Τα λουκέτα ακολούθησαν τη λογική του ντόμινο. Το ένα έφερε το άλλο και όλα μαζί, μέσα στο διάστημα 2010-2013, οδήγησαν σε μια άνευ όρων καταβύθιση του τομέα του λιανεμπορίου τροφίμων στην Ελλάδα.
Όπως σημειώνει η Καθημερινή, ο συγκεκριμένος τομέας που αφορά στις λεγόμενες ανελαστικές δαπάνες, πλήρωσε βαρύ τίμημα για την οικονομική κρίση που ενέσκηψε στη χώρα μας.
Μια σειρά από παραδοσιακές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν, καθώς δεν μπορούσαν να αντιπαρατεθούν στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Έτσι παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων, τα μεμονωμένα δηλαδή κρεοπωλεία, οπωροπωλεία, καθώς και για τα μίνι-μάρκετ, ηττήθηκαν κατά κράτος.
Αν και στον κλάδο των αλυσίδων δεν έλειψαν οι πτωχεύσεις, οι υγιέστερες εξ αυτών επιχείρησαν -και συνεχίζουν να το πράττουν- να καταλαμβάνουν τον χώρο που αφήνουν οι παραδοσιακές μορφές λιανεμπορίου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI το 2010 δραστηριοποιούνταν συνολικά στην ελληνική αγορά 16.207 λιανεμπορικές επιχειρήσεις τροφίμων, οι οποίες άρχισαν να μειώνονται δραστικά και έφτασαν το 2013 τις 12.547, κάτι που σημαίνει ότι χάθηκε πάνω από το 1/5 αυτών και για την ακρίβεια μειώθηκαν κατά 3.660.
Η συγκέντρωση
Μια άλλη πτυχή της οικονομικής κρίσης είναι ότι επιτάχυνε τη συγκέντρωση στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, με συνέπεια το 2013 τα παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων να είναι κατά 1.720 λιγότερα σε σύγκριση με το 2010. Η τάση που είχε διαφανεί τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή της προμήθειας νωπών κρεάτων, λαχανικών και ψαριών από τα σούπερ μάρκετ και όχι πλέον από τα μεμονωμένα, συνοικιακά καταστήματα, κυρίως ως αποτέλεσμα της έλλειψης χρόνου, ενισχύθηκε στα χρόνια της κρίσης.
Οι καταναλωτές αναζητώντας τη μικρότερη τιμή προτίμησαν τα σούπερ μάρκετ που μπορούσαν να το κάνουν, σε αντίθεση με τις μικρές επιχειρήσεις που δεν είχαν αυτή την ευελιξία.
Τα μίνι μάρκετ
Η έτερη κατηγορία που υπέστη μεγάλο πλήγμα ήταν αυτή των μίνι-μάρκετ, καθώς μέσα σε τέσσερα χρόνια ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 1.352. Ωστόσο, στην πραγματικότητα αντικαταστάθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τα μικρά καταστήματα, τα «καταστήματα ευκολίας ή καταστήματα γειτονιάς» (γνωστά ως convenience stores) που ανέπτυξαν οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ κυρίως με τη μορφή της δικαιόχρησης (franchising). Τέτοια καταστήματα έχουν αναπτύξει όλες οι μεγάλες αλυσίδες (Μαρινόπουλος, ΑΒ, Βερόπουλος, Σκλαβενίτης), ενώ το 2013 παρατηρήθηκε αύξηση των καταστημάτων σούπερ μάρκετ εμβαδού κάτω των 400 τ.μ., φτάνοντας τα 1.058 από 1.008 το 2012.
Τα υπέρ-μάρκετ
Η τάση δε συγκέντρωσης των λιανεμπορικών δραστηριοτήτων, η οποία προαναφέρθηκε, επαναφέρει στο προσκήνιο τη μόδα των υπέρ-μάρκετ, καταστημάτων με εμβαδόν άνω των 2.500 τ.μ. Το 2013 ο αριθμός τους έφτασε τα 58 από 56 το 2012. Πρόσφατα, εξάλλου, η ΑΒ Βασιλόπουλος εγκαινίασε στη Λ. Κηφισού κατάστημα 4.000 τ.μ.
Η μείωση, τέλος, που παρατηρείται στα εκπτωτικά καταστήματα οφείλεται στην αποχώρηση της Aldi από την ελληνική αγορά, καθώς και στο κλείσιμο των καταστημάτων Dia, με συνέπεια ο μοναδικός «παίκτης» της κατηγορίας να είναι πλέον η Lidl με διαρκώς αυξανόμενο μερίδιο αγοράς.