Την ώρα που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται στο Ισραήλ με επόμενο σταθμό την Ιορδανία και οι IDF σφίγγουν τη θηλειά στη Λωρίδα της Γάζας, διπλωμάτες στην Ουάσιγκτον, τον ΟΗΕ, τη Μέση Ανατολή και αλλού μελετούν τις επιλογές για την «επόμενη ημέρα» στον Παλαιστινιακό θύλακο εφόσον ηττηθεί η Χαμάς.
Οι προκλήσεις τόσο σε διπλωματικό όσο και σε ανθρωπιστικό επίπεδο είναι τεράστιες για το μεταπολεμικό σκηνικό στη Λωρίδα της Γάζας, σημειώνει σε ανάλυσή του το Reuters.
Τα σενάρια για το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας
Οι διαβουλεύσεις περιλαμβάνουν την ανάπτυξη μετά τη λήξη του πολέμου πολυεθνικής δύναμης στη Λωρίδα της Γάζας, μια μεταβατική παλαιστινιακή κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή πολιτικών της Χαμάς, προσωρινές διευθετήσεις για τη διακυβέρνηση και την ασφάλεια του θυλάκου, που μπορεί να περιλαμβάνουν έναν αριθμό άλλων χωρών της περιοχής, αλλά και διεθνείς υπηρεσίες, όπως εξήγησε προ ημερών και ο Άντονι Μπλίνκεν σε επιτροπή της Γερουσίας.
Η όλη διαδικασία βρίσκεται ακόμη στο άτυπο «στάδιο της διατύπωσης ιδεών», όπως είπε αμερικανική πηγή στο πρακτορείο. Ενώ τα βασικά ερωτήματα περιλαμβάνουν κατά πόσον το Ισραήλ θα καταφέρει να υλοποιήσει το διακηρυγμένο στόχο του να καταστρέψει τη Χαμάς και αν οι ΗΠΑ, οι δυτικοί σύμμαχοί τους και αραβικές κυβερνήσεις θα ήταν διατεθειμένες να αναπτύξουν στρατιωτικό προσωπικό στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραήλ.
Ο Λευκός Οίκος ξεκαθάρισε την Τετάρτη ότι «δεν υπάρχουν σχέδια ή προθέσεις» να αναπτυχθούν αμερικανικές δυνάμεις στη Λωρίδα της Γάζας.
Την ίδια ώρα τα θύματα των ισραηλινών βομβαρδισμών, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, ξεπερνούν τις 9.0000, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Λωρίδας της Γάζας έχει ήδη εκτοπιστεί, τα κατάμεστα νοσοκομεία έχουν ξεμείνει από φάρμακα και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα αδυνατούν να περιθάλψουν κι άλλους τραυματίες.
Πολυεθνική δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας;
Μεταξύ των επιλογών που έχουν συζητήσει Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι η δημιουργία μιας πολυεθνικής δύναμης για την τήρηση της τάξης στη Λωρίδα της Γάζας με τη συμμετοχή ενός μείγματος από Ευρωπαϊκές ή Αραβικές χώρες, αν και καμία κυβέρνηση δεν έχει εκδηλώσει μέχρι στιγμής ανοικτά ενδιαφέρον να μετάσχει σε ένα τέτοιο σχήμα.
Ενόψει των εκλογών του 2024, όπου θα διεκδικήσει μια νέα θητεία στο Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν, που τερμάτισε την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν μετά από δύο δεκαετίες, είναι μάλλον απίθανο να θέλει να εμπλακούν οι ΗΠΑ σε μια νέα άμεση ανάληψη στρατιωτικής δράσης, σχολιάζει το Reuters.
Ορισμένοι αναλυτές πέταξαν την ιδέα να αναπτυχθεί στη Λωρίδα της Γάζας δύναμη υποστηριζόμενη από τον ΟΗΕ, είτε ως επίσημο ειρηνευτικό σώμα, όπως στη μεθόριο Ισραήλ-Λιβάνου είτε ως πολυθενική δύναμη με την έγκριση των Ηνωμένων Εθνών. Αλλά διπλωμάτες λένε ότι δεν έχει συζητηθεί τέτοια κίνηση στον ΟΗΕ, που θα απαιτούσε και την έγκριση των 15 μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ενώ το σενάριο αυτό περιπλέκεται και από την πιθανή άρνηση του Ισραήλ, ειδικά μετά την δριμεία κριτική που άσκησε πρόσφατα στον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες για τη δήλωσή του ότι οι επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου δεν διαπράχθηκαν «εν κενώ».
Το Ισραήλ περιμένει ότι ο πόλεμος κατά της Χαμάς θα διαρκέσει πολύ, αλλά δεν ενδιαφέρεται να προχωρήσει σε νέα κατοχή της Λωρίδας της Γάζας.
Ο ρόλος της Παλαιστινιακής Αρχής
Άγνωστο παραμένει κατά πόσον η Παλαιστινιακή Αρχή που διαθέτει περιορισμένη αυτονομία σε περιοχές της Δυτικής Όχθης θα ήταