Δεκάδες χιλιάδες μισθοφόροι από την ομάδα Wagner (Βάγκνερ) πιστεύεται ότι πολεμούν για τη Ρωσία στην Ουκρανία.
Πρόσφατα, τα στρατεύματά της έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μακρά και δαπανηρή μάχη για την κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ από τις ουκρανικές δυνάμεις.
Ο Όμιλος Wagner περιγράφει τον εαυτό του ως «ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία», αλλά τώρα η ρωσική κυβέρνηση φαίνεται να λαμβάνει μέτρα για να τον περιορίσει.
Μάλιστα, σε διάγγελμά του, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, μίλησε για «προδοσία», για «πισώπλατη μαχαιριά», απαιτεί οι μισθοφόροι να σταματήσουν τις «εγκληματικές ενέργειες».
Τι είναι η Wagner Group και ποιοι μάχονται γι' αυτήν;
Ο Όμιλος Wagner (με την επίσημη ονομασία PMC Wagner) εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2014, όταν υποστήριζε φιλορωσικές αυτονομιστικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία.
Εκείνη την εποχή ήταν μια μυστικοπαθής οργάνωση, που δρούσε κυρίως στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, και πιστεύεται ότι διέθετε μόνο περίπου 5.000 μαχητές - κυρίως βετεράνους των επίλεκτων συνταγμάτων και των ειδικών δυνάμεων της Ρωσίας.
Έκτοτε, έχει αναπτυχθεί σημαντικά.
«Η Wagner είναι σχεδόν βέβαιο ότι διοικεί πλέον 50.000 μαχητές στην Ουκρανία και έχει γίνει βασικό συστατικό της εκστρατείας στην Ουκρανία», δήλωσε το βρετανικό υπουργείο Άμυνας τον Ιανουάριο.
Όπως είπε, η οργάνωση άρχισε να στρατολογεί σε μεγάλους αριθμούς το 2022, επειδή η Ρωσία είχε πρόβλημα να βρει άτομα για τον τακτικό στρατό.
Περίπου το 80% των στρατευμάτων της Βάγκνερ στην Ουκρανία έχει αντληθεί από φυλακές, δήλωσε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Αν και οι μισθοφορικές δυνάμεις είναι παράνομες στη Ρωσία, ο όμιλος Wagner Group καταχωρήθηκε ως εταιρεία το 2022 και άνοιξε νέα έδρα στην Αγία Πετρούπολη.
«Στρατολογεί ανοιχτά σε ρωσικές πόλεις, σε διαφημιστικές πινακίδες, και κατονομάζεται στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ως πατριωτική οργάνωση», λέει ο Δρ Σάμιουελ Ραμάνι, της δεξαμενής σκέψης Royal United Services Institute.
Τι κάνει ο Όμιλος Wagner στην Ουκρανία;
Ο Όμιλος Wagner Group συμμετείχε σε μεγάλο βαθμό στην κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ, στην ανατολική Ουκρανία, από τη Ρωσία.
Τα ουκρανικά στρατεύματα λένε ότι οι μαχητές της στάλθηκαν σε επιθέσεις σε μεγάλους αριθμούς σε ανοιχτό έδαφος, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί.
Αρχικά, το υπουργείο Άμυνας δεν ανέφερε ότι η Ομάδα Βάγκνερ συμμετείχε στις μάχες. Ωστόσο, αργότερα επαίνεσε τους μισθοφόρους του για τον «θαρραλέο και ανιδιοτελή» ρόλο τους.
Πώς ξεκίνησε ο Όμιλος Wagner;
Μια έρευνα του BBC σχετικά με τον Όμιλο Wagner ανέδειξε την πιθανή εμπλοκή ενός πρώην αξιωματικού του ρωσικού στρατού, του Dmitri Utkin.
Βετεράνος των πολέμων της Ρωσίας στην Τσετσενία, πιστεύεται ότι ήταν ο πρώτος διοικητής πεδίου της Wagner και ότι ονόμασε την ομάδα από το πρώην ραδιοφωνικό του διακριτικό (διακριτικό κλήσης).
Ο σημερινός επικεφαλής είναι ο Γεβγκένι Πριγκόζιν (Yevgeny Prigozhin), ένας πλούσιος επιχειρηματίας με το παρατσούκλι «ο σεφ του Πούτιν» επειδή παρείχε τροφοδοσία για το Κρεμλίνο.
