O Μαρκ Ρούτε, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ολλανδίας, ανακοίνωσε την παραίτησή του από το αξίωμα καθώς και την αποχώρησή του από την πολιτική σκηνή, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό, όχι μόνο στην πολιτική ζωή της χώρας του, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Παίρνοντας τα γεγονότα με τη σειρά, την περασμένη Παρασκευή η ολλανδική κυβέρνηση συνασπισμού, αφού δεν κατάφερε να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης του αριθμού των αιτούντων άσυλο που εισέρχονται στη χώρα, αριθμός ο οποίος είχε αυξηθεί δραματικά το τελευταίο διάστημα, κατέρρευσε.
Το προσφυγικό οδήγησε στην κατάρρευση
Επί μήνες, οι υπουργοί συζητούσαν νέα μέτρα για τον περιορισμό της ροής των αιτούντων άσυλο προς τη χώρα. Όμως οι εντάσεις κορυφώθηκαν την περασμένη εβδομάδα όταν δύο κόμματα του κεντροδεξιού συνασπισμού αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την προσπάθεια του συντηρητικού κόμματος του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε να θέσει περιορισμούς την επανένωση οικογενειών προσφύγων.
Για να βελτιωθούν οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις ασύλου της χώρας, το κόμμα του Ρούτε, πρότεινε να περιοριστεί η είσοδος για τα παιδιά των προσφύγων πολέμου που βρίσκονται ήδη στην Ολλανδία και να αναγκαστούν οι οικογένειες να περιμένουν τουλάχιστον δύο χρόνια προτού μπορέσουν να επανενωθούν.
Το κόμμα του, VVD, ήθελε να δημιουργήσει ένα σύστημα δύο σταδίων για τους αιτούντες άσυλο, με τους ανθρώπους που απειλούνται με διώξεις να έχουν περισσότερα δικαιώματα από εκείνους που διαφεύγουν από εμπόλεμες ζώνες. Είπε επίσης ότι ο αριθμός των μελών της οικογένειας που θα μπορούσαν να ενταχθούν στους πρόσφυγες της δεύτερης κατηγορίας θα πρέπει να περιοριστεί σε 200 ετησίως. Συνάντησε όμως την αντίδραση της Χριστιανικής Ένωσης και των φιλελεύθερων του D66.
Η περήφανη αποχώρηση
Ο Ρούτε επισκέφθηκε τον βασιλιά το Σάββατο για να παραδώσει επισήμως την παραίτηση του τετρακομματικού συνασπισμού του, καθώς ο συνασπισμός είχε καταλήξει σε αδιέξοδο. Ο βασιλιάς Βίλεμ-Αλεξάντερ επέστρεφε αεροπορικώς από τις διακοπές του στην Ελλάδα για να συναντηθεί με τον Ρούτε, ανέφερε το Associated Press.
Ως ένας από τους βετεράνους ηγέτες της Ευρώπης, ο Ρούτε έχει συνδεθεί με μια σειρά από κορυφαίες θέσεις εκτός Ολλανδίας, μεταξύ άλλων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αλλά ο ίδιος δήλωσε χθες, Δευτέρα, ότι δεν ενδιαφέρεται για μια διεθνή κορυφαία θέση. «Χθες το πρωί έλαβα την απόφαση ότι δεν θα είμαι πλέον ηγέτης του VVD.
Όταν θα αναλάβει νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές, θα εγκαταλείψω την πολιτική», δήλωσε ο Ρούτε, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Politico. Οι εκλογές θα γίνουν κάποια στιγμή το Φθινόπωρο.
Ο Μαρκ Ρούτε ηγήθηκε από τον Οκτώβριο του 2010 σε τέσσερις διαφορετικούς συνασπισμούς, γεγονός που τον καθιστά τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην ιστορία της Ολλανδίας. Η αποχώρησή του αφήνει ένα σημαντικό κενό στην ολλανδική και ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή επισημαίνουν οι New York Times.
Ο «Τεφλόν Μάρκ»
Ο 56χρονος πολιτικός διαμόρφωσε ένα πολύ συγκεκριμένο πολιτικό προφίλ στην μέχρι τώρα μακρά πορεία του στην πολιτική σκηνή. Όπως πολλοί συμπατριώτες του, οδηγούσε ποδήλατο, για να εργαστεί. Απέρριπτε πολυτέλειες όπως τα μεγάλα γραφεία ή χλιδάτες κατοικία. Πλήρωνε μόνος του όλα του τα έξοδα, μέχρι και τους καφέδες του, επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα.
Στο εσωτερικό, η κατάρρευση της κυβέρνησης συνασπισμού του κατέδειξε τα αδιέξοδα στα οποία κατέληξε η συμμαχία του λόγω μιας σκληρής μεταναστευτικής πολιτικής. Μετά τη διάλυση του πολυκομματικού συνασπισμού η Ολλανδία πιθανόν να ακολουθήσει τον δρόμο που έχουν χαράξει η Σουηδία, η Ιταλία, η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου προελαύνουν τα δεξιά και λαϊκιστικά κόμματα, επισήμαινε άρθρο της γερμανικής Deutsche Welle.
