Η Χίλαρι Κλίντον έχει υπάρξει κατά καιρούς ο χειρότερος εχθρός του εαυτού της, αλλά η μεγάλη νίκη της στο Οχάιο την Τρίτη το βράδυ πιθανόν και να την έχει ήδη αναδείξει την πρώτη γυναίκα υποψήφια ενός μεγάλου κόμματος στην ιστορία των ΗΠΑ.
Τα προεδρικά όνειρα του Μπέρνι Σάντερς «δεν έχουν ακόμη πεθάνει, ωστόσο, η αξιοσημείωτη άνοδος του αποδείχθηκε ένας ασταθής πύργος «Τζένγκα» με κυβάκια, την στήριξη των νέων, το μομέντο της υποψηφιότητας του και την πρόσβαση του σε εκατομμύρια πολίτες μέσω του ίντερνετ – και η Κλίντον μόλις του τράβηξε αυτό που τα κρατούσε όλα όρθια. Κέρδισε το Οχάιο ξεκάθαρα (αν και οι νίκες της στη Φλόριντα και τη Βόρεια Καρολίνα ήταν πολύ, πολύ μεγαλύτερες από άποψης αριθμού εκλεκτόρων) και απέδειξε ότι μπορεί να σταθεί αξιοπρεπώς σε μια ποικιλόμορφη και πυκνοκατοικημένη βιομηχανική Μεσοδυτική πολιτεία, μία εβδομάδα μετά την αναπάντεχη απώλεια του Μίσιγκαν.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Καθώς οι αριθμοί πια των εκλεκτόρων του Σάντερς, μετά και την «Σούπερ Τρίτη νο2» (όπως είναι γνωστή στην Αμερική η Τρίτη στην οποία ψηφίζουν οι 5 αυτές πολιτείες) είναι απογοητευτικοί. Αλλά περισσότερο από όλα, τώρα επλήγη και ο πυρήνας της προεκλογικής του εκστρατείας (που είναι να κερδίσει τις καρδιές και τις ψήφους της φιλελεύθερης και εργατικής τάξης του βορρά) σε ένα σοβαρό, πιθανώς και «θανατηφόρο» βαθμό. Ξεκίνησε το βράδυ υποσχόμενος να καλύψει το κενό των 215 εκλεκτόρων που τον χώριζε από την προπορευόμενη του και πιθανότατα θα τελειώσει το βράδυ με 300 εκλέκτορες λιγότερους από την Κλίντον, μια απόσταση που δύσκολα θα μπορέσει να καλύψει τώρα.
(πηγή: BBC)
Η νίκη της Κλίντον -σε συνδυασμό με αυτήν του κυβερνήτη του Οχάιο, Τζον Κασίς στην πολιτεία του- χρησιμεύει ως ένα ακόμη χτύπημα στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει γίνει πλέον ο κοινός στόχος όλων των υποψήφιων που παραμένουν στον αγώνα. Στην πραγματικότητα, κάθε ομιλία υποψηφίου (εκτός του ίδιου του Τραμπ) ακούγεται πια σαν να είχε γραφτεί από τον ίδιο άνθρωπο: «Η Αμερική χρειάζεται ένα Πρόεδρο που να ενώνει, όχι να διαιρεί» - «μην διστάσετε να φωνάξετε στο συγκέντρωση μου, εδώ δεν δέρνουμε» - «γιατί δεν μπορούμε να είμαστε όλοι μαζί»...
Τα αποτελέσματα ωθούν τα δυο αυτά κόμματα σε αποκλίνουσες πολιτικές διαδρομές: Οι Δημοκρατικοί φαίνεται να μπορούν να ενωθούν μετά και από μερικές ακόμα ψηφοφορίες, ενώ η νίκη του Κάσις στο Οχάιο, σε συνδυασμό με μια πιθανή νίκη του Τεντ Κρουζ στο Μισούρι, κάνει πιο πιθανό από ποτέ το Ρεπουμπλικανικό κόμμα να οδηγηθεί σε μια συγκρουσιακή, τελική Συνδιάσκεψη για να αποφασίσει το χρίσμα, τον Ιούλιο, στο Κλίβλαντ.