«Η πρώτη επιχείρηση της ομάδας Βάγκνερ ήταν να βοηθήσει τη Ρωσία να προσαρτήσει την Κριμαία το 2014», λέει η Τρέισι Γκέρμαν, καθηγήτρια συγκρούσεων και ασφάλειας στο King's College του Λονδίνου.
Τις εβδομάδες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πιστεύεται ότι η Wagner πραγματοποίησε επιθέσεις με «ψεύτικη σημαία» για να δώσει στο Κρεμλίνο ένα πρόσχημα για την εισβολή.
Πώς συγκρούστηκε η Wagner με τους στρατιωτικούς διοικητές της Ρωσίας;
Τους τελευταίους μήνες, ο Πρικγόζιν έχει κατηγορήσει επανειλημμένα τον υπουργό Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, και τον επικεφαλής του στρατού στην Ουκρανία, Βαλέρι Γκεράσιμοφ, για ανικανότητα και για εσκεμμένη υποπρομήθεια μονάδων της Wagner που πολεμούν στην Ουκρανία.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε τώρα ότι οι «εθελοντικοί σχηματισμοί» στην Ουκρανία πρέπει να υπογράψουν συμβόλαια μαζί του, μέχρι το τέλος Ιουνίου.
Ο όμιλος Wagner δεν κατονομάστηκε στην ανακοίνωση, αλλά η κίνηση αυτή θεωρείται ως μια προσπάθεια της κυβέρνησης να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο πάνω του.
Ο Πριγκόζιν εξέδωσε μια οργισμένη ανακοίνωση δηλώνοντας ότι οι δυνάμεις του θα μποϊκοτάρουν τις συμβάσεις.
Πού αλλού δραστηριοποιείται η Wagner;
Από το 2015, μισθοφόροι του Wagner Group βρίσκονται στη Συρία, πολεμώντας στο πλευρό των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων και φυλάσσοντας πετρελαιοπηγές.
Υπάρχουν επίσης μισθοφόροι του Wagner Group στη Λιβύη, υποστηρίζοντας τις δυνάμεις που είναι πιστές στον στρατηγό Khalifa Haftar.
Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (ΚΑΔ) έχει προσκαλέσει τον Όμιλο Wagner για τη φύλαξη ορυχείων διαμαντιών και πιστεύεται ότι φυλάει ορυχεία χρυσού στο Σουδάν.
Η κυβέρνηση του Μάλι, στη Δυτική Αφρική, χρησιμοποιεί την Ομάδα Βάγκνερ εναντίον ισλαμικών μαχητικών ομάδων.
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν πιστεύεται ότι κερδίζει χρήματα από αυτές τις επιχειρήσεις του Wagner Group. Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ λέει ότι χρησιμοποιεί την παρουσία του για να πλουτίσει τις εταιρείες εξόρυξης, οι οποίες του ανήκουν, και τις έχει θέσει υπό κυρώσεις.
Ποια εγκλήματα φέρεται να έχει διαπράξει η Wagner;
Τον Ιανουάριο, ένας πρώην διοικητής ζήτησε άσυλο στη Νορβηγία αφού λιποτάκτησε από τη μισθοφορική οργάνωση. Ισχυρίζεται ότι υπήρξε μάρτυρας εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία.
Τρεις μισθοφόροι του Wagner Group φέρονται από τους Ουκρανούς εισαγγελείς να σκότωσαν και να βασάνισαν πολίτες κοντά στο Κίεβο τον Απρίλιο του 2022, μαζί με τα τακτικά ρωσικά στρατεύματα.
Οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες λένε ότι οι μισθοφόροι της Wagner μπορεί επίσης να έχουν σφαγιάσει πολίτες στην Μπούχα τον Μάρτιο του 2022.
Τα Ηνωμένα Έθνη και η γαλλική κυβέρνηση έχουν κατηγορήσει τα μέλη της Wagner ότι διέπραξαν βιασμούς και ληστείες σε βάρος αμάχων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Το 2020, ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών κατηγόρησε μισθοφόρους της Βάγκνερ ότι είχαν τοποθετήσει νάρκες και άλλους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς μέσα και γύρω από την πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη.
Πηγή: BBC