Τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στις ακτές της Τουρκίας, οι χιλιάδες μετανάστες στα νησιά της χώρας μας και στα σύνορα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, οι εικόνες εξαθλίωσης που κυριαρχούν τις τελευταίες μέρες στα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης έφεραν για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο το θέμα της μετανάστευσης.
Η μελέτη που κυκλοφόρησε πριν μερικούς μήνες από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης εξετάζει το θέμα της μετανάστευσης, τονίζοντας ότι η μεταναστευτική πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα θα επηρεάσει βαθιά το μέλλον μας.
«Όλη η υδρόγειος είναι μια χώρα και η ανθρωπότητα είναι οι πολίτες της!» σημειώνουν με έναν τόνο αισιοδοξίας οι συγγραφείς της μελέτης «Αυτοί δεν είναι σαν κι εμάς» («Exceptional people» είναι ο χαρακτηριστικός πρωτότυπος τίτλος) και μέσα από τις 600 σελίδες του βιβλίου τους μελετούν διεξοδικά το παρελθόν, το παρόν και, κυρίως, μέλλον της μετανάστευσης. Σύμφωνα με τους μελετητές, η μετανάστευση αποτελεί θεμελιώδη μηχανισμό της ανθρώπινης και της οικονομικής ανάπτυξης.
Ωστόσο σήμερα στον δημόσιο διάλογο κυριαρχεί η άγνοια για τον ιστορικό ρόλο, τις σημερινές επιπτώσεις και τις μελλοντικές προοπτικές της. Στόχος του βιβλίου είναι να καλύψει το κενό, να θέσει τα ζητήματα της μεταναστευτικής πολιτικής σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και να τροφοδοτήσει γόνιμα τη συζήτηση για τον ρόλο των μεταναστών στην παγκόσμια ανάπτυξη.
«Η μεταναστευτική πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα θα επηρεάσει βαθιά το μέλλον μας. Εκείνο που θα καθορίσει αν θα ζήσουμε σε μια πιο ανοιχτή, πιο κοσμοπολίτικη παγκόσμια κοινωνία ή σε μια κοινωνία βουτηγμένη στις ανισότητες, τις διαιρέσεις και την ανέχεια είναι το πώς χαράσσουν, συντονίζουν και εφαρμόζουν τη μεταναστευτική τους πολιτική οι σημερινές κυβερνήσεις» γράφουν χαρακτηριστικά.
Το πρώτο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στο παρελθόν και διαβάζεται σαν μια σύντομη ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Η αφήγηση ξεκινάει από την πρώτη φορά που ο άνθρωπος εγκατέλειψε την Αφρική, πριν από 50.000-60.000 χρόνια, περνάει από όλους τους μεγάλους πολιτισμούς και την άνθηση του εμπορίου, αναλύει τα διαφορετικά ρεύματα των μεταναστεύσεων ανά τον κόσμο και φτάνει στο τέλος του Πολέμου, στο τέλος της ελεύθερης διακίνησης, στην ελεγχόμενη μετανάστευση, στις διώξεις και στις απελάσεις.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου γίνεται λόγος για τις δημογραφικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες της μετανάστευσης, παρουσιάζονται οι διαφορετικοί τύποι μετανάστευσης (οικονομική, κοινωνική, προσφυγική) και αναλύονται λεπτομερώς οι επιπτώσεις της τόσο στις χώρες υποδοχής όσο και στις χώρες προέλευσης. Το τρίτο μέρος αφορά το μέλλον και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες μπορούν να διαχειριστούν το πρόβλημα μέσα από μια νέα προσέγγιση η οποία ξεπερνάει τα στενά όρια των εθνικών κρατών.
Οι συγγραφείς αναλύουν τις πέντε θεμελιώδεις αρχές που θα πρέπει να καθοδηγούν τις προτάσεις των κυβερνήσεων και των διεθνών οργανισμών για τη μετανάστευση: η επέκταση των διεθνικών δικαιωμάτων, η προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής προόδου των μεταναστών, η διεύρυνση της νόμιμης μετανάστευσης, η καταπολέμηση της ξενοφοβίας, των διακρίσεων και της κακομεταχείρισης των μεταναστών και η βελτίωση της συγκέντρωσης δεδομένων.
Όπως επισημαίνουν, στην αντιμετώπιση του προβλήματος σημαντικό ρόλο θα παίξουν όχι μόνο οι επίσημοι οργανισμοί, αλλά, κυρίως, οι επιχειρήσεις, τα εργατικά συνδικάτα, οι κοινότητες της διασποράς, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι θρησκευτικές κοινότητες και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η μετανάστευση είναι ένα πρόβλημα που αφορά όλους τους πολίτες.
Η πολυσέλιδη μελέτη ολοκληρώνεται με ένα ελπιδοφόρο μήνυμα: «Ο κόσμος μπορεί να είναι ακόμα προσκολλημένος στην έννοια του έθνους και έτσι να δικαιολογεί τον περιορισμό των ανθρώπινων ελευθεριών.
Όμως το ρεύμα της ιστορίας θα σαρώσει όλες αυτές τις αντιλήψεις. Η ιδέα των ελεύθερων μετακινήσεων και η ανάγκη γα έναν παγκόσμιο οργανισμό που θα προάγει και θα προστατεύει την ελευθερία κίνησης θα έχουν τελικά την ίδια τύχη με τις άλλες μεγάλες ιδέες της ιστορίας —τη δημοκρατία, το ελεύθερο εμπόριο, την παγκόσμια ειρήνη. Πρόκειται για ιδέες που αναδύθηκαν από το περιθώριο του ανέφικτου και έφτασαν να γίνουν απόλυτα αυτονόητες».
Το «Αυτοί δεν είναι σαν εμάς» υπογράφουν οι Ίαν Γκόλντιν, Τζέφρυ Κάμερον και Μίρα Μπαλαρατζάν, ερευνητές της Σχολής Μάρτιν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η Σχολή Μάρτιν εξετάζει σε διεπιστημονική βάση τα προβλήματα που θα μας απασχολήσουν τον 21ο αιώνα και τις μελλοντικές προοπτικές σε πεδία αιχμής όπως η ιατρική, η ενέργεια, η παγκόσμια διακυβέρνηση.
Η φροντισμένη έκδοση συνοδεύεται από σημειώσεις, πίνακες, διαγράμματα, ευρετήριο και μια πολυσέλιδη βιβλιογραφία που θα ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη.
INFO
ΑΥΤΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΕΜΑΣ
Συγγραφείς: Ian Goldin, Geoffrey Cameron, Meera Balarajan
Μετάφραση: Ελένη Αστερίου
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Σελ.: 672
Τιμή: 15 €