Ας δούμε όμως τα πέντε συμπεράσματα που εξάγει το politico από την χθεσινή αναμέτρηση:
- Το κατά Μάρκο Ευαγγέλιο
Κατά πολλούς τρόπους, ο Μάρκο Ρούμπιο ήταν στα καλύτερά του, την χειρότερη ίσως μέρα της πολιτικής του σταδιοδρομίας, δίνοντας μια συναισθηματική - και ίσως προφητική - αποχαιρετιστήρια ομιλία (αποσύρθηκε από τον αγώνα διεκδίκησης του χρίσματος των Ρεπουμπλικανών), στην οποία και επιγραμματικά όρισε το δίλημμα που αντιμετωπίζει το διαιρεμένο κόμμα του από την πιο πικρόχολη προεκλογική εκστρατεία μέχρι σήμερα.
Ο 44χρονος Γερουσιαστής της Φλόριντα, ένας εύγλωττος, λαμπερός και φιλόδοξος συντηρητικός πολιτικός, σε ένα κόμμα που δεν δίνει και πολλή σημασία σε αυτά τα χαρακτηριστικά, ήταν εκτός πλαισίου, γεωγραφικού ή ιδεολογικού σε σχέση με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα και η ήττα του με 20 μονάδες διαφορά στην πολιτεία καταγωγής του, έκανε την συνέχιση του αγώνα αδύνατη. Επιπλέον, τα αποτελέσματα στο τόξο του Μαϊάμι υπογράμμισαν το αδύνατο σημείο του από την πρώτη κιόλας στιγμή που ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του – Προσπάθησε να δώσει φωνή στην αντιδραστική ρητορική του «κινήματος του τσαγιού», ενώ ταυτόχρονα επιδίωξε να μετριάσει την οργή που εξέφραζαν τα μέλη του.
Παγιδευμένος λοιπόν στις αντιφάσεις του ως υποψήφιος, είχε παρ όλα αυτά ένα μήνυμα που αξίζει να προσέξουν οι Ρεπουμπλικάνοι: Ο θυμός είναι ένα προϊόν με ημερομηνία λήξης, η αισιοδοξία όμως διαθέτει μια ευρύτερη βάση στον λαό και έχει απεριόριστη διάρκεια ζωής.
«Ενώ το γνωρίζαμε ... αυτή ίσως δεν ήταν η χρονιά για ένα ελπιδοφόρο και αισιόδοξο όραμα για το μέλλον μας», είπε και πρόσθεσε, «θέλουμε να ενώσουμε αυτή τη χώρα ... Η Αμερική χρειάζεται ένα συντηρητικό κίνημα, το οποίο θα βασίζεται σε ιδέες και αρχές , Όχι στο φόβο, Όχι στην οργή, Όχι εκμεταλλευόμενο τις απογοητεύσεις των ανθρώπων».
- Οι Δημοκρατικοί θέλουν να πολεμήσουν τον Τραμπ, όχι ο ένας τον άλλον
Τα exit polls της Τρίτης παρουσίαζαν πολλες ασάφειες, αλλά το μήνυμα των Δημοκρατικών ψηφοφόρων προς το κόμμα τους ήταν απολύτως ξεκάθαρο: Σταματήστε την μεταξύ σας διαμάχη και ενωθείτε για να πολεμήσετε τον κοινό μας εχθρό.
Σε μια χρονιά όπου οι υποψήφιοι του αμερικανικού «κατεστημένου» καταρρέουν σαν διαδηλωτές σε συλλαλητήριο του Τραμπ, η Κλίντον - η πιο «καθεστωτική» πολιτική βετεράνος που διεκδικεί την Προεδρία των ΗΠΑ από την εποχή του Νίξον - θριαμβεύει ακριβώς επειδή είναι τόσο προσηλωμένη στο να χτυπά στις λεπτομέρειες την ρητορική και τις πολιτικές του Τραμπ.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Σάντερς «για μια επανάσταση» - και την -σε αναλογία 7 προς 1- επικράτηση του στους ψηφοφόρους κάτω των 30 ετών - οι ψηφοφόροι των Δημοκρατικών έδειξαν ότι δίνουν προτεραιότητα στην εμπειρία αντί στις καλές προθέσεις ενός υποψηφίου-αουτσάιντερ. Η τάση αυτή έγινε περισσότερο εμφανής στο Οχάιο και στην Φλόριντα, τα δύο μεγαλύτερα βραβεία της Σούπερ Τρίτης, όπου οι Δημοκρατικοί φάνηκε να επιθυμούν να εκφράσουν την αποστροφή τους για το βίαιο κλίμα που δημιουργείται από την εκστρατεία του Τραμπ.
Και η Κλίντον δεν έχασε την ευκαιρία να επιτεθεί στον Τραμπ, «Απόψε είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι αυτή η μάχη θα μπορούσε να είναι μία από τις σημαντικότερες εκστρατείες της ζωής μας», είπε με βραχνή, αλλά εκστατική φωνή υπό τις επευφημίες του ακροατηρίου στο Μαϊάμι. «Ο ηγέτης μας πρέπει να είναι σε θέση να υπερασπιστεί τη χώρα μας, όχι να την φέρνει σε δύσκολη θέση», πρόσθεσε.
Και ο Σάντερς;
Αχ, αυτός δήλωσε απλώς ότι «θα τρέξει μια δυναμική προεκλογική εκστρατεία»..... καθώς περνούσε.
- Η Μάχη του Κλίβλαντ
Ο αντίκτυπος της αποχώρησης του Ρούμπιο - και η ξαφνική επάνοδος του Κάσις - δημιουργεί στην πραγματικότητα ένα χαώδες παζλ με απρόβλεπτα σενάρια που θα μπορούσαν να καταλήξουν είτε στην «στέψη» του φαβορί Τραμπ, είτε σε μια συγκρουσιακή τελική Συνδιάσκεψη ή σε κάποιου είδους εσωκομματική διαίρεση που θα σήμαινε ότι το Ρεπουμπλικανικό κόμμα θα αντιμετωπίσει ένα άναρχο τοπίο τον Ιούλιο. Για τους αρχάριους, δεν είναι σαφές που θα πάνε οι ψηφοφόροι του Γερουσιαστή της Φλόριντα (15 έως 20 τοις εκατό των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων) – αυτοί όμως που γνωρίζουν, πιστεύουν ότι θα είναι ο Κάσις που θα ωφεληθεί περισσότερο από την αποχώρηση του Κρουζ. Αυτό θα είναι και το κλειδί των εξελίξεων.
Η επόμενη μεγάλη μάχη των προκριματικών – σε Νιου Τζέρσι, Αριζόνα, Ντελάγουερ, Νότια Ντακότα και Μοντάνα - φαίνεται ότι ευνοεί τον Τραμπ, αλλά ο αγώνας έχει πια εισέλθει σε μια νέα φάση και όλο και περισσότεροι πιστεύουν ότι το τελικό αποτέλεσμα θα καθοριστεί μέσα και έξω από το στάδιο, όταν οι Ρεπουμπλικάνοι επιστρέψουν στο Οχάιο, στην Συνδιάσκεψη του Ιουλίου στο Κλίβλαντ.
- Οι αγανακτισμένοι λευκοί αγαπούν τον Ντόναλντ Τραμπ
Οι υπόλοιποι όμως; Ήρθε ο καιρός να σταματήσουμε να κρίνουμε τον Τραμπ με τα καθιερωμένα στερεότυπα της υπέρ-συντηριτικης πτέρυγας των Ρεπουμπλικάνων. Είναι πολύ πιθανό (αν και δεν είναι απολύτως βέβαιο) να κερδίσει το χρίσμα του κόμματός του, αλλά να αποτύχει να συνεπάρει το γενικό εκλογικό σώμα που αν και απογοητευμένο, δεν συμμερίζεται την πικρόχολη οργή που ο ίδιος εκφράζει.
Τα exit polls της Τρίτης στις πέντε πολιτείες ενισχύουν λίγο πολύ την επικρατούσα άποψη σχετικά με το από που προέρχεται ο πυρήνας των ψηφοφόρων του Τραμπ – Λευκοί; Απολύτως. Ηλικιωμένοι; Ακριβώς. Θυμωμένος; Εντελώς. Άνδρες;, Είχατε καμμιά αμφιβολία... Όταν οι δημοσκόποι ζήτησαν από τους ερωτηθέντες στη Φλόριντα και στο Οχάιο την προτίμηση τους, οι οποίοι είναι ενοχλημένοι με το «κατεστημένο» της Ουάσινγκτον, αυτοί επέλεξαν τον Μάρκο Ρούμπιο και το Τζον Κάσις.
Αλλά όταν η ερώτηση τέθηκε στους ψηφοφόρους που δήλωναν «θυμωμένοι» με την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση – ο Τραμπ κατέστρεψε τον ανταγωνισμό. Αν είχατε παρακολουθήσει από κοντά μια από τις προεκλογικές συγκεντρώσεις του, αυτό δεν θα σας φαινόταν παράξενο.
Αλλά εδώ είναι ακριβώς και το πρόβλημα του Τραμπ: Ακόμα και στη Φλόριντα, όπου κυριάρχησε με πάνω από 20 μονάδες διαφορά από τον Ρούμπιο, ο Τραμπ δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων. Είναι αλήθεια ότι η οργή είναι κυρίαρχο συναίσθημα στους Ρεπουμπλικάνους, αλλά απ ότι φαίνεται δεν είναι καθολική: Στην πραγματικότητα, 6 στους 10 Ρεπουμπλικανικούς ερωτηθέντες στα exit polls στις πέντε πολιτείες, δήλωσαν ότι δεν είναι θυμωμένοι. Άλλωστε στον γενικό πληθυσμό είναι ακόμα μικρότερο το ποσοστό των ψηφοφόρων που αυτοπροσδιορίζεται ως «οργισμένοι» - και πολλοί από αυτούς δεν είναι ούτε λευκοί, ούτε Ρεπουμπλικάνοι. Φαίνεται ότι ο Ρούμπιο υπήρξε για άλλη μια φορά προφητικός: «Η πολιτική της εκμετάλλευσης της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων όχι μόνο θα αφήσει το κόμμα μας διαιρεμένο, αλλά θα διχάσει και το ίδιο μας το έθνος».
- Ο Μπέρνι διατηρείται εν ζωή από τους ανεξάρτητους ψηφοφόρους
Η μεγάλη νίκη της Κλίντον στο Οχάιο ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή, καθώς έλαβε χώρα σε μια ανοικτή αναμέτρηση όπου επιτρεπόταν η εγγραφή ακόμη και την ίδια μέρα στους εκλογικούς καταλόγους ανεξάρτητων εκλογέων. Αλλά τα exit polls έδειξαν ότι η Κλίντον επικεντρώθηκε στο να προσελκύσει την Αφροαμερικανική κοινότητα (είχε ένα καθαρό προβάδισμα σε αυτήν την ομάδα της τάξεως των 15μοναδων), παρά να επιλέξει να στοχεύσει στην λευκή εργατική τάξη και στους νέους που αποφεύγουν συνήθως την κομματική ταύτιση. Και αυτή ήταν μια σοφή απόφαση.
Στο Ιλινόις, η Κλίντον έχασε την ψήφο των ανεξάρτητων με μια αναλογία 75 προς 25% - παρόμοια επίδοση με αυτήν στο Μίσιγκαν πριν από μία εβδομάδα. Ο Σάντερς, όπως και ο Τραμπ, θριαμβεύουν στους ανεξάρτητους και στις ανοιχτές προκριματικές ψηφοφορίες και το επιτελείο της Κλίντον αναγνωρίζει τώρα ότι η υποψήφια τους πρέπει να διεισδύσει και σε αυτές τις ομάδες για να πετύχει την τελική νίκη το φθινόπωρο. «Είναι όντως ένα σοβαρό πρόβλημα», ανέφερε ένα ανώτατο στέλεχος της ομάδας της Κλίντον και πρόσθεσε, «Είναι κάτι που θα πρέπει να επικεντρωθούμε για να περάσουμε μπροστά από τον Μπέρνι».