Τα τελευταία χρόνια, μπορεί εντός της ΕΕ να υπήρχαν διαφωνίες για τους πρόσφυγες, τα ελληνικά προγράμματα και τη λιτότητα, αλλά η Ενωση έδειχνε εντυπωσιακή ενότητα στην αποφασιστικότητά της απέναντι στη Ρωσία. Αυτό όμως αλλάζει.
Η ομοφωνία, στην τιμωρία της Ρωσίας για την προσάρτηση της Κριμαίας και την υποστήριξη που παρέχει στους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία εμφανίζει πλέον «ρωγμές», γράφει το Reuters σε ανάλυσή του.
Μέχρι τώρα, το κοινό «μέτωπο» επιτεύχθηκε γιατί η Ανγκελα Μέρκελ μπόρεσε να κρατήσει με το μέρος της τα φίλα προσκείμενα προς τη Ρωσία μέλη της κυβέρνησής της, αλλά και να πείσει τα μέλη της ΕΕ που έδειχναν σκεπτικισμό, όπως η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Ιταλία, προκειμένου να στηρίξουν την επέκταση των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.
Την Τρίτη είναι πιθανό να συμφωνηθεί άλλη μία εξάμηνη επέκτασή τους, εκτιμά το Reuters. Αυτό όμως δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι η διάθεση στο Βερολίνο αλλάζει και με αυτό, εμφανίζονται οι πρώτες ρωγμές στην ευρωπαϊκή ομοφωνία για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς το ΝΑΤΟ προώθησε πλάνα για την ανάπτυξη δυνάμεων κατά μήκος των δυτικών συνόρων της Ρωσίας, οι Ρώσοι αθλητές του στίβου αποκλείστηκαν από τους Ολυμπιακούς αγώνες λόγω συστηματικού ντόπινγκ και η χώρα απειλήθηκε με αποβολή από το Euro εξαιτίας των βίαιων φιλάθλων της, αξιωματούχοι στο Βερολίνο άρχισαν να εκφράζουν την ανησυχία ότι οι σχέσεις με τη Μόσχα θα μπορούσαν να υποστούν ανεπανόρθωτη ζημιά.
Πέρα από αυτούς τους φόβους όμως, υπάρχει και ο ολοένα εντονότερος εκνευρισμός για την κυβέρνηση της Ουκρανίας και τον αγώνα της να εφαρμόσει τις δικές της υποχρεώσεις που προκύπτουν από την ειρηνευτική συμφωνία του Μινσκ, προωθώντας έναν νόμο που θα επιτρέψει τη διενέργεια εκλογών στις επίμαχες ανατολικές περιοχές της χώρας.
Γενικότερα όμως, Γερμανοί και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να προβληματίζονται για το πόσα μέτωπα μπορεί να αντέξει η Ευρώπη, τη στιγμή που η Ενωση αντιμετωπίζει μεγάλες απειλές όπως το Brexit, οι επιθέσεις από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και η προσφυγική κρίση.
«Ο κόσμος έχει κουραστεί με τη σύγκρουση με τη Ρωσία. Δεν τους αρέσουν οι εντάσεις και βλέπουν ότι η Ουκρανία δεν κάνει αρκετά στο μέτωπο της μεταρρύθμισης», λέει ο Ούλριχ Σπεκ, της Transatlantic Academy στην Ουάσιγκτον. «Οταν αντιμετωπίζεις τον ISIS, ο Πούτιν δεν φαίνεται τόσο κακός. Εξαιτίας αυτής της κόπωσης, υπάρχει ένας ολοένα μεγαλύτερος κίνδυνος να ενισχυθεί το ''στρατόπεδο'' που είναι ενάντια στις κυρώσεις», πρόσθεσε ο Σπεκ, εκφράζοντας μία άποψη που έχουν και αξιωματούχοι στις ΗΠΑ, γράφει το Reuters.
