Δύο σκάφη επρόκειτο την Τρίτη να επιστρέψουν 18 πρόσφυγες, από τη Χίο και τη Λέσβο, στην Τουρκία, στο πλαίσιο της συμφωνίας για τις επαναπροωθήσεις.
Η διαδικασία, που βρήκε εμπόδια σήμερα εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, ξεκίνησε εκ νέου σήμερα. Ομως, με δεδομένο ότι μόλις περίπου 340 άνθρωποι έχουν επιστρέψει έως τώρα από την Ελλάδα στην Τουρκία, από τις 4 Απριλίου όταν είχε συμφωνηθεί να ξεκινήσει η διαδικασία, αρκεί για να διαπιστωθεί τι έχει πετύχει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έως τώρα, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Ο ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις εξακολουθούν να αμφισβητούν το κατά πόσο η συμφωνία είναι νόμιμη ή ηθική. Επίσης, εκφράζουν ανησυχία για το αν η Τουρκία είναι μία ασφαλής χώρα για εκείνους που επιστρέφουν εκεί. Αλλωστε, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δεν έχει αυτή τη στιγμή πρόσβαση στον καταυλισμό του Κιρκλαρέλι, όπου φτάνουν όσοι επαναπροωθούνται.
Την Τρίτη, η Κομισιόν ανέφερε ότι έχει επίσημες διαβεβαιώσεις από την Τουρκία ότι η χώρα θα δώσει πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου σε όσους επιστρέφουν εκεί, κάτι βασικό για τη συμφωνία, όπως τονίζει το Reuters.
Η Τουρκία εφαρμόζει τη Συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες μόνο για τους Ευρωπαίους και προσφέρει περιορισμένη προστασία στους Σύρους και καμία νομική εγγύηση στις άλλες εθνικότητες. Από τον Μάρτιο, οι Βρυξέλλες πίεζαν την Αγκυρα να το αλλάξει αυτό για να επιτρέψει στην ΕΕ να κλιμακώσει τις επιστροφές, χωρίς τον κίνδυνο παραβίασης των διεθνών ανθρωπιστικών νόμων, οι οποίοι απαγορεύουν τις επαναπροωθήσεις ανθρώπων σε μία χώρα στην οποία οι ζωές τους ή η ασφάλειά τους είναι σε κίνδυνο.
Επιπλέον, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης του ΟΗΕ έχει εκφράσει ανησυχία για την κατάσταση των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, όπου το 90% εξ αυτών είναι εκτός των επίσημων δομών φιλοξενίας, πολλές φορές δίχως δουλειά και σε αυτοσχέδια καταλύματα.
Υπό τη συμφωνία, όσοι φτάνουν στην Ελλάδα, από την Τουρκία, μετά από τις 20 Μαρτίου, είναι αντιμέτωποι με τις επαναπροωθήσεις αν δεν κάνουν αίτηση για άσυλο στην Ελλάδα ή αν το αίτημά τους απορριφθεί. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ θα πάρει Σύρους πρόσφυγες απευθείας από την Τουρκία και θα χορηγήσει οικονομική βοήθεια στην Αγκυρα, όπως και ταξίδια χωρίς βίζα για τους πολίτες της και πρόοδο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Ομως, ο Αχμέτ Νταβούτογλου προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Τουρκία δεν θα είναι υποχρεωμένη να τηρήσει τη συμφωνία, αν η ΕΕ δεν άρει τους περιορισμούς για τη βίζα μέχρι τον Ιούνιο. Οι Βρυξέλλες απαντούν ότι η Τουρκία πληρεί απόλυτα μόνο τα 19 από τα 72 κριτήρια για την απελευθέρωση βίζας, με την Αγκυρα να απαντά σήμερα ότι έως τις αρχές Μαΐου θα ευθυγραμμιστεί με όλα τα κριτήρια.
Στην Ελλάδα από την άλλη, η κυβέρνηση είχε πει ότι οι αρχές θα αρχίσουν να αποφασίζουν τις αιτήσεις ασύλου στα τέλη Απριλίου, όμως τα αιτήματα αυξάνονται και υπάρχουν επικρίσεις για την πολύ αργή επεξεργασία τους, σημειώνει το Reuters.
«Δεν καθυστερούμε. Ακολουθούμε τη νομική διαδικασία ώστε η επεξεργασία να ολοκληρωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», σχολίασε ο Γιώργος Κυρίτσης μιλώντας στο ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Περίπου 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα νησιά του Αιγαίου, έχοντας φτάσει μετά από την εφαρμογή της συμφωνίας. Εως τώρα, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει προχωρήσει τη μετεγκατάσταση 350 Σύρων από την Τουρκία προς ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους η Αυστρία, η Δανία και η Γερμανία, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη. Αναμένεται να γίνει το ίδιο για άλλους 300 αυτή την εβδομάδα, οι περισσότεροι από τους οποίους θα μεταφερθούν στη Γαλλία.