Αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως στο Περού υποδεικνύουν μία προηγμένη όψη του αρχαίου περουβιανού πολιτισμού που ήταν άγνωστη μέχρι σήμερα.
Επιμελώς διάτρητα κρανία, τα οποία βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών σε αρχαίο νεκροταφείο μέσα σε σπηλιές της επαρχίας Andahuaylas στις νοτιοκεντρικές Άνδεις, αποδεικνύουν ότι οι αρχαίες φυλές που έζησαν στην συγκεκριμένη περιοχή του Περού πριν από περίπου 1000 χρόνια, κατείχαν τη γνώση και την τεχνική που του επέτρεπαν να πραγματοποιούν περίπλοκες κρανιοεγκεφαλικές χειρουργικές επεμβάσεις, με τη βοήθεια χειροκίνητου τρυπανιού.
Στόχος των επεμβάσεων ήταν η αντιμετώπιση και η θεραπεία ενός ευρέος φάσματος παθήσεων που περιλάμβανε σοβαρούς κρανιακούς τραυματισμούς μέχρι και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η ανακάλυψη χρεώνεται στην βιοαρχαιολόγο ερευνήτρια Danielle Kurin και την ομάδα της από το Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα, οι οποίοι ανέσυραν τα υπολείμματα από 32 κρανία, στα οποία ανιχνεύτηκαν 45 διαφορετικές μέθοδοι και τεχνικές χειρουργικής διάτρησης.
Τα επιστημονικά πορίσματα των ερευνών της ομάδας δημοσιεύτηκαν στο τρέχον τεύχος της Αμερικανικής Επιστημονικής Επιθεώρησης Φυσικής Ανθρωπολογίας.