Το ΔΝΤ μπορεί να κατηγορηθεί για πάρα πολλά. Η παρεμβατική του πολιτική σε εθνικές οικονομίες και τα προγράμματα λιτότητας που επιβάλλει ανά τον κόσμο, προκαλούν κοινωνικές εκρήξεις και οδηγούν στα όριά τους αρκετές κοινωνικές ομάδες. Μπορεί, όμως, να κατηγορηθεί για τα πάντα; Ως πιο σημείο φτάνει η δαιμονοποίησή του;
Μια πρόσφατη μελέτη των Πανεπιστημίων Κέμπριτζ και Οξφόρδης σημειώνουν πως η ραγδαία εξάπλωση του ιού Έμπολα, έχει κοινωνιολογικές και οικονομικές αιτίες. Ο βασικός «γεννήτοράς» τους είναι ένας: το ΔΝΤ!
Μπορεί το συμπέρασμα να ακούγεται λίγο τραβηγμένο, ωστόσο οι Βρετανοί ερευνητές μιλώντας στο BBC εξηγούν πως όλα εξηγούνται. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του τμήματος κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, τα προγράμματα μεταρρυθμίσεων που απαιτεί το ΔΝΤ έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη αποτελεσματικών υπηρεσιών υγείας στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε, τις τρεις χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της επιδημίας, η οποία έχει στοιχίσει μέσα σ' ένα χρόνο τη ζωή σε περισσότερους από 7.370 ανθρώπους.
«Μία από τις κύριες αιτίες της ταχύτητας της διάδοσης της επιδημίας ήταν η αδυναμία των συστημάτων υγείας στην περιοχή και θα ήταν άδικο να μην ενδιαφερθούμε για τις υποκείμενες αιτίες», εξήγησε ο βασικός συντάκτης της μελέτης, ο κοινωνιολόγος του Κέμπριτζ Αλεξάντερ Κεντικελένις. «Τα προγράμματα τα οποία υποστηρίζει το ΔΝΤ συνέβαλαν στα προβλήματα της έλλειψης οικονομικών πόρων και προσωπικού και στην έλλειψη προετοιμασίας των συστημάτων υγείας στις χώρες που πλήττονται από τον Έμπολα», διευκρίνισε.
Οι ερευνητές εξέτασαν τις πολιτικές που εφαρμόσθηκαν από το ΔΝΤ πριν από την επιδημία χρησιμοποιώντας δεδομένα από τα δανειακά προγράμματα που χορηγήθηκαν από το θεσμό από το 1990 ως το 2014 και ανέλυσαν τα αποτελέσματά τους στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτούς, τα συστήματα υγείας εξασθένησαν από τις απαιτήσεις για οικονομικές μεταρρυθμίσεις και για μείωση των δημόσιων δαπανών και των μισθών στο δημόσιο τομέα και για αποκέντρωση των συστημάτων υγείας.
«Το 2013, ακριβώς πριν ξεσπάσει η επιδημία του Έμπολα, οι τρεις χώρες ήταν αντιμέτωπες με τις οικονομικές οδηγίες του ΔΝΤ και καμιά δεν μπόρεσε να αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες της παρά τις πιεστικές ανάγκες στον τομέα της υγείας», εκτιμούν ο κοινωνιολόγος του Κέμπριτζ και ο Λόρενς Κινγκ που συνυπογράφει τη μελέτη. Ένας εκπρόσωπος του ΔΝΤ απάντησε ότι η εντολή του οργανισμού δεν περιλάμβανε ειδικά τον τομέα της υγείας και ότι είναι «εντελώς λάθος» να υποστηρίζει κανείς ότι η διάδοση του Έμπολα ήταν συνέπεια της πολιτικής του ΔΝΤ. «Τέτοιες κατηγορίες βασίζονται σε μια παρεξήγηση και σε ορισμένες περιπτώσεις σε μια παραμόρφωση των οικονομικών πολιτικών οι οποίες εφαρμόζονται από το ΔΝΤ», συνέχισε.
«Από το 2009, δάνεια προς χώρες με χαμηλό εισόδημα χορηγήθηκαν άτοκα, κάτι που απελευθέρωσε διαθέσιμους πόρους για χώρες οι οποίες ήθελαν να δαπανήσουν περισσότερα στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος. Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε πως το ΔΝΤ προσέφερε οικονομική βοήθεια 130 εκατ. δολαρίων το Σεπτέμβριο στο πλαίσιο του αγώνα εναντίον του Έμπολα και πως εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφέρει ένα παρόμοιο ποσό τον ερχόμενο χρόνο στη Γουινέα, τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε.