Φέτος η γκαλερί Citronne στον Πόρο, επικεντρώνεται στη θεματική του Αιγαίου.
Τα σημερινά κοινωνικά και ιστορικά δεδομένα φέρνουν στην επιφάνεια ερωτήματα και οξείς προβληματισμούς με ελλιπή ή και ανύπαρκτη κατανόηση. Η ανάγκη για απαντήσεις ή για μια πρόταση ερμηνείας είναι αισθητή και αυξητικά πιεστική. Στο αδιέξοδο αυτού του προβληματισμού γίνεται επιτακτική η υπερβατική παρέμβαση της Τέχνης.
Εννέα σύγχρονοι καλλιτέχνες κλήθηκαν να σχολιάσουν στην έκθεση Αιγαίο: Ταυτότητες + Διαδρομές. Ο Γιάννης Αδαμάκος, ο Μιχάλης Κατζουράκης, ο Δημοσθένης Κοκκινίδης, ο Αλέκος Κυραρίνης, ο Τάσος Μαντζαβίνος, ο Εμμανουήλ Μπιτσάκης, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, ο Σωτήρης Σόρογκας, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης.
Οι προσεγγίσεις των καλλιτεχνών διαφοροποιούνται ως προς την οπτική, την ερμηνεία, την προβολή, την εκτέλεση· ταυτόχρονα όμως, ενοποιούνται σε μια κοινή «διαδρομή» στο Αιγαίο. Οι διαφορές είναι ορατές στον θεατή ο οποίος «μεταβαίνει» από την μία θεώρηση στην άλλη και παρακολουθεί ένα συναρπαστικό αφήγημα.
Τάσος Μαντζαβίνος
Οι εκτιθέμενες εικαστικές δημιουργίες συμπληρώνονται από ποιητικές παραπομπές, επιλογές των καλλιτεχνών. Οι αναφορές αυτές κινούνται ελεύθερα και ανεξάρτητα από το εικαστικό έργο. Δεν ήταν η αφορμή για την εικαστική δημιουργία, αλλά η συνειρμική αναφορά του καλλιτέχνη γύρω από το Αιγαίο, όπως προκύπτει από τις ποικίλες αναγνωστικές του μνήμες.
Ο εικαστικός και ο ποιητικός λόγος λειτουργούν ως δίπτυχο για να αναδειχθεί η κομβική σημασία του Αιγαίου σαν σταυροδρόμι για την ιστορία και τον προσδιορισμό της ελληνικής ταυτότητας.
Για παράδειγμα, ο Γιάννης Ψυχοπαίδης επικεντρώνεται θεματικά στην τρέχουσα προσφυγική «περιπέτεια» Στο τρίπτυχο έργο του στην έκθεση, με τον υπαινικτικό τίτλο-αφιέρωμα «Homage à Delacroix», ο καλλιτέχνης προβάλλει εικόνες θανάτου, οι οποίες παραπέμπουν στην Ιστορία της Τέχνης, ελληνικής και ευρωπαϊκής. «Το ναυάγιο του Δον Ζουάν» του Γάλλου ρομαντικού ζωγράφου Delacroix συνδιαλέγεται στο έργο του Ψυχοπαίδη με δύο ελληνικά ταφικά μνημεία: την «Κοιμωμένη» του Χαλεπά και το θραύσμα από μια επιτύμβια στήλη της κλασικής Αρχαιότητας. Προτάσσοντας την Τραγωδία, ο Ψυχοπαίδης, ως καλλιτέχνης, αλλά και ως διανοητής, διέρχεται τους αιώνες και γεφυρώνει τον χρόνο.
Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης στα έργα του «χαρτογραφεί» το Αιγαίο. Οι χάρτες του κρατούν ένα μέρος από την ακρίβεια της επιστημονικής θεώρησης· στην συνέχεια όμως αυτο-ακυρώνονται. Η αντικειμενική καταγραφή συγχέεται χαοτικά με προσωπικά σύμβολα-αναφορές αλλά και με ευρύτερα πολιτισμικά. Δημιουργεί θαλάσσιους δρόμους με βέλη, κατευθυνόμενες φόρμες, θαλασσινά στοιχεία που όμως δεν οδηγούν πουθενά. Στο έργο του Ξενάκη το χαρτογραφημένο Αιγαίο με τους θαλάσσιους δρόμους του παρουσιάζεται ως «μωσαϊκό ναυαγίων».
Ο Δημοσθένης Κοκκινίδης προσδίδει στο Αιγαίο μια ταυτότητα από τον μύθο. Ενσαρκώνεται από τον ομηρικό Οδυσσέα που διατρέχει τις θάλασσες, τον χώρο και τον χρόνο. Στα έργα του εμπνευσμένα από την «Οδύσσεια», ο καλλιτέχνης σχολιάζει εικαστικά τον νόστο, το ταξίδι. Η εικαστική διαχείριση των ομηρικών περιστατικών δεν είναι εικονογραφική· τα εντάσσει σε μια α-χρονική οικουμενική πραγματικότητα, με καθοριστικό στοιχείο την θάλασσα. Η μυθολογική αφετηρία εξελίσσεται σε μεταφυσική αναζήτηση. Το ζήτημα δεν είναι πλέον ο πλους, η περιπέτεια του Οδυσσέα, αλλά η έννοια του πεπρωμένου, η πεπερασμένη δυνατότητα του ανθρώπου να ελέγξει την ζωή του και να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του. Η θάλασσα, έτσι, σε μια ονειρική μορφή και παρουσία, υποδηλώνει ταυτόχρονα το εκπληρώσιμο και το ανεκπλήρωτο της ανθρώπινης ζωής.
Επιμέλεια:
Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη Μάρω Πρεβελάκη
Δρ της Ιστορίας της Τέχνης Φιλόλογος
Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 25 Ιουνίου ως τις 17 Σεπτεμβρίου