Εκρυθμη χαρακτηρίζεται η κατάσταση στο Ιρακ τις τελευταίες ημέρες, με την χώρα να αντιμετωπίζει κίνδυνο διάσπασης. Η κυβέρνηση έχει χάσει ήδη τον έλεγχο στο Βορρά, ενώ οι εξτρεμιστές της ISIS έχουν ήδη επιβάλει τη Σαρία στη Μοσούλη και κατευθύνονται προς τη Βαγδάτη.
Το Ισλαμικό Καθεστώς Ιρακ και Συρίας (ISIS) είναι μία παρακρατική οργάνωση από τη Βόρεια Συρία που εξαπλώνεται αργά και σταθερά στην περιοχή απειλώντας ακόμα και την πρωτεύουσα της χώρας.
Στο ήδη πολύπαθο Ιράκ, τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά. Σύμφωνα με το CNN, η ΙSIS βρίσκεται σε πόλεμο όχι μόνο με τις καθεστωτικές δυνάμεις αλλά και με τους αντάρτες, ενώ η βιαιότητα τους είναι τόση, ώστε ακόμη και η Αλ Κάιντα έχει διαχωρίσει από αυτούς τη θέση της.
Mιλώντας στο CNN, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Χοσιγιάρ Ζεμπάρι, δήλωσε ότι η κυβέρνηση «έχει κάνει βήματα για την απώθηση των τρομοκρατών», ωστόσο παραδέχθηκε ότι η πρόσφατη κατάληψη της Μοσούλης αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα στην ασφάλεια της χώρας.
Προκειμένου να κατανοήσουμε την οργάνωση και τον τρόπο λειτουργίας της, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς ξεκίνησε. Το 2006, η Αλ Κάιντα στο Ιράκ υπό την αδίστακτη ηγεσία του Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι ξεκίνησε μία φαινομενικά αυθαίρετη και βάναυση μεταχείριση αμάχων, στην προσπάθεια της να ξεκινήσει έναν θρησκευτικό πόλεμο ενάντια στην αριθμητικά μεγαλύτερη σιιτική κοινότητα.
Οι απόπειρες αυτές στέφθηκαν με επιτυχία, ειδικά μετά τη βομβιστική επίθεση του τζαμιού της Αλ Ασκαρλίγια, ενός σημαντικού ιερού των σιιτών στη Σαμάρα, γεγονός πυροδότησε επιθέσεις αντιποίνων.
Αλλά η δολοφονία του αλ-Ζαρκάουι από τις αμερικανικές δυνάμεις και η εμφάνιση των Sahwa, ομάδων υπό την ηγεσία σουνιτικών φυλών κατέστρεψε σχεδόν την ομάδα. Σχεδόν, αλλά όχι αρκετά.
Οταν οι αμερικανικές δυνάμεις εγκατέλειψαν το Ιράκ, οι Ιρακινοί πήραν αρκετές γνώσεις από την εμπειρία και την μελέτη των αμερικανικών στρατηγικών. Τότε ήταν που οι Ιρακινοί αξιωματούχοι άρχισαν να κάνουν λόγο για μια «τρίτη γενιά» της Αλ Κάιντα στο Ιράκ. Πριν από δύο χρόνια, ένας πρώην εκπρόσωπος του στρατού των ΗΠΑ στο Ιράκ, o υποστράτηγος Τζέφρι Μπιουκάναν, προειδοποίησε ότι «εάν οι ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας δεν είναι σε θέση να σταματήσουν το κακό από τη ρίζα του, θα αναγεννηθεί.»
Και έτσι έγινε: η νέα Αλ Κάιντα επανεμφανίστηκε ως το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ (ISI) και στη συνέχεια προστέθηκε και η Συρία στο όνομα και το ISI έγινε ISIS.
Η ομάδα εκμεταλλεύτηκε μια αυξανόμενη αντίληψη μεταξύ πολλών σουνιτών ότι διώκονταν από τη σιιτικών πεποιθήσεων κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Νούρι αλ-Μαλίκι.
Η σύλληψη ανώτερων σουνιτών πολιτικών προσωπικοτήτων και η αδέξια καταστολή των διαμαρτυριών των σουνιτών ήταν η καλύτερη βάση για να αναπτυχθεί η ISIS και να λάβει την υποστήριξη των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων.