Το χάσμα στη Γερμανία
Τις τελευταίες εβδομάδες, έχει διευρυνθεί το χάσμα μεταξύ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού της Μέρκελ, με τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ να οδηγεί την πίεση για μία πιο συμβιβαστική προσέγγιση απέναντι στη Ρωσία και μία σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων.
Το σαββατοκύριακο προκάλεσε αίσθηση, όταν δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ ρισκάρει να προκαλέσει τη Ρωσία, με τις στρατιωτικές κινήσεις του στην ανατολική Ευρώπη. «Αυτό που δεν θα έπρεπε να κάνουμε τώρα είναι να πυροδοτήσουμε την κατάσταση με διαπεραστικές πολεμικές ιαχές», δήλωσε χαρακτηριστικά στην Bild.
Υπάρχουν δύο τρόποι ανάγνωσης των δηλώσεών του, σχολιάζει το Reuters. Η πρώτη, ότι παίζει τον ρόλο του «καλού μπάτσου», με την Μέρκελ να έχει εκείνον του «κακού» και ότι η σκληροπυρηνική γερμανική στάση για τις κυρώσεις είναι απίθανο να αλλάξει ουσιαστικά.
«Τι άλλαξε στη ρωσική πολιτική; Νομίζω ότι τίποτα δεν άλλαξε», δήλωσε ένας υψηλόβαθμος Γερμανός διπλωμάτης. «Παρόλα αυτά, με τη διορία των κυρώσεων να πλησιάσει, πρέπει να δείξουμε ότι κάνουμε ότι μπορούμε για να συνεργαστούμε με τη Ρωσία», πρόσθεσε.
Μία άλλη ερμηνεία των δηλώσεων του Σταϊνμάιερ όμως είναι ότι βαθαίνει το ρήγμα μεταξύ των συντηρητικών της Μέρκελ και των Σοσιαλδημοκρατών του, το οποίο θα γίνει ακόμη μεγαλύτερο καθώς πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές του 2017. Κάποιοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι αυτό το χάσμα θα στείλει ένα μήνυμα διαίρεσης στους εταίρους του Βερολίνου, υπονομεύοντας την ομοφωνία της ΕΕ.
Ενα είναι σίγουρο, γράφει το Reuters. Οτι η εγχώρια πολιτική σκηνή της Γερμανίας παίζει ρόλο στη ρωσική υπόθεση. Ο Σταϊνμάιερ έχει δεχθεί σημαντική πίεση από τον ηγέτη του SPD, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, τον τελευταίο μήνα, προκειμένου να «μαλακώσει» τη ρητορική του για τη Ρωσία, λένε αξιωματούχοι που έχουν γνώση των συζητήσεών τους.
Οι επισκέψεις με νόημα
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στον Ιούνιο ο Γκάμπριελ θα ταξιδέψει στη Ρωσία, προκειμένου να συναντήσει τον Πούτιν στην ιδιωτική κατοικία του, έξω από τη Μόσχα. Την ίδια ημέρα, στις 27 Ιουνίου, ο νέος πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Βολόντιμίρ Γκρόισμαν, αναμένεται να κάνει την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στο Βερολίνο, για να συναντήσει την Μέρκελ.
Ο συμβολισμός αυτών των δύο συναντήσεων δεν περνά απαρατήρητος στους εταίρους της Γερμανίας, με κάποιους από αυτούς να συζητούν ήδη τη σταδιακή άρση των κυρώσεων. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έδωσαν το παρών στο σημαντικό οικονομικό συνέδριο που έγινε στην Αγία Πετρούπολη την προηγούμενη εβδομάδα. Επισκέψεις που θα θεωρούνταν αδιανόητες πριν από ένα χρόνο.
Τέλος, η Σλοβακία- μία από τις χώρες που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας- αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ τον Ιούλιο. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Μίροσλαβ Λάιτσακ, μιλώντας στο Reuters, παραδέχθηκε ότι «Βλέπω μία ενισχυμένη απαίτηση για πολιτική συζήτηση σχετικά με τις κυρώσεις και αναμένω να συμβεί κάτι τέτοιο».