Μέτρα για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στις χώρες της Ε.Ε., ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το ΕΚ ενέκρινε σήμερα τη νομοθετική απόφαση για τη δημιουργία μιας "ευρωπαϊκής πλατφόρμας" με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη και την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Η πλατφόρμα θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών υπουργείων εργασίας, των συνδικάτων και των εργοδοτών για την καλύτερη αντιμετώπιση ενός προβλήματος που καταστρέφει την ευρωπαϊκή οικονομία και προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας.
Η "αδήλωτη εργασία" περιλαμβάνει γενικά όλες οι αμειβόμενες δραστηριότητες που είναι νόμιμες ως προς τη φύση τους αλλά δεν δηλώνονται στις δημόσιες αρχές, δηλαδή στις φορολογικές υπηρεσίες και τις επιθεωρήσεις εργασίας. Η πλατφόρμα θα ενθαρρύνει τις πρακτικές, αποτελεσματικές και αποδοτικές διασυνοριακές δράσεις και θα αναπτύξει ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εθνικών φορέων.
Ωστόσο, δεν θα παρεμβαίνει στις ενέργειες των κρατών μελών, ούτε θα προσπαθήσει να εναρμονίσει τις εθνικές νομοθεσίες, καθώς οι σχετικοί ορισμοί και τα κανονιστικά συστήματα διαφέρουν σε κάθε χώρα. Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η βελτίωση των συνθηκών εργασίας και η ενσωμάτωση των αδήλωτων εργαζομένων στην αγορά εργασίας. Η πλατφόρμα θα ασχοληθεί με όλες τις μορφές της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της ψευδούς αυτοαπασχόλησης.
Οι κλάδοι με τα μεγαλύτερα ποσοστά
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Eurofound, το μέγεθος της παραοικονομίας αντιστοιχεί κατά μέσο όρο στο 18% του ΑΕΠ της ΕΕ, και κυμαίνεται από 8% για χώρες όπως η Αυστρία έως και άνω του 30% για χώρες όπως η Βουλγαρία. Η αδήλωτη εργασία είναι πιο διαδεδομένη στον κλάδο των κατασκευών, αλλά και στις οικιακές υπηρεσίες, την ιδιωτική ασφάλεια, τη γεωργία, τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες εστίασης.
Οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους
Η αδήλωτη εργασία έχει σοβαρές επιπτώσεις στους εργαζόμενους, οι οποίοι αναγκάζονται να δεχτούν επισφαλείς και συχνά επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, πολύ χαμηλότερες αποδοχές, σοβαρές παραβιάσεις των εργασιακών δικαιωμάτων και προστασία σημαντικά υποδεέστερη εκείνης που ορίζει η νομοθεσία περί εργασίας και κοινωνικής προστασίας, χάνοντας τις δέουσες κοινωνικές παροχές, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, καθώς και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και τις ευκαιρίες διά βίου μάθησης.
Η αδήλωτη εργασία μπορεί να συμβάλει σε ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως κοινωνικό ντάμπινγκ, ιδίως σε διασυνοριακές υποθέσεις. Η πλατφόρμα αναμένεται να συμβάλλει στην εξάλειψη της καταχρηστικής εφαρμογής της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας μέσω της αδήλωτης εργασίας.
Η οργάνωση της ευρωπαϊκής πλατφόρμας
Η πλατφόρμα θα αποτελείται από έναν ανώτερο εκπρόσωπο που θα ορίζεται από κάθε κράτος μέλος για να το εκπροσωπεί, έναν εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μέχρι τέσσερις εκπροσώπους διακλαδικών κοινωνικών εταίρων σε επίπεδο Ένωσης, οι οποίοι θα εκπροσωπούν ισότιμα εργοδότες και εργαζομένους.
Στις συνεδριάσεις της πλατφόρμας θα συμμετέχουν ως παρατηρητές εκπρόσωποι των εργοδοτών και των εργαζομένων, του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), καθώς και εκπρόσωποι από κάθε τρίτη χώρα που συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Η πλατφόρμα θα συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές ετησίως και θα συσταθούν ειδικές ομάδες εργασίας οι οποίες θα ασχοληθούν με διάφορες πτυχές της αδήλωτης εργασίας. Οι εκτιμώμενες ετήσιες ανάγκες χρηματοδότησης της πλατφόρμας, ύψους 2,1 εκατ. ευρώ, θα καλυφθούν μέσω του άξονα PROGRESS του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI).