Η ελληνική κυβέρνηση εδώ και τέσσερις μήνες ζητάει επιμόνως μια πολιτική λύση στο ζήτημα του χρέους. Φαίνεται πως ήρθε ο καιρός που η Ευρωζώνη μπορεί να της την προσφέρει. Ο Σάιμον Νίξον γράφει στη Wall Street Journal γι' αυτό που πραγματικά θα τείνουν προς την Ελλάδα οι εταίροι της.
Γράφει ο Αμερικανός δημοσιογράφος: «Μέχρι τώρα, οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρώπης ήταν απρόθυμοι να συμμετάσχουν στη διαδικασία, προτιμώντας να κρυφτούν πίσω από τους υπαλλήλους των θεσμικών οργάνων που παλαιότερα ήταν γνωστή ως Τρόικα. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στην πρακτική και τη νομική πραγματικότητα: οι εκλεγμένοι πολιτικοί δεν έχουν την ικανότητα να διαπραγματευθούν τις λεπτομέρειες των προγραμμάτων διάσωσης.
Αλλά αντανακλά, επίσης, και την πολιτική πραγματικότητα: κανείς δεν ήθελε να τους δουν να κρίνουν, σαν δικαστές, τον προϋπολογισμό μιας χώρας εταίρου της Ευρωζώνης. Προτίμησαν να κάνουν ένα βήμα πίσω, παρέχοντας το χώρο και το χρόνο σε μια άπειρη κυβέρνηση να καταλήξει σε συμφωνία με τους πιστωτές. Να βρει μια λύση που θα αντικατοπτρίζει τις δικές της πολιτικές επιλογές που θα τηρούν όμως και τους κανόνες της Ευρωζώνης».
Αυτό το σκηνικό, έτσι όπως διαμορφώθηκε αυτούς τους μήνες δεν κατέληξε πουθενά, παρά τις διαβεβαιώσεις της Αθήνας ότι μια συμφωνία επίκειται και τους αξιωματούχους της Ευρωζώνης να αντιτείνουν πως απέχουν ακόμη πολύ για να καταλήξουν σε συμφωνία. Όλο αυτό το διάστημα, οι προθεσμίες ήρθαν και παρήλθαν. Τώρα, κανείς δεν αναμένει μια συμφωνία μέχρι το τέλος του μήνα. Κι αυτό διότι η Αθήνα, γράφει ο Νίξον, αντιστέκεται ακόμη σε βασικές μεταρρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με τα εργασιακά και το συνταξιοδοτικό – αλλαγές που οι πιστωτές θεωρούν σημαντικές.
Καμία ψευδαίσθηση
«Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης δεν είχαν ποτέ καμία ψευδαίσθηση ότι θα ήταν εύκολο να επιτευχθεί μια συμφωνία με τον Αλέξη Τσίπρα, από τη στιγμή που εξελέγη με την υπόσχεση να σχίσει το μνημόνιο και να απορρίψει την επιβαλλόμενη λιτότητα. Μόνο που την ίδια στιγμή έκανε και μια εκστρατεία υπέρ της παραμονής της χώρας του στο ευρώ. Υπέθεταν πως όταν η οικονομική πίεση σφίξει την Ελλάδα θα τιμήσει τις συμφωνίες. Υπέθεταν ότι ο Τσίπρας θα πετάξει τους σκληροπυρηνικούς από την κυβέρνηση και θα ζητήσει τη στήριξη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που τάσσονται υπέρ του ευρώ. Όλες αυτές οι υποθέσεις φαίνεται πως ήταν άστοχες. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να μην ήρθε στην εξουσία με ιδέες που κάνουν την Ελλάδα να λειτουργήσει ως ένα σύγχρονο κράτος, αλλά ως μια χώρα που θέλει να γυρίσει πίσω το ρολόι. Πρόσφατα, στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος πάρα πολλά μέλη ψήφισαν για ρήξη με τους πιστωτές. Τελικά πέρασε η μετριοπαθής στάση του Τσίπρα, αλλά οι κόκκινες γραμμές παρέμειναν», αναφέρει ο Νίξον.
Πολιτική ευθύνη
Αναφέρει, δε, πως ο κίνδυνος ατυχήματος παραμένει υψηλός. Η Αθήνα έχει προειδοποιήσει πως δεν θα πληρώσει την επόμενη δόση του ΔΝΤ, αλλά κατά τον Νίξον μια τέτοια προειδοποίηση έχει προέλθει και άλλη φορά από την Αθήνα. «Για να αποφευχθεί μια καταστροφή, οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης μπορεί τώρα να χρειαστεί να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη. Ένας λόγος που ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν συρθεί τόσο καιρό είναι ότι οι υπάλληλοι -δικαιολογημένα- διστάζουν να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει, αυτομάτως, κρίση και να κατηγορηθούν για υπέρβαση εξουσιών. Αναμφισβήτητα, η ΕΚΤ θα έπρεπε εδώ και πολύ καιρό να είχε θέσει αυστηρότερους όρους για το δανεισμό των ελληνικών τραπεζών, αλλά ως μη εκλεγμένο όργανο δεν θα μπορούσε να το κάνει γιατί τότε θα προκαλούσε σημαντική κρίση στο τραπεζικό σύστημα της χώρα. Εν τω μεταξύ, το ΔΝΤ ανησυχεί ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα προχωρήσουν σε βοήθεια προς την Ελλάδα, αρκεί να συμμετέχει και το Ταμείο», σημειώνεται στο άρθρο.
Η αναβολή
Το αποτέλεσμα είναι ότι η απροθυμία όλων να τραβήξουν τη σκανδάλη, είναι να επιδεινώνεται η κρίση. Η αναβολή εκ μέρους των δανειστών μέσω τελεσιγράφων και αυστηρών προθεσμιών, μάλλον δείχνει πως αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για μια τελική συμφωνία που θα περιλαμβάνει παραχωρήσεις και αυτό φυσικά ενθαρρύνει την Αθήνα να συνεχίσει την μικροπολιτική της. Τούτο, όμως, αυξάνει τη ζημιά στην ελληνική οικονομία και το ενδεχόμενο ενός τρίτου πακέτου στήριξης.
Take it or leave it
Κατά τον Νίξον, φαίνεται πως ήρθε ο χρόνος να πουν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης στην Αθήνα πως το τελευταίο τελεσίγραφο είναι το εξής: αυτή είναι η συμφωνία – την παίρνεις ή φεύγεις. Αυτό το τελεσίγραφο θα περιλαμβάνει μια εξήγηση του τι είναι διατεθειμένη η Ευρωζώνη να κάνει για την Ελλάδα, αλλά και τι πρέπει η Ελλάδα να κάνει ως αντάλλαγμα. Θα καθορίζονται επίσης οι συνέπειες της απόρριψης, από τη στιγμή που η ΕΚΤ (με πολιτική κάλυψη πλέον) θα σταματήσει τη χρηματοδότηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. «Πρόκειται για στοίχημα με υψηλό ρίσκο. Ο κίνδυνος για ένα ατύχημα είναι υψηλός. Εκτός αυτού, ένα τελεσίγραφο θα εξασφαλίσει, επίσης, ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα είναι μια σκόπιμη, κυριαρχική απόφαση της χώρας που όμως θα καθορίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του υπόλοιπου της Ευρωζώνης, που είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσει».
