Βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Πορτογαλίας, της αξιωματικής αντιπολίτευσης της χώρας, ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να προσφύγουν στη δικαιοσύνη καταθέτοντας ασφαλιστικά μέτρα για να εμποδίσουν τη δημοπράτηση εκ μέρους της πορτογαλικής κυβέρνησης 85 έργων του Χουάν Μιρό.
Επίσης, στην πώληση αντιτίθεται το Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας.
Τόσο το Σοσιαλιστικό όσο και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας, σημαντική μερίδα της κοινής γνώμης, διευθυντές μουσείων και άνθρωποι των τεχνών κατηγόρησαν την κυβέρνηση για αδυναμία αξιοποίησης 85 έργων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα σημαντικό συγκριτικό της πλεονέκτημα.
Τα συγκεκριμένα έργα περιήλθαν το 2008 (κατά τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Ζοζέ Σόκρατες) στο πορτογαλικό κράτος από την εθνικοποίηση της πορτογαλικής τράπεζας ΒΝΡ, στην οποία και ανήκαν αρχικά. Εκτοτε, παραμένουν σε αποθήκες, δεν εκτέθηκαν ποτέ στην Πορτογαλία, αν και ορισμένα έχουν κατά καιρούς «ταξιδέψει» σε εκθέσεις που διοργανώθηκαν ανά τον κόσμο, όπως στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜοΜΑ).
Η απόφαση της κυβέρνησης να εκποιήσει τη δημόσια περιουσία και να πουλήσει τα 85 έργα του Μιρό, ενός από τους κορυφαίους του 20ού αιώνα, στο πλαίσιο της μείωσης του χρέους, έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε ανθρώπους του πνεύματος. Ενα κείμενο στο Διαδίκτυο με αίτημα τα έργα να παραμείνουν στην Πορτογαλία είχε συγκεντρώσει 9.000 υπογραφές. «Είναι δυνατόν να μην κατανοούν το τεράστιο μέγεθος αυτού του ξεπουλήματος; Και ποιος δεν καταλαβαίνει ότι πρόκειται για κλοπή εθνικών θησαυρών;» ρωτούν οι συντάκτες του ψηφίσματος. «Τα έργα αυτά ανήκουν σε όλους μας, στον λαό που πλήρωσε τη διάσωση της τράπεζας. Ενα κράτος δεν πρέπει να πωλεί περιουσιακά στοιχεία όπως αυτά. Πολύ περισσότερο εν μέσω διεθνούς κρίσης και σε μεγάλο αριθμό. Είναι σημαντικότερο τα έργα να μείνουν στην Πορτογαλία, θα υπάρξουν περισσότερα έσοδα αν εκτεθούν σε κάποιο μουσειακό χώρο και ενθαρρυνθεί ο πολιτιστικός τουρισμός, με οφέλη για την τοπική κοινωνία και φορολογικά έσοδα. Επίσης, θα έχουμε δεσμούς με ξένα μουσεία και ιδρύματα, δημοσιεύσεις, δηλαδή πνευματική ανάπτυξη για τη χώρα».
Το χειρότερο από όλα είναι ότι σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς», η αξία της συλλογής είχε αποτιμηθεί πριν από την εξαγορά της τράπεζας, το 2008, σε 80 εκατομμύρια ευρώ (κατ΄ άλλους μάλιστα σε 150 εκατομμύρια). Κάτι που επιβεβαιώνει πως η πορτογαλική κυβέρνηση πουλάει όσο όσο, χωρίς αυτό να αλλάζει κάτι στην οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι πίνακες του Μιρό θα μπορούσαν να φτάσουν σε ύψη, ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, της μαζικής πώλησης. Ωστόσο, το γεγονός ότι πωλούνται στην ίδια δημοπρασία με έργα Πικάσο, Μαγκρίτ, Μπέικον και άλλων «μετρ» της ζωγραφικής, καθιστά αυτή την πιθανότητα εξαιρετικά φτωχή. Οι 85 πίνακες έχουν μοιραστεί σε τρεις δημοπρασίες, «Η τέχνη του υπερ-ρεαλιστικού», «Ιμπρεσιονιστές/ σύγχρονα έργα σε χαρτί» και «Ημέρα πωλήσεων ιμπρεσιονιστών». Και οι τρεις διεξάγονται στο Λονδίνο, στις 4 και 5 Φεβρουαρίου και οι «Κρίστις» αναμένουν να τους αποφέρουν σχεδόν 400 εκατ. δολάρια.
«Γυναίκες και πουλιά» με... δύο υπογραφές
Το πλέον «δυνατό χαρτί» για τη δημοπρασία θα πρέπει να θεωρείται ο πίνακας «Γυναίκες και πουλιά» (Femmes et oiseaux), ο οποίος θα δημοπρατηθεί μαζί με έργα Πικάσο, Μαγκρίτ, Μπέικον κ.ά., υπό τον γενικό τίτλο «Η τέχνη του υπερρεαλιστικού». Η τιμή εκκίνησης έχει οριστεί στα $6.636.000 – $11.613.000.
Εχει δημιουργηθεί στη δεκαετία του '60 και φέρει δύο υπογραφές του καλλιτέχνη, η δεύτερη μάλιστα έχει την ένδειξη «68». Εκείνη τη χρονιά ο Μιρό δημιούργησε τον πίνακα και τον παρουσίασε σε μια μεγάλη αναδρομική του που ξεκίνησε από τη Γαλλία, μεταφέρθηκε στη Βαρκελώνη και κατέληξε στο Μόναχο.
Ο πίνακας έχει εξαιρετική φρεσκάδα και είναι ενδεικτικός της ελευθερίας στην έκφραση που απέκτησε ο καλλιτέχνης κατά την περίοδο της ωριμότητάς του. Περίοδο κατά την οποία ο Μιρό επαναδιαπραγματεύτηκε κάποια θέματα που τον είχαν απασχολήσει και στη νιότη του, με διαφορετικό τρόπο.
Τα πιο ακριβά έργα
Στην ίδια δημοπρασία έχουν συγκεντρωθεί κι άλλοι ακριβοί πίνακες του ζωγράφου. Ανάμεσά τους οι:
Νυχτοπούλι ($1.659.000 – $2.488.500)
Η Φορναρίνα (με τον τρόπο του Ραφαήλου) ($3.318.000 – $4.977.000)
Μεταμόρφωσις ($215.670 – $298.620)
Κεφαλή άνδρα ($1.161.300 – $1.659.000)
Πίνακας – διάφορα έργα με αυτόν τον τίτλο ($3.318.000 – $4.977.000) ($1.161.300 – $1.659.000) ($1.659.000 – $2.488.500) ($995.400 – $1.493.100) ($4.147.500 – $5.806.500)
Τραγούδι των πουλιών το φθινόπωρο $2.488.500 – $4.147.500)
Γυναίκα και πτηνό ($1.990.800 – $2.986.200)
Γραφή σε κόκκινο φόντο ($1.990.800 – $2.986.200)
Καμένος καμβάς ($1.990.800 – $2.986.200)
Σαράντα τέσσερα από τα έργα του Μιρό, δηλαδή περίπου τα μισά, θα «βγουν» σε άλλη δημοπρασία, υπό τον τίτλο «Ιμπρεσιονιστές / σύγχρονα έργα σε χαρτί». Πρόκειται κυρίως για σκίτσα, τα οποία ξεκινούν από χαμηλή (για Μιρό) τιμή εκκίνησης: τρία από αυτά με τίτλο «Ατιτλο 15» «Ατιτλο 16», και «Ατιτλο 18» εκτιμήθηκαν από 16.590 έως 24.885 δολάρια. Το ακριβότερο έργο Μιρό σε αυτή τη δημοπρασία είναι το «Γυναίκα και πτηνό» ($497.700 – $829.500). Βεβαίως, ουδείς μπορεί να προβλέψει αν οι τιμές θα εκτιναχθούν ή αν κάποια έργα θα παραμείνουν απούλητα.
Ο μεγάλος υπερρεαλιστής
Ο Zουάν Μιρό ήταν Καταλανός ζωγράφος και γλύπτης και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους υπερρεαλιστές καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε το 1893 στη Βαρκελώνη και σε ηλικία 14 ετών φοίτησε στην Εμπορική Σχολή, αν και παράλληλα παρακολουθούσε κρυφά μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1920 μετακόμισε στο Παρίσι όπου συμμετείχε στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Μονμάρτης και γνωρίστηκε με το κίνημα του ντανταϊσμού και τους υπερρεαλιστές. Το 1921 πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική του έκθεση στο Παρίσι, ενώ περίπου δέκα χρόνια αργότερα η πρώτη του στη Νέα Υόρκη. Το 1975 δημιουργήθηκε το Ιδρυμα Ζουάν Μιρό στο Κέντρο Σπουδών Σύγχρονης Τέχνης στη Βαρκελώνη. Ο ίδιος δώρισε περίπου 5.000 σχέδιά του. Πέθανε το 1983. Πηγή entexnos.wordpress.com
O Mιρό στο ατελιέ του: