Αυτή τη στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχουν πέσει δύο προτάσεις: αυτή της Ελλάδας κι εκείνη των δανειστών. Το κοινό του σημείο είναι ότι καμία δεν μπορεί να διορθώσει την ελληνική οικονομία.
Ο Βόλφγκανγκ Μινχάου, κεντρικός αρθρογράφος των Financial Times, αμφισβητεί ανοιχτά τις προθέσεις και των δύο πλευρών και σημειώνει πως δεν γίνεται να υποκρινόμαστε άλλο και ότι αμφότερα τα πλάνα πρέπει να απορριφθούν αυτοστιγμεί.
«Όποτε οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες εισέρχονται σε μακρές διαπραγματεύσεις και χάνονται σε τεχνικές λεπτομέρειες, καθίστανται ανίκανοι να δουν την ευρύτερη εικόνα. Μπορούν να περάσουν εβδομάδες συζητώντας αν το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2016 θα είναι 1,5% ή 2%, αλλά φαινομενικά αγνοούν ότι το περιθώριο σφάλματος οποιασδήποτε από τις προβλέψεις τους υπερβαίνει την έννοια του μικρού κενού. Οι οικονομικοί διπλωμάτες έχουν ξεχάσει τι σημαίνει να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη υπό συνθήκες ευημερίας», αναφέρει εισαγωγικά στο άρθρο του.
Η λιγότερη φιλάνθρωπη εξήγηση
Η λιγότερο «φιλάνθρωπη» εξήγηση, κατά τον Μινχάου, είναι ότι απλώς δεν τους ενδιαφέρει. Μερικοιί από τους πιστωτές ενδιαφέρονται μόνο για τη διατήρηση Μερικοί από τους πιστωτές ενδιαφέρονται μόνο για τη διατήρηση της παράστασης, αρνούνται να αναγνωρίσουν επισήμως ότι τα δάνεια τους προς την Ελλάδα δεν θα αποπληρωθούν ποτέ.
Ο κύριος στόχος για Αλέξης Τσίπρας, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, εν τω μεταξύ, είναι να παραμείνει στην εξουσία. Μια συμφωνία του στυλ «παράταση και προσποίηση» εφόσον καταλήξει σε επιτυχία, μπορεί να του ταιριάζει.
Τι λάθος υπάρχει στις δύο προτάσεις; Η ελληνική είναι ανέντιμη. Η πρόταση των πιστωτών απαιτεί ένα επίπεδο λιτότητας που είναι αδύνατο, αλλά και αναγκαίο, αν η Ελλάδα θέλει να μειώσει το χρέος της σε πιο βιώσιμο επίπεδο και να εκπληρώσει των υποχρεώσεών της. Αυτός είναι ένας κακός συνδυασμός, σημειώνει ο Β. Μινχάου στους FT.
Αυτό που κάνει την ελληνική πρόταση ανέντιμη είναι ότι οι αριθμοί δεν αθροίζονται, δεν βγαίνουν. Οι δημοσιονομικές προσαρμογές είναι πιο ήπιες από ό, τι είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5%, μια απαίτηση των πιστωτών με την οποία ο Τσίπρας λέει ότι συμφωνεί.
Ο κ Τσίπρας τους λέει: Είμαι στην ευχάριστη θέση να θέσω οποιοδήποτε αριθμό θέλετε. Θα σας εξαπατήσω έτσι κι αλλιώς. Εάν η απώλεια της αμοιβαίας εμπιστοσύνης είναι το πρόβλημα, αυτή η πρόταση δεν θα το φτιάξει, σχολιάζει στους FT o Μινχάου.
Λιγότερη λιτότητα
Κάντε λίγο ένα βήμα πίσω και η λύση δεν είναι δύσκολο να φανεί: λιγότερη λιτότητα, περισσότερες μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα και κάποια έξυπνη αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτό ήταν το κυριότερο συμπέρασμα της πρόσφατης διάσκεψης με μερικούς από τους κορυφαίους ειδικούς στον κόσμο για το θέμα αυτό, όπως αναφέρθηκε από τον Ρίτσαρτ Πορτς από το London Business School.
Η καλύτερη διαπραγματευτική τακτική του κ. Τσίπρας θα ήταν να απορρίψει την προσφορά των πιστωτών μια και έξω και να επανέλθει με ένα έξυπνο σχέδιο, ένα που θα έχει μια ευκαιρία. Θα πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερες μεταρρυθμίσεις από ό, τι προσφέρει αυτή τη στιγμή. Θα πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις διάσημα «κόκκινες γραμμές» του - σχετικά με τις συντάξεις ή για το ΦΠΑ, για παράδειγμα.
Ρεαλιστικό πρόγραμμα
Ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα που θα δεσμεύει την Ελλάδα μόνο για έναν ισοσκελισμένο πρωτογενή προϋπολογισμό το τρέχον έτος και ελαφρά πλεονάσματα στο μέλλον συνδεδεμένα με τις οικονομικές επιδόσεις. Αυτό μπορεί να μην γίνει αποδεκτό από τους πιστωτές. Θα μπορούσε να είναι ήδη πολύ αργά. Αλλά τουλάχιστον ο κ. Τσίπρας θα μπορούσε να διεκδικήσει το ηθικό έδαφος από υψηλότερη θέση. Η χειρότερη δυνατή έκβαση της τρέχουσας πρότασης θα ήταν άλλος ένας τύπος συμφωνίας «παράταση και προσποίηση» αφήνοντας την Ελλάδα χωρίς διόρθωση με προβλήματα ρευστότητας και σε μόνιμη ύφεση.
Οι συνέπειες
Οι ενδεχόμενες συνέπειες μιας τέτοιας πορείας θα μπορούσε να είναι μια διάλυση του κοινωνικού ιστού και της δημοκρατίας. Μια κακή συμφωνία αυξάνει επίσης την πιθανότητα μιας ενδεχόμενης εξόδου από την ευρωζώνη. Το Grexit δεν είναι μια καλή επιλογή. Η ευρωζώνη δεν έχει λογικό συμφέρον να συμβεί κάτι τέτοιο.
Αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι, από την ελληνική οπτική γωνία, δεν είναι και η χειρότερη από όλες τις επιλογές. Πλησιάζουμε τη στιγμή του Μάκβεθ στο ελληνικό δράμα: «Εάν είναι να τελειώσει κάτι, όταν τελειώσει, τότε ας τελειώσει γρήγορα».