Η ISIS στην ουσία, ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τη δυσαρέσκεια των σουνιτών. Στη Συρία αλλά και στο Ιράκ, προσπαθεί να κερδίσει την εύνοια μέσω των dawa, που είναι ουσιαστικά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, ακόμη και ψυχαγωγικές δραστηριότητες για τα παιδιά, διανομές των τροφίμων και καυσίμων στους απόρους, και δημιουργία κλινικών.
Ομως για όλα αυτά χρειάζονται χρήματα. Ποιος χρηματοδοτεί λοιπόν την ISIS; Εκβιασμοί, όπως απαιτώντας χρήματα από τους οδηγούς διερχόμενων φορτηγών και πουλώντας «προστασία» σε επιχειρήσεις, ήταν μία ροή εσόδων, ενώ επιδίδονται και σε ληστείες τραπεζών και καταστημάτων. Αρχικά η ομάδα εμφανιζόταν ως κάτι περισσότερο από γκάνγκστερ, αλλά τα έσοδα ουσιαστικά δίνονταν για τη χρηματοδότηση στο αυξανόμενο ρεύμα των επιθέσεων αυτοκτονίας και δολοφονιών που δηλητηριάζουν την πολιτική ατμόσφαιρα.
Τώρα, η ISIS έχει μια νέα στρατηγική για τη δημιουργία πόρων: επιθέσεις μεγάλης κλίμακας με στόχο τη σύλληψη και την κατοχή εδάφους.
Ο Αγιάμ Καμέλ του ομίλου Eurasia, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τις ΗΠΑ, μιλώντας στο CNN αναφέρει ότι στην τελευταία επανάληψη αυτής της στρατηγικής, η ISIS χρησιμοποίησε τα ταμειακά αποθέματα από τις τράπεζες της Μοσούλης, στρατιωτικό εξοπλισμού από τις στρατιωτικές και αστυνομικές βάσεις που κατέλαβε και την απελευθέρωση 2.500 μαχητών από τις τοπικές φυλακές για να ενισχύσει τις στρατιωτικές και οικονομικές της δυνατότητες.
Μπορεί να φαίνεται σαν μία απλώς επιθετική ομάδα που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά της, όμως η ISIS έχει τρομερή στρατηγική. Για τις Δυτικές αρχές ο μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, είναι ο συνδυασμός του φανατισμού και της πειθαρχημένης οργάνωσης που δημιουργούν ένα εφιαλτικό σενάριο. Η ISIS έχει και τα δύο.
Ενώ ο κόσμος συγκλονίστηκε από την ξαφνική κατάληψη της πόλης της Φαλούτζα, η ISIS επικεντρώθηκε σε ένα μεγαλύτερο στόχο: τη Μοσούλη και την επαρχία Νινευή.
Έχει αναπτύξει την ικανότητα να διεξάγει επιχειρήσεις (βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας αποσπώντας τον έλεγχο των πόλεων) σε πολλές περιοχές ταυτόχρονα, διατηρώντας το ηθικό του στρατού της ψηλά, ενώ η εμπειρία μάχης από το πέρασμα των Αμερικανών, τους έχει δώσει ικανότητες για ολοένα και πιο εξελιγμένες επιθέσεις.
Σε επιδρομές στη Σαμάρα, για παράδειγμα, οι μαχητές που χρησιμοποιούν μπουλντόζες για να ρίξουν τα εμπόδια είχαν εμπνευστεί από αντίστοιχες πρακτικές των Αμερικανών.
Ποιος είναι όμως τελικά ο σκοπός της ISIS; Οπως αναφέρουν οι αρμόδιες αρχές μιλώντας στο CNN, θέλει να ιδρύσει ένα ισλαμικό χαλιφάτο, που να εκτείνεται σε όλη την περιοχή. Η ISIS έχει ξεκινήσει την επιβολή του νόμου της Σαρία στις πόλεις που ελέγχει. Η μουσική είναι απαγορευμένη, αγόρια και κορίτσια πάνε σε χωριστά σχολεία, οι γυναίκες πρέπει να φορούν το νικάμπ ή πλήρες πέπλο σε δημόσιες εμφανίσεις, ενώ στα δικαστήρια της Σαρία επιβάλλεται βάναυση δικαιοσύνη. Ο νόμος της Σαρία καλύπτει τόσο τις θρησκευτικές όσο και τις μη θρησκευτικές πτυχές της ζωής.