Ο Ρούτε απέκτησε το παρατσούκλι «Tεφλόν Mαρκ», λόγω της ανθεκτικότητας του απέναντι σε δύσκολες πολιτικές εξελίξεις, τις οποίες συνάντησε στην 13χρονη πορεία του στην εξουσία αλλά φαίνεται πώς τώρα φτάνει στο τέλος του.
Η ξαφνική αποχώρησή του από την ολλανδική πολιτική εγείρει ερωτήματα για την Ολλανδία, καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνεται.
«Σηματοδότησε όλα τα πράγματα που η Ε.Ε. μπορεί και πρέπει να είναι για μικρότερα κράτη μέλη»
Οι New York Times προσθέτουν ότι ο Ρούτε ανύψωσε τον εαυτό του και τη σχετικά μικρή χώρα του στα υψηλότερα επίπεδα ευρωπαϊκής δυναμικής ισχύος.
Η απουσία του Ρούτε από την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι έντονα αισθητή. «Ήταν ο ηγέτης που σήμαινε με μεγαλύτερη σαφήνεια πώς μια μικρή χώρα μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο στην Ευρώπη και να ασκήσει δυσανάλογη επιρροή», δήλωσε Μουτζτάμπα Ραχμάν ο οποίος ηγείται του οίκου γεωπολιτικών αναλύσεων της Eurasia Group.
«Σηματοδότησε όλα τα πράγματα που η Ε.Ε. μπορεί και πρέπει να είναι για μικρότερα κράτη μέλη: μια πλατφόρμα για να μπορούν να επιδράσουν πολύ πάνω από το βάρος τους σε ευρωπαϊκό και, εν τέλει, σε διεθνές επίπεδο», υπογράμμισε ο αναλυτής.
Η συζήτηση του προϋπολογισμού στις Βρυξέλλες και το βιβλίο για τον Σοπέν
Ο Ρούτε ήταν επίσης ο ανεπίσημος ηγέτης των «οικονομικών» εθνών του μπλοκ - μια ρευστή ομάδα βόρειων χωρών που προτιμούν μια πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική στην Ε.Ε. Σε μια συνάντηση για τον προϋπολογισμό στις Βρυξέλλες το 2020, είχε κάνει μια μνημειώδη εμφάνιση με μια ογκώδη βιογραφία του κλασικού πιανίστα Φρεντερίκ Σοπέν.
Το μήνυμα ήταν ότι δεν είχε σκοπό να συζητήσει για αύξηση των δαπανών, έτσι έφερε το βιβλίο για να κρατήσει τον εαυτό του απασχολημένο. «Η στάση μας είναι γνωστή - δεν βλέπω τι πρέπει να κάνω εδώ», είπε στα μέσα ενημέρωσης όταν ρωτήθηκε για το βιβλίο.
Η κόντρα με τον Ορμπάν και τον λαϊκισμό
Ο Ρούτε ηγήθηκε απέναντι στον Ούγγρο πρωθυπουργό, Βίκτορ Ορμπάν, πολεμώντας τον λαϊκισμό. Σε μια ιδιαίτερα τεταμένη συνάντηση το 2021, ο Ολλανδός πρωθυπουργός απείλησε τον Ορμπάν ότι έπρεπε να αποσύρει μια αντιδραστική νομοθεσία κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην Ουγγαρία ή σκεφτεί να βγάλει τη χώρα του από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφήνοντας τους άλλους ηγέτες στην αίθουσα έκπληκτους, υπενθυμίζουν οι New York Times.
Αλλά η πιο σημαντική ευρωπαϊκή του κληρονομιά είναι πιθανότατα ο ρόλος που έπαιξε στην εκταμίευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης μετά την πανδημία υπό την προϋπόθεση ότι ισχύουν πρακτικές κράτους δικαίου, μια άλλη κίνηση που στόχευε στην Ουγγαρία του Όρμπαν.
«Έκανε χάρη στην Ευρώπη», είπε ο Ραχμάν. «Αν δεν είχε συμβεί αυτό, η συγκέντρωση περισσότερων πόρων στην ΕΕ, για την προώθηση άλλων στόχων πολιτικής στο μέλλον θα είχε γίνει πολύ πιο δύσκολη. Ο Ρούτε ανέδειξε τις ευρωπαϊκές αξίες».
Το τι θα κάνει στη συνέχεια ο Ρούτε παραμένει ένας γρίφος, αλλά είπε στα ολλανδικά μέσα ενημέρωσης ότι δεν τον ενδιαφέρει να παραμείνει στην πολιτική με κανέναν τρόπο και απέρριψε την ιδέα ότι θα μπορούσε στο μέλλον να ηγηθεί του ΝΑΤΟ.
Πέρυσι, είπε σε έναν ολλανδικό ραδιοφωνικό σταθμό ότι αν έφευγε από την πολιτική, θα ήθελε να γίνει δάσκαλος. Κατά τη διάρκεια των 13 ετών του ως πρωθυπουργός, ήταν τακτικός προσκεκλημένος λέκτορας σε ένα λύκειο της Χάγη, όπου δίδασκε περιστασιακά, όσο ήταν πρωθυπουργός.