Πώς πρέπει να ζω; Πώς μπορούμε να ζούμε μαζί με τους υπόλοιπους ανθρώπους; Στο «Σκέψου σαν φιλόσοφος» ένας φιλόσοφος συναντά έναν απλό αναγνώστη και μέσα από τον διάλογο τον οδηγεί στα μονοπάτια της φιλοσοφίας με στόχο να βρει ο ίδιος μόνος του τις απαντήσεις στα πιο σημαντικά ερωτήματα της ζωής:
«Κάθε άνθρωπος πρέπει να μάθει να πράττει σωστά, ακριβώς όπως όλοι πρέπει να μάθουν ορθογραφία. Και στις δυο περιπτώσεις χρειάζεται πρώτα απ' όλα κυρίως εξάσκηση. Αλλά, εν τέλει, είναι και τα δυο πιο εύκολα αν έχει κανείς σαφή γνώση των εκάστοτε αρχών. Θα γράφει κανείς καλύτερα και με μεγαλύτερη σιγουριά, αν κατέχει τη γραμματική. Και θα πράττει κανείς με μεγαλύτερη σιγουριά και όλο και πιο συχνά με τον σωστό τρόπο, αν έχει σκεφτεί πάνω στις αρχές του ορθού πράττειν».
Το βιβλίο του γερμανού καθηγητή φιλοσοφίας Γκέρχαρντ Έρνστ είναι γραμμένο σε μορφή διαλόγου. Ένας Φιλόσοφος και ένας Αναγνώστης, που μόλις έχει πιάσει στα χέρια του ένα βιβλίο φιλοσοφίας, ξεκινούν έναν φανταστικό διάλογο. Ο Αναγνώστης παραδέχεται ότι είναι απλώς ένας άνθρωπος που αναζητά το νόημα της ζωής, αν τελικά η ζωή έχει κάποιο νόημα και αναρωτιέται αν μπορεί να βρει την απάντηση μέσα από τη φιλοσοφία. Ο Φιλόσοφος του απαντάει ότι το ερώτημα για το νόημα της ζωής περικλείει δύο ακόμη ερωτήματα: «Τι είναι καλή ζωή;» και «Η ζωή έχει κάποιο νόημα;» Κάπως έτσι ξεκινάει το ταξίδι στη χώρα της Φιλοσοφίας με ερωτήματα, αμφιβολίες και αμφισβητήσεις.
Στόχος του Φιλόσοφου δεν είναι να μιλήσει για την ιστορία της φιλοσοφίας και για το τι είπε ο τάδε ή ο δείνα φιλόσοφος. Αυτό θα ήταν κάτι πολύ εύκολο και λίγα πράγματα θα προσέφερε στον ανήσυχο αναγνώστη που ψάχνει απαντήσεις. Ο Φιλόσοφος θέλει να βοηθήσει τον Αναγνώστη να μάθει να σκέφτεται ο ίδιος σαν φιλόσοφος, να μάθει να προβληματίζεται, να θέτει τις σωστές ερωτήσεις και να αναζητά μόνος του τις σωστές απαντήσεις. Κανένας φιλόσοφος δεν μπορεί να μας δώσει απάντηση στο πώς πρέπει να ζούμε, η φιλοσοφία δεν κάνει υποδείξεις. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να φωτίσει τη διαδρομή προς την αναζήτηση. Σύμφωνα μάλιστα με τον δάσκαλο, η αναζήτηση αυτή δεν τελειώνει ποτέ: τα θεμελιώδη θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης, με τα οποία καταπιάνεται η φιλοσοφία, δεν παλιώνουν ποτέ, ούτε δέχονται οριστική απάντηση, επειδή η ίδια η ενασχόληση με αυτά αποτελεί κομμάτι της ανθρώπινης φύσης.
«Εβδομάδα Φιλοσοφίας»
Το βιβλίο του Γκέρχαρντ Έρνστ μέσα από τους απολαυστικούς διαλόγους του Φιλοσόφου με τον Αναγνώστη επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα πιο σημαντικά ερωτήματα που θέτει η Φιλοσοφία μέσα από μια «εβδομάδα φιλοσοφίας». Το «πρόγραμμα» περιλαμβάνει: Δευτέρα: Πώς πρέπει να ζω;
Τρίτη: Πώς πρέπει να ζούμε όλοι μαζί;
Τετάρτη: Πόσο αντικειμενική είναι η ηθική;
Πέμπτη: Τι μπορούμε να γνωρίζουμε;
Παρασκευή: Τι υπάρχει;
Σάββατο: Τι είναι η Φιλοσοφία;
Κυριακή: Γιατί να φιλοσοφούμε;
Θα περίμενε κανείς ότι ο συγγραφέας θα ξεκινούσε αντίστροφά το ταξίδι του στον κόσμο της φιλοσοφίας· θα μιλούσε πρώτα για το τί είναι φιλοσοφία και γιατί τη χρειαζόμαστε και στη συνέχεια θα διερευνούσε τα στοιχειώδη ερωτήματα που βασανίζουν τον άνθρωπο από την αρχή της ύπαρξής του. Ο Έρνστ, ωστόσο, ξεκινάει το ταξίδι θέτοντας αρχικά τις βασικές ερωτήσεις, οδηγώντας τον αναγνώστη του στα μονοπάτια της φιλοσοφίας, διερευνώντας τις απαντήσεις και μόνο όταν αισθάνεται ότι εκείνος έχει γνωρίσει κάποια θέματα, τότε μόνο του αποκαλύπτει τί είναι η φιλοσοφία και για ποιο λόγο ακριβώς τη χρειαζόμαστε στη ζωή μας.
Το «Σκέψου σαν Φιλόσοφος» είναι ένα βιβλίο μύησης· απευθύνεται στον αναγνώστη που δεν έχει επαφή με τη φιλοσοφία ή γνωρίζει ελάχιστα και συγκεχυμένα πράγματα γι' αυτήν. Στη χώρα που γεννήθηκε ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, όλοι έχουν ακούσει να μιλούν για φιλοσοφία, αλλά ελάχιστοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τις έννοιες και τις διαδρομές της φιλοσοφικής σκέψης. Είναι όμως τόσο αριστοτεχνικά γραμμένο και οι ερωτήσεις που θέτει ο Αναγνώστης είναι τόσο καίριες που θα το απολαύσουν και οι φίλοι και γνώστες της φιλοσοφίας –οι τελευταίοι ίσως και περισσότερο.
INFO
ΣΚΕΨΟΥ ΣΑΝ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ
Συγγραφέας: Gerhard Ernst
Μετάφραση; Κωνσταντίνος Σαργέντης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης