Λίγο μετά τον εμφύλιο 46 έργα τέχνης από καλλιτέχνες όπως οι Πικάσο, Ματίς, Μπονάρ, Μπρακ και Μπουρντέλ, φτάνουν στην Ελλάδα ως φόρος τιμής στους Ελληνες που αντιστάθηκαν με γενναιότητα κατά των Γερμανών. Ανάμεσά τους και το «Γυναικείο κεφάλι» του Πικάσο με αφιέρωση στον ελληνικό λαό από το χέρι του ίδιου του καλλιτέχνη, το οποίο εκλάπη από την Εθνική Πινακοθήκη τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας.
Όπως περιγράφει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Τα Νέα όλα αρχίζουν τον χειμώνα του 1942. Το ζεύγος Μιλιέξ (στη φωτογραφία, ο γάλλος λόγιος φιλέλληνας και αργότερα μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Ροζέ Μιλιέξ και η πεζογράφος σύζυγός του Τατιάνα Γκρίτση-Μιλιέξ) έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα μετά την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων και ζει στον γαλλικό Νότο.
Ταυτόχρονα ο Πάμπλο Πικάσο βρίσκεται υπό γερμανική παρακολούθηση. Αρνείται να λάβει μέρος σε οποιαδήποτε έκθεση κατά τη διάρκεια της Κατοχής και δουλεύει αδιάκοπα στο εργαστήριό του. Ο Ανρί Ματίς βλέπει την Γκεστάπο να συλλαμβάνει τη γυναίκα και την κόρη του. Ο Ζορζ Μπρακ, ο Πιερ Μπονάρ και ο Ζορζ Ρουό αφήνουν πίσω τους το πνιγηρό κατεχόμενο Παρίσι και επιλέγουν κι εκείνοι την ηρεμία του γαλλικού Νότου.
Τότε είναι που γεννιέται η ιδέα μιας προσφοράς προς την Ελλάδα που αντιστεκόταν σθεναρά στον εχθρό. «Τότε ο νους μας πήγαινε μόνο σ' ένα γραφτό μνημείο, σ' ένα είδος Χρυσής Βίβλου όπου Γάλλοι κάθε σειράς και κάθε μόρφωσης θα' ρχονταν να καταθέσουν τη μαρτυρία του θαυμασμού, της λατρείας, της αδελφικής αλληλεγγύης, που δοκιμάσανε σιωπηλά από το 1940 ίσαμε 1944 μπροστά στο θάμα που στάθηκε τότες η εμπόλεμη Ελλάδα» γράφει στον πρόλογο του καταλόγου της πρώτης εκείνης έκθεσης «Φόρος τιμής στην Ελλάδα» (17-29/4/1949) ο γάλλος λόγιος ο οποίος όταν διετέλεσε υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου οργάνωσε με το πλοίο Ματαρόα την αποστολή 140 νέων ελλήνων επιστημόνων και καλλιτεχνών στην Γαλλία ώστε να σπουδάσουν με υποτροφία.
Στην πορεία της συλλογής υλικού, σύναντησαν καλλιτέχνες που θέλησαν να προσφέρουν έργα τους. Πρώτος ο Αντρέ Φουζερόν, έπειτα ο μεγάλος Ματίς που τους ρώτησε με ταπεινοφροσύνη «Νομίζετε πως ένα σχέδιό μου θα γινόταν δεκτό από την Πινακοθήκη της Αθήνας;»
Αρχικά η δωρεά περιλαμβάνει 29 έργα -λάδια, χαρακτικά, σχέδια, βιβλία τέχνης - από 26 καλλιτέχνες. Επιπλέον δωρεές αύξησαν τελικά τα έργα σε 46: 28 λάδια, 12 γκραβούρες και σχέδια, τέσσερα γλυπτά, δύο βιβλία και 110 κείμενα γάλλων καλλιτεχνών, συγγραφέων και διανοουμένων που αποτελούν μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης στον ελληνικό λαό (φυλάσσονται στο Εθνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο).
Η πρώτη έκθεση των έργων γίνεται στο Γαλλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα και αντιμετωπίζει σφοδρή κριτική κυρίως για τις πολιτικές πεποιθήσεις που εκφράζουν οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες παρά τις εκκλήσεις Μιλιέξ πως η συγκεκριμένη έκθεση έχει συμβολικό κυρίως χαρακτήρα. Χαρακτηριστική είναι η κριτική που δημοσιεύεται στην εφημερίδα Εστία στις 25/4/1949. Με τον τίτλο «Μία έκθεσις πουρ λ' οριάν» αναφέρει «Δημοσιεύουμε από απλό χρέος ενημερότητας κάποιες εικόνες από την έκθεση του Γαλλικού Ινστιτούτου - τις μόνες που θα μπορούσαν να κρεμαστούν σε τοίχο - όχι βέβαια της Εθνικής Πινακοθήκης της Ελλάδος, αλλά σε καμιά ιδιωτική συλλογή. Οι άλλες είναι ντροπή που μας χαρίστηκαν».
Η σημερινή διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, δηλώνει στην εφημερίδα Τα Νέα« Αν δεν βρεθούν τα έργα - και ειδικά ο Πικάσο - δεν πρόκειται να συνέλθω. Αν και δεν ήταν από τα πιο γοητευτικά έργα του Πικάσο και κατά συνέπεια δεν νομίζω πως το ερωτεύτηκε κάποιος συλλέκτης ώστε να παραγγείλει την κλοπή του, είναι τεράστια η συμβολική σημασία του η οποία υπερβαίνει την καλλιτεχνική του. Είναι το μοναδικό έργο του Πικάσο που ανήκε σε συλλογή δημόσιου μουσείου στην Ελλάδα και το κενό είναι δυσαναπλήρωτο. Εχοντας όμως όλα αυτά τα στοιχεία στην πίσω όψη του - ημερομηνίες, την αφιέρωση και την υπογραφή του καλλιτέχνη - καθίσταται αδύνατη η πώλησή του».