Δημοσιονομική βόμβα ενός δισ. ευρώ «έσκασε» το Συμβούλιο της Επικρατείας στα χέρια της κυβέρνησης, αφού την Τετάρτη δημοσιεύθηκαν 4 αποφάσεις του ανώτατου δικαστηρίου με τις οποίες κρίνονται αντισυνταγματικές οι περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις που επιβλήθηκαν με νόμο το 2012 στον ιδιωτικό τομέα.
Με μικρή πλειοψηφία (με 14 ψήφους έναντι 11) οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι οι εν λόγω περικοπές που έγιναν το 2012 αντιβαίνουν σε μία σειρά συνταγματικών διατάξεων που σχετίζονται με το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων (αρχή της ισότητας, της αναλογικότητας, κλπ) .
Σύμφωνα με την Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου το Σύνταγμα επιβάλει στο κράτος όταν λαμβάνονται μέτρα περικοπής των συντάξεων να προβαίνει «σε ειδική και εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, από την οποία να προκύπτει αφ΄ ενός μεν ότι τα συγκεκριμένα μέτρα (σ.σ.: περικοπή συντάξεων) είναι πράγματι πρόσφορα αλλά και αναγκαία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της βιωσιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης εν όψει των παραγόντων που το προκάλεσαν, έτσι ώστε η λήψη των μέτρων αυτών να είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, αφ΄ετέρου δε ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα αυτά στο βιοτικό επίπεδο των πληττομένων προσώπων, συνδυαζόμενες με άλλα τυχόν ληφθέντα μέτρα (φορολογικά κ.ά.), αλλά και με το σύνολο των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών της δεδομένης συγκυρίας, δεν έχουν αθροιστικά αποτέλεσμα τέτοιο που να οδηγεί σε ανεπίτρεπτη, παραβίαση του πυρήνα του συνταγματικού δικαιώματος σε κοινωνική ασφάλιση».
Τονίζεται μάλιστα ότι η περικοπή των συντάξεων δεν μπορεί να παραβιάζει αυτό που αποτελεί τον συνταγματικό πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος, δηλαδή τη χορήγηση στο συνταξιούχο παροχών τέτοιων που να του επιτρέπουν να διαβιώνει, με αξιοπρέπεια, εξασφαλίζοντας τους όρους όχι μόνο της φυσικής του υποστάσεως (διατροφή, ένδυση, στέγαση, βασικά οικιακά αγαθά, θέρμανση, υγιεινή και ιατρική περίθαλψη όλων των βαθμίδων) αλλά και της συμμετοχής του στην κοινωνική ζωή με τρόπο που δεν αφίστατια πάντως, ουσιωδώς από τις αντίστοιχες συνθήκες του εργασιακού βίου».
Ως προς τις περικοπές των συντάξεων του 2012, η Ολομέλεια σημειώνει ότι οι μειώσεις έγιναν όταν «είχε πλέον παρέλθει διετία από τον πρώτο αιφνιδιασμό της οικονομικής κρίσεως και αφού εν τω μεταξύ είχαν σχεδιαστεί και ληφθεί τα βασικά μέτρα για την αντιμετώπισή της».
Ωστόσο, λόγω των επιτακτικών δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα, οι δικαστές έκριναν ότι δεν πρέπει να αναγνωριστούν αναδρομικά σε όλο το φάσμα των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα, παρά μόνο σε εκείνους που προσέφυγαν είτε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, είτε στα Διοικητικά Δικαστήρια. Για τους υπόλοιπους 800.000 συνταξιούχους, θα πρέπει με την καθαρογραφή της απόφασης να γυρίσουν στα ποσά των συντάξεων που λάμβαναν πριν από την εφαρμογή του νόμου, δηλαδή να δουν αυξήσεις που φθάνουν ακόμη και το 15%.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο σκεπτικό των αποφάσεων, οι Σύμβουλοι της Επικρατείας εκφράζουν την ευχή να παραμείνει η μέριμνα του κράτους ακόμη και στις επικουρικές συντάξεις, αφού όπως αναφέρεται το κράτος είναι και αυτό εταίρος και δεν μπορεί να μεταφέρει το βάρος του στους ασφαλισμένους.
Η αντίδραση του υπουργείου Οικονομικών
Από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει ότι:
«Οταν κοινοποιηθεί η απόφαση του ΣτΕ θα υπάρξει και επίσημη αντίδραση από το υπουργείο Οικονομικών. Οι αποφάσεις της δικαιοσύνης είναι σεβαστές και θα εφαρμοστούν τηρουμένων των δημοσιονομικών και ταμειακών αντοχών».