Ενας μεγάλος αστικός μύθος περιβάλει τα νεανικά χρόνια του Μουαμάρ Καντάφι. Για πολλά χρόνια εθεωρείτο σίγουρο πως όταν σε ηλικία 19 ετών, το 1961 εκδιώχθηκε από τη Λιβύη ως αντικαθεστωτικός ακτιβιστής, ήρθε στην Αθήνα και μάλιστα φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων από όπου αποφοίτησε το 1965.
Από τότε τα ίχνη του χάνονται για λίγα χρόνια έως την 1η Σεπτεμβρίου του 1969 όταν και ηγήθηκε της κίνησης για την ανατροπή του βασιλιά Ιντρίς.
Το δε εντυπωσιακό είναι ότι και σε αυτή την ιστορική στιγμή εμπλέκεται η εμμέσως η Ελλάδα καθώς ο Ιντρίς, όταν ανατράπηκε βρισκόταν στα Καμένα Βούρλα, όπου και έκανε ιαματικά λουτρά.
Η διάψευση
Επανερχόμενοι πάντως στον νεαρό και ανήσυχο βεδουίνο καταγράφουμε εκ των υστέρων δύο νέες παραμέτρους στην ιστορία:
Πρώτη ότι ο Γενικό Επιτελείο Στρατού διαψεύδει κατηγορηματικά πως ο Μουαμάρ Καντάφι υπήρξε ποτέ μαθητής της Στρατιωτικής Σχολή Ευελπίδων, μετά από ενδελεχή έρευνα στα αρχεία της σχολής. Και δεύτερη, ότι -σύμφωνα με μαρτυρίες- ο σημερινός καταζητούμενος δικτάτορας όχι μόνο ήταν μαθητής της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στο Χατζηκυριάκειο του Πειραιά, αλλά και τερματοφύλακας στην ομάδα πόλο της σχολής.
Η μαρτυρία
Οπως θυμάται ο 67χρονος σήμερα πρώην διεθνής παίκτης της εθνικής Ελλάδος στο πόλο, Γιώργος Κότταλης, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, υπηρετώντας τη θητεία του είχε ενταχθεί στην ομάδα των Ενόπλων Δυνάμεων. Με αυτή του την ιδιότητα είχε αναλάβει και χρέη βοηθού προπονητή πλάι στον γνωστό σε όλους Ανδρέα Γαρύφαλλο.
Ο Μουαμάρ Καντάφι, λέει ο κ. Κότταλης, ερχόταν τρεις φορές την εβδομάδα στο κολυμβητήριο, έξω από την πύλη της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, στο Παλατάκι στον Πειραιά, που είχε τότε τη μοναδική κλειστή πισίνα στη χώρα. Είχε φτιαχτεί με χρήματα του ΝΑΤΟ για να εκπαιδεύονται οι βατραχάνθρωποι, όμως εμείς σιγά-σιγά, πρώτα με τον Ολυμπιακό και μετά με τον Εθνικό, το εκμεταλλευτήκαμε και κάναμε προπόνηση ομάδων πόλο».
Ο Καντάφι δεν έπαιζε στην ομάδα της Ενόπλων Δυνάμεων, συμμετείχε όμως στις προπονήσεις.
Τερματοφύλακας
Οι αναμνήσεις του κ. Κοττάλη συνεχίζονται: Ο Μουαμάρ ήταν ψηλός, πολύ καλός αθλητής και κολυμβητής, όμως καθώς υστερούσε λίγο στο πόλο, ο Γαρύφαλλος τον έβαζε συνήθως τερματοφύλακα, ακριβώς λόγω ύψους. Όποτε μάλιστα έτρωγε γκολ, τραβούσε τα κατσαρά μαλλιά του.
Ξεχώριζε, πρώτον, γιατί ενώ οι άλλοι Αφρικανοί και Λίβυοι ήταν μαύροι, εκείνος ήταν λευκός, αλλά και γιατί -αυτό μάλιστα μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση- μιλούσε άπταιστα ελληνικά. Σε κάποιες συζητήσεις που κάναμε μας έλεγε ότι πριν έρθει στη χώρα μας είχε κάνει έξι χρόνια φροντιστήριο. Επειδή ήταν αριστούχος, φαίνεται ότι είχαν προγραμματίσει ότι κάποια στιγμή θα έρθει στην Ελλάδα. Ήταν ναι μεν φτωχό παιδί αλλά απ’ ό,τι είχα μάθει πρέπει να είχε κάποια συγγένεια με τον πρώην βασιλιά.
Στη Σχολή απ’ ό,τι μαθαίναμε από τους καθηγητές και του πλοιάρχους ήταν αριστούχος και, όπως βλέπαμε και εμείς, ήταν τακτικός και συνεπής. Ήταν τότε το 1964, απ’ ό,τι θυμάμαι, τριτοετής. Πρέπει να ήταν και επιμελητής της τάξης του, αφού είχε το ανάλογο σιρίτι-γαλόνι και οι νεότεροι και συμμαθητές του τού έδειχναν σεβασμό. Ήταν τρομερά φιλέλληνας, γνώριζε καλά το «νους υγιής εν σώματι υγιεί» και μιλούσε για την αρχαία Ελλάδα, για Θουκυδίδη και Αριστοτέλη. Φαινόταν ότι είχε διαβάσει. Ήθελε, δε, να γίνει και βατραχάνθρωπος αλλά λόγω καταγωγής ο Αμερικανός αντιπλοίαρχος από την Καλιφόρνια, που εκπαίδευε τότε τα δικά μας τα βατράχια, τον έκοψε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Η πρώτη επίσημη επαφή
Η επόμενη καταγεγραμμένη σχέση του Μουαμάρ Καντάφι με την Ελλάδα χρονολογείται από το 1977. Ο συνταγματάρχης συμπληρώνει ήδη οκτώ χρόνια στην ηγεσία της Λιβύης. Στην έρημο της ενδοχώρας πραγματοποιείται μια θερμή συνάντηση. Ο Ανδρέας Παπανδρέου πρόεδρος τότε του ΠΑΣΟΚ συνοδευόμενος από τον μετέπειτα πρόεδρο της Βουλής Γιάννη Αλευρά, συναντήθηκε με τον σύντροφο Μουαμάρ μετά από τη μεσολάβηση του Γιάσερ Αραφάτ. Από τότε ξεκινά μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης μεταξύ των κυβερνήσεων των δύο χωρών.
Η δεύτερη συνάντηση
Η συνάντηση του 1977 έφερε ουσιαστικά τη δεύτερη επίσκεψη Παπανδρέου, ως πρωθυπουργού πλέον στη Λιβύη το καλοκαίρι του 1984 και τη συνάντηση της Ελούντας το φθινόπωρο του ίδιου έτους, μεταξύ Μιτεράν και Καντάφι, για την κρίση στο Τσάντ.
Στην μονοήμερη επίσκεψη Παπανδρέου, ο Ανδρέας τον χαρακτήρισε «ελευθερωτή και µεγάλη φυσιογνωµία της εποχής». Ο δε Καντάφι τον χαιρέτισε ως «µεγάλο λαϊκό ηγέτη».
Στην κυβέρνηση μιλούν για ένα δισεκατοµµύριο δολάρια σε επενδύσεις στην Ελλάδα που πρόβλεπε η διακρατική συµφωνία που όμως ήταν ένα απλό χαρτί, το οποίο οι Λίβυοι υπέγραψαν µόλις την τελευταία στιγµή στο αεροδρόµιο.
Τελειώσαμε με τον Καντάφι
Παρά τα αντιθέτως λεγόµενα, ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε προβληµατισµένος. Στην πρώτη συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ διαλύει τις ψευδαισθήσεις. Εκφράζει την απογοήτευσή του από την προσωπική επαφή του µε αυτόν τον «βασιλιά φιλόσοφο», όπως χαρακτηρίζει τον Καντάφι. Του αναγνωρίζει τις αλλαγές που έφερε στην κοινωνία της Λιβύης, αλλά προβλέπει ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί η οικονοµική συµφωνία. Ο λόγος; Ο συνταγµατάρχης θέτει δύο όρους: να εµφανιστεί στη Βουλή των Ελλήνων και να βγάλει λόγο σε µεγάλη λαϊκή συγκέντρωση στην Αθήνα. «Τελειώσαµε µε τον Καντάφι», κατέληξε.
Η αναθέρμανση
Και αυτό ουσιαστικά συνέβη, έως ότου αρχικά ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας επισκέφθηκε -επί κυβερνήσεως του Κώστα Καραμανλή- την Τρίπολη και στη συνέχεια ο Γιώργος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός πλέον επισκέφθηκε το καλοκαίρι του 2010 τον Μουαμάρ Καντάφι κρατώντας και ένα αυτόγραφο σε µια αναµνηστική φωτογραφία από τη συνάντηση της Ελούντας.
Η προσέγγιση θα επαναβεβαιωθεί το φθινόπωρο µε µια νέα συνάντηση στο περιθώριο της σύσκεψης του Αραβικού Συνδέσµου στη Λιβύη.
Πολλοί έκαναν λόγο για συμφωνία αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων με υπόγειους αγωγούς φυσικού αερίου, σταθμούς στην Κρήτη και άλλα πολλά.
Προφανώς όμως θα απαιτηθεί η επαναβεβαίωσή τους με τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μετά από μακρά και επίπονη διαδικασία στη Λιβύη.