Μετά το πρώτο σοκ του δημοψηφίσματος στη Βρετανία για το Brexit, η Ευρώπη εμφανίζεται διχασμένη.
Τόσο σε ό,τι αφορά στην έναρξη των συνομιλιών για το «διαζύγιο», όσο και στο πώς θα πρέπει να γίνουν αυτές. Την ίδια ώρα, το Λονδίνο εμφανίζεται διστακτικό να θέσει επί τάπητος την έναρξη των διαδικασιών αποχώρησης.
Πηγή της ΕΕ που επικαλείται ο Guardian αναφέρει ότι οι νομικοί της ΕΕ καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί ένα κράτος-μέλος να εξαναγκαστεί να ξεκινήσει τη διαδικασία αποχώρησης.
Αλλος ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ τόνισε ότι για τον ίδιο λόγο οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να αρνηθούν ακόμη και το άτυπο άνοιγμα των συνομιλιών εξόδου, αν δεν υπάρξει επίσημη έναρξη της όλης διαδικασίας.
«Οσο δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση, δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο εν λόγω αξιωματούχος.
Στις Βρυξέλλες, μάλιστα, είναι πλέον κοινή πεποίθηση ότι η Βρετανία δεν θα ζητήσει άμεσα ενεργοποίηση του άρθρου 50, δηλαδή την Τρίτη, στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο εν λόγω αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η Βρετανία βρίσκεται σε σοβαρή κρίση και δεν θα ήταν ρεαλιστικό να αναμένουμε μια τέτοια κίνηση από το Λονδίνο. Αλλά επέμεινε: «Είμαστε έτοιμοι να εισέλθουμε σε αυτή τη διαδικασία γρήγορα. Είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε τη διαδικασία το συντομότερο δυνατόν».
Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τζον Κέρι, ο οποίος θα βρεθεί στις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο σήμερα για επείγουσες συνομιλίες, έχει ήδη καλέσει ΕΕ και Βρετανία να «ελαχιστοποιήσουν την αβεβαιότητα», διαπραγματευόμενες το «διαζύγιο» με υπευθυνότητα.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον αύριο στις Βρυξέλλες, στο άτυπο δείπνο των ηγετών, αναμένεται να εξηγήσει τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, δεν θα λάβει μέρος στις συνομιλίες της επόμενης ημέρας και έτσι η Σύνοδος Κορυφής θα γίνει μεταξύ των 27.
Από την πλευρά του, πάντως, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς έκανε έκκληση οι συνομιλίες να ξεκινήσουν την Τρίτη, λέγοντας ότι η Σύνοδος Κορυφής είναι η κατάλληλη στιγμή για τον Κάμερον να δώσει το έναυσμα για τη διαδικασία αποχώρησης.
Και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στην ίδια κατεύθυνση, πιέζει για τάχιστη έναρξη των συνομιλιών. Πηγή της ΕΕ μιλώντας στον Guardian ανέφερε ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν κάλεσε τον Κάμερον την Παρασκευή και του ζήτησε να ενεργοποιήσει άμεσα το άρθρο 50. «Η απόφαση του βρετανικού λαού ήταν πεντακάθαρη και το μόνο λογικό βήμα είναι να εφαρμοστεί η θέλησή του το συντομότερο δυνατόν», φέρεται να είπε ο Γιούνκερ.
Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ παραδέχονται ότι η οποιαδήποτε πιθανότητα έναρξη των συνομιλιών εξόδου, σύντομα, είναι μικρή.
Από την άλλη πλευρά, η Ανγκελα Μέρκελ κάλεσε για ηρεμία και μεθοδικές συζητήσεις, καθιστώντας σαφές ότι το χρονοδιάγραμμα της εξόδου θα τεθεί από το Λονδίνο.
Σύμφωνα με τον Guardian, η κυρία Μέρκελ θέλει να περιμένει τη στάση που θα τηρήσει ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Αν δηλαδή θα θελήσει η Βρετανία να παραμείνει μέλος της ελεύθερης αγοράς και της ελεύθερης μετακίνησης των προσώπων ή θα επιχειρήσει ολική ρήξη.
Και αυτό γιατί η Γερμανίδα καγκελάριος ανησυχεί ότι και άλλοι ηγέτες της ΕΕ θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν το Brexit ως μοχλό πίεσης για χαλαρότερους κανόνες για τα δημοσιονομικά ελλείμματα και αλλαγή κανόνων για τις δημόσιες επενδύσεις. Ετσι και αλλιώς, είναι γνωστό ότι Ολάντ και Ρέντσι πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αναζωογονήσει την ευρωπαϊκή οικονομία και τη δημοτικότητα της ΕΕ.
Ο προσωπάρχης της Μέρκελ δήλωσε ότι οι πολιτικοί στη Βρετανία θα πρέπει να πάρουν τον χρόνο τους και να εξετάσουν τις συνέπειες της απόφασης για Brexit, αλλά όχι το Brexit αυτό καθεαυτό. «Η Ευρώπη πρέπει να περιμένει να συμβεί αυτό με ηρεμία», προσέθεσε.
Αλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όμως, πιέζουν για ταχεία έξοδο. Οι ΥΠΕΞ των έξι ιδρυτικών μελών της ΕΕ θέλουν να εκκινήσει η διαδικασία το ταχύτερο δυνατόν, για να αποφευχθεί μια μακρά και δυνητικά επιζήμια περίοδος αβεβαιότητας.
Ο ΥΠΕΞ της Ολλανδίας τόνισε ότι όλοι επιζητούν τη σαφήνεια, ενώ ο Γάλλος ΥΠΕΞ προσέθεσε ότι ο Κάμερον πρέπει να αντικατασταθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.
Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί, που έχουν εκλογές το επόμενο διάστημα, θέλουν να υπάρξει σκληρή γραμμή απέναντι στη Βρετανία, προκειμένου να γίνει κατανοητό το κόστος της αποχώρησης από την ΕΕ.
Ο Γερμανός αντιπρόεδρος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε ότι η ΕΕ δεν θα κάνει προσφορές στη Βρετανία. «Οι Βρετανοί έχουν αποφασίσει να φύγουν. Δεν θα υπάρξουν συνομιλίες για ανταλλάγματα που θα μπορούσαμε να τους προσφέρουμε» είπε περιγράφοντας την απόφαση του Κάμερον για το δημοψήφισμα ως μια μεγάλη ιστορική γκάφα και ζητώντας την άμεση παραίτησή του. «Είναι σαφές δεν μπορεί να είναι ολίγον έγκυος, δεν υπάρχει "ημι-μέλος" της ΕΕ».