζητάει μια αναθεώρηση του χρέους στα κράτη-μέλη της Ευρώπης, δηλαδή το κούρεμα ουσιαστικά του χρέους των κρατών. Η πρότασή του αυτή ανησυχεί τις αγορές, αλλά επειδή βρίσκεται πολύ χαμηλά στις δημοσκοπήσεις και δεν θεωρείται φαβορί για να γίνει πρόεδρος της Γαλλίας, το θέμα δεν παίρνει διαστάσεις.
«Η Ευρώπη σήμερα δεν προχωράει. Δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις πληγές της παγκοσμιοποίησης. Θεωρεί ότι η πρόοδος στα κράτη μέλη περνάει υποχρεωτικά από την λιτότητα στο εσωτερικό της Ενωσης και από την ελεύθερη συναλλαγή με τα κράτη στο εξωτερικό. Αυτό το όραμα της Ευρώπης την οδηγεί στην παρακμή της. Γι'αυτό παντού στην Ευρώπη βλέπουμε την άνοδο των εθνικισμών και της ακροδεξιάς.
Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, η απάντηση δεν μπορεί να είναι η εσωστρέφεια των κρατών-εθνών, όπως προτείνει η Μαρίν Λεπέν, η οποία ετοιμάζει το τέλος της Ευρώπης και της Γαλλίας, αλλά ούτε και η συντήρηση του παρόντος ευρωπαϊκού πλαισίου και των θεσμών της. Η λιτότητα επεβλήθη ως ευρωπαϊκή ιδέα στις χώρες-μέλη επειδή δεν υπάρχει αρκετή δημοκρατία στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι κυρίαρχες αποφάσεις λαμβάνονται από την Τρόικα, δηλαδή από το Eurogroup, την ΕΚΤ και την Κομισιόν, δείχνει ότι υπάρχει πραγματικό έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη», λέει ο Μπενουά Αμόν.