Στο νέο της βιβλίο η Αθηνά Κακούρη αφηγείται ένα κομμάτι της ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας, τα ταραγμένα χρόνια 1910-1915, μια εποχή που ίσως μας φαίνεται πολύ μακρινή, αλλά ο απόηχός της φτάνει μέχρι τις μέρες μας.
«Το βιβλίο αυτό είναι η προσπάθεια ενός σκεπτόμενου Έλληνα να καταλάβει τι μας συνέβη το 1915, και γιατί αυτό εξελίχθηκε σε ένα δηλητηριώδες χάσμα, του οποίου οι αναθυμιάσεις μας πνίγουν ακόμη και σήμερα» σημειώνει Αθηνά Κακούρη στον πρόλογο του βιβλίου της και καλεί τον αναγνώστη να ακολουθήσει ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, στα ταραγμένα χρόνια του Διχασμού.
Η αφήγηση ξεκινάει από μια ιστορική μέρα στη Βουλή των Ελλήνων, το Νοέμβριο του 1918. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος μόλις έχει επιστρέψει από το εξωτερικό και παρουσιάζεται στη Βουλή για να μιλήσει μέσα σε ζητωκραυγές και χειροκροτήματα. Στον λόγο του επιτίθεται στον βασιλιά Κωνσταντίνο, κατηγορώντας τον ότι προκειμένου να βοηθήσει σε μία ενδεχόμενη νίκη της Γερμανίας, δεν δίστασε να θυσιάσει τα πολυτιμότερα συμφέροντα του ελληνικού έθνους. «Το 1918 υπήρχε πια ένα ρήγμα ανάμεσα σε μια μερίδα του ελληνικού λαού και σε μιαν άλλη, ένα ξέσκισμα βαθύ που ήδη ήταν ματωμένο και θα μάτωνε πολύ, τραγικά πολύ περισσότερο, στο μέλλον. Ο διασπαραγμός εκείνος ακόμη δεν λέει να κλείσει και να επουλωθεί».
Για τη συγγραφέα κεντρικό ρόλο στην ιστορία του Διχασμού παίζει το αφήγημα για τον «γερμανόφιλο» Κωνσταντίνο και το «προδοτικό» του καθεστώς, «το ολέθριο μύθευμα», όπως το ονομάζει. «Θα χρειαζόταν μια ειδική μελέτη για να καταλάβει κανείς αν το μύθευμα του γερμανόφιλου, επίορκου και προδότη βασιλιά το δημιούργησε ο Βενιζέλος και το καλλιέργησε με την πρόθεση να φτάσει στην εκθρόνιση· ή μήπως η γοητεία και η πειθώ του Βενιζέλου έδωσαν τέτοια ώθηση στα υπονοούμενα και τις αιχμές του, ώστε να αποκτήσουν μια δυναμική που παρέσυρε αργότερα και τον ίδιο· ή ακόμη μήπως ήταν η ψυχολογία του τέτοια ώστε να πείθει και τον εαυτό του για τις ασύστατες καταγγελίες εναντίον του Κωνσταντίνου, με τις οποίες αναμόχλευε το θυμικό των οπαδών του· ή αν πρέπει να αναζητηθούν άλλοι λόγοι».
«Τα δύο Βήτα» είναι ένα βιβλίο που ανοίγει δρόμους γνώσης και προβληματισμού.
«Έχω μεταχειριστεί αποκλειστικά δημοσιευμένο υλικό, που μπορεί ο καθένας να βρει και να διαβάσει μόνος του. Η εικόνα που αποκαλύπτεται προσκρούει στην πεπατημένη και επομένως είναι ενοχλητική. Στοιχειοθετείται όμως στέρεα και μπορεί να ανατραπεί μόνο από άλλα πειστήρια εξίσου ισχυρά, που ίσως φέρουν στο φως νέες έρευνες».
Η Αθηνά Κακούρη, που έχει πάθος με την ιστορία και τις απαρχές του ελληνικού κράτους, παρουσιάζει σημαντικά γεγονότα μιας ταραγμένης ιστορικής περιόδου με γλαφυρότητα και ζωντάνια. Ξαφνικά, οι ήρωες απομακρύνονται από τις αυστηρές, σαν εικονίσματα, φωτογραφίες των σχολικών εγχειριδίων και μεταμορφώνονται σε αληθινά πρόσωπα. Τα γεγονότα περνούν μπροστά από τα μάτια μας, συνδέονται μεταξύ τους και αποκτούν, επιτέλους, νόημα. Η ιστορία είναι μια αλληλουχία στιγμών. Λίγες σελίδες αρκούν για να συνοψίσουν, πολύ εύστοχα, την ιστορία του Α' Παγκοσμίου αλλά και τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους –«Μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας», θρηνεί κάποια στιγμή ο Κωνσταντίνος Κανάρης.
Πολύ συχνά συμμετέχει και η ίδια στη αφήγηση, χωρίς να κρύβει τα συναισθήματά της: αγωνία, χαρά, πίκρα, θλίψη. Ταυτόχρονα, αφήνει στον αναγνώστη τον απαραίτητο χώρο ώστε να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί, να συμμετέχει, να ακολουθήσει τους ήρωες, να μαντέψει τα κίνητρα, να αιτιολογήσει καταστάσεις, να αναλογιστεί τις συνέπειες.
«Τα δύο Βήτα» είναι ένα βιβλίο-πρόκληση που καλεί τον αναγνώστη να πλησιάσει το όχι-και-τόσο-μακρινό-παρελθόν και να σκεφτεί, να αμφισβητήσει, να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει, να πάρει θέση, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα διδαχτεί από το παρελθόν. Και να δει το παρόν με μια άλλη ματιά, περισσότερη συνειδητοποιημένη.
Η φροντισμένη έκδοση συνοδεύεται από τις λεπτομερείς σημειώσεις της συγγραφέως, φωτογραφίες και ντοκουμέντα της εποχής, ευρετήριο και μια επιλεγμένη ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία.
INFΟ
ΤΑ ΔΥΟ ΒΗΤΑ
Συγγραφέας: Αθηνά Κακούρη
Εκδόσεις Καπόν