"Θέλω να δω την Πορτογαλία στην ΕΟΚ", έλεγε το κυρίαρχο σύνθημα στους δρόμους και τα ΜΜΕ της χώρας στις αρχές της δεκαετίας του '80. Σήμερα όμως, εκείνος ο φιλοευρωπαϊκός ενθουσιασμός χτυπάει πια βαρομετρικό χαμηλό. Οπως αναφέρει το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, μόνο το 31% των Πορτογάλων εμπιστεύεται την ΕΕ, ένα από τα πιο χαμηλά ποσοστά στους κόλπους της Ενωσης.
Το 2009, προ μνημονίου δηλαδή, το ποσοστό των πολιτών που έδειχναν εμπιστοσύνη στην ΕΕ έφτανε το 48%, σχεδόν οι μισοί δηλαδή. Μέσα σε τέσσερα μόλις χρόνια, οι "πιστοί" των Βρυξελλών πέφτουν κάτω από το ένα τρίτο του πληθυσμού. Παράλληλα όμως, οι Πορτογάλοι νιώθουν περισσότερο Ευρωπαίοι. Λιγότερο μεν από το μέσο ευρωπαϊκό όρο και τους Ισπανούς γείτονές τους (69%), αλλά αισθητά πάνω από τους Ελληνες (42%). Οι Πορτογάλοι πάντως, είναι συνάδελφοι με τους Ελληνες στην απαισιοδοξία, καθώς είναι οι δυο λαοί της ΕΕ που βλέπουν το μέλλον πιο μαύρο.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν έχουν καθόλου καλύτερη τύχη. Το 2003, για παράδειγμα, το 56% των Πορτογάλων έβλεπε θετικά την Ευρωπαϊκή Κομισιόν. Σήμερα, είναι περίπου ίδιο το ποσοστό εκείνων που τη βλέπουν αρνητικά. Το γεγονός μάλιστα ότι πρόεδρος της Κομισιόν είναι ο συμπατριώτης τους Ζοζέ Μανουέλ Ντουράο Μπαρόζο δεν μοιάζει να τους συγκινεί ιδιαίτερα. Οι Πορτογάλοι μάλιστα εμφανίζονται πιο εχθρικοί απέναντι στο ευρώ και από Ελληνες και από Ισπανούς. Μόνο το 50% βλέπει θετικά το ενιαίο νόμισμα. Το 42% τάσσεται κατά, ενώ ένα 8% είναι στην κατηγορία "δεν ξέρω, δεν απαντώ".
Η Πορτογαλία έγινε μέλος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας το 1986 μαζί με την Ισπανία. Ηταν τότε η φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Γρήγορα όμως σημείωσε εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε σημείο μάλιστα τη δεκαετία του '90 να ξεπεράσει την Ελλάδα. Το σκηνικό άρχισε να αλλάζει τη δεκαετία του 2000, όπου η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε. Σήμερα, στην ΕΕ των 28 όπου η λιτότητα είναι το κυρίαρχο δόγμα, η Πορτογαλία είναι η δεύτερη πιο άνιση χώρα στην Ενωση σε ό,τι αφορά την κατανομή του εισοδήματος. Τα σκήπτρα της ανισότητας κατέχει η Λετονία.
Φωτογραφία: AFP