Ως ιδιαίτερα κρίσιμη για το ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισε την εκλογική αναμέτρηση της 20ης Σεπτεμβρίου ο Κώστας Σημίτης διερωτώμενος αν το κόμμα έχει μέλλον και ποιο είναι αυτό.
Στον σύντομο χαιρετισμό του στην εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ για τα 41 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, ο πρώην Πρωθυπουργός, έδωσε και την απάντηση στο ερώτημα που έθεσε: «Όπως και τότε, στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974, έτσι και σήμερα η πιο σύντομη απάντηση είναι, ότι όταν όλα αλλάζουν πρέπει να συμβάλλουμε και εμείς δημιουργικά στην αναμόρφωση της χώρας».
Ο Κ. Σημίτης, επεσήμανε τον κίνδυνο «το πολιτικό σύστημα να έχει εφεξής δύο κύριους άξονες, την παραδοσιακή Δεξιά και της συντεχνιακής και εθνικολαϊκιστικής Αριστεράς».
Παρατήρησε ότι «κατανομή της πολιτικής εξουσίας μεταξύ των δύο αυτών παρατάξεων ενισχύει την ανελαστικότητα του συστήματος, τη συνεχή αντιπαλότητα στην πολιτική ζωή και τις δογματικές αντιπαραθέσεις».
Πρότεινε «να αποφύγουμε το δικομματισμό των προσκολλημένων στο παρελθόν» και τόνισε ότι «οι δυνάμεις της ανανέωσης οφείλουν να συσπειρωθούν, να ξεπεράσουν την πολυδιάσπασή τους, την εμμονή σε ιστορικά σχήματα». Αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι το ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο.
Οπως είπε ο Κ. Σημίτης «το ΠΑΣΟΚ πρέπει να στηρίξει ένα κίνημα όλων εκείνων που απαρνούνται την εθνικιστική συντηρητική Δεξιά, την εθνικολαϊκιστική Αριστερά και τις συντεχνιακές και πελατειακές νοοτροπίες των κατεστημένων συμφερόντων».
Προειδοποίησε δε ότι «αν ακολουθήσουμε τις ξεπερασμένες συνήθειές μας, η σημερινή αδιαφορία και απόρριψη των πολιτών απέναντί μας δεν θα είναι πια αναστρέψιμη». Αντιθέτως, προέβλεψε, ότι «αν γίνουμε φορείς ενός μηνύματος αναγέννησης του τόπου, συμμαχητές για μια δημοκρατική κοινωνία αλληλεγγύης, συμμέτοχοι στην προσπάθεια για οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη και υποστηρικτές σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αναμόρφωση της Ένωσης θα έχουμε ανταποκριθεί στην ιστορία μας και τις προσδοκίες του λαού μας».
Αναλυτικά ο χαιρετισμός του Κ. Σημίτη στο Ζάππειο
Η σημερινή επέτειος της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ συμπίπτει με μία εκλογική αναμέτρηση ιδιαίτερη κρίσιμη για το ΠΑΣΟΚ. Όπως στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974 έτσι και σήμερα, αν και υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες, το κρίσιμο ερώτημα είναι αν έχει το ΠΑΣΟΚ μέλλον και ποιο. Όπως και τότε έτσι και σήμερα η πιο σύντομη απάντηση είναι, ότι όταν όλα αλλάζουν πρέπει να συμβάλλουμε και εμείς δημιουργικά στην αναμόρφωση της χώρας.
Οι τελευταίες εξελίξεις διαγράφουν τον κίνδυνο το πολιτικό σύστημα να έχει εφεξής δύο κύριους άξονες, την παραδοσιακή Δεξιά και της συντεχνιακής και εθνικολαϊκιστικής Αριστεράς.
Η κατανομή της πολιτικής εξουσίας μεταξύ των δύο αυτών παρατάξεων ενισχύει την ανελαστικότητα του συστήματος, τη συνεχή αντιπαλότητα στην πολιτική ζωή και τις δογματικές αντιπαραθέσεις. Η δημοκρατία λειτουργεί ομαλά όταν είναι δυνατή και η ανάδειξη νέων δυνάμεων, οι περισσότερες απόψεις, οι ευρύτερες συνεργασίες, ο δημιουργικός πλουραλισμός.
Πρέπει να αποφύγουμε το δικομματισμό των προσκολλημένων στο παρελθόν. Οι δυνάμεις της ανανέωσης οφείλουν να συσπειρωθούν, να ξεπεράσουν την πολυδιάσπασή τους, την εμμονή σε ιστορικά σχήματα, την πολιτική συμπεριφορά που υποτιμά τη συνεργασία και τη συνεννόηση. Ο δρόμος που θα μας απελευθερώσει από τη σημερινή καθήλωση προϋποθέτει νέες ιδέες, νέες προτάσεις, νέες πρωτοβουλίες, ένα κίνημα ανατροπής.
Με την λέξη ανατροπή δεν αναφερόμαστε μόνο τους πολιτικούς συσχετισμούς που ανέδειξαν η παραδοσιακή Δεξιά και η εθνικολαϊκιστική Αριστερά.
Αν ακολουθήσουμε τις ξεπερασμένες συνήθειές μας, η σημερινή αδιαφορία και απόρριψη των πολιτών απέναντί μας δεν θα είναι πια αναστρέψιμη
Σχετίζεται με επικρατούσες νοοτροπίες, συμπεριφορές, την ανειλικρίνεια του λόγου, την αποσιώπηση της πραγματικότητας, την προβολή ανέφικτων στόχων, τη συγκάλυψη υποχωρήσεων και μεταβολών. Αφορά το πολιτικό περιβάλλον που καλλιεργεί μια εξωπραγματική εικόνα για τη χώρα, φαντασιακές δυνατότητες και επιδιώξεις που την καθηλώνουν στην υστέρηση και την απομακρύνουν από μια δημιουργική ευρωπαϊκή συνεργασία.
Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να στηρίξει ένα κίνημα όλων εκείνων που απαρνούνται την εθνικιστική συντηρητική Δεξιά, την εθνικολαϊκιστική Αριστερά και τις συντεχνιακές και πελατειακές νοοτροπίες των κατεστημένων συμφερόντων. Από μας εξαρτάται αν θα έχουμε την έμπνευση και το θάρρος για τον καινούργιο δρόμο που επιβάλουν οι περιστάσεις.
Αν ακολουθήσουμε τις ξεπερασμένες συνήθειές μας, η σημερινή αδιαφορία και απόρριψη των πολιτών απέναντί μας δεν θα είναι πια αναστρέψιμη.
Αν όμως γίνουμε φορείς ενός μηνύματος αναγέννησης του τόπου, συμμαχητές για μια δημοκρατική κοινωνία αλληλεγγύης, συμμέτοχοι στην προσπάθεια για οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη και υποστηρικτές σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αναμόρφωση της Ένωσης θα έχουμε ανταποκριθεί στην ιστορία μας και τις προσδοκίες του λαού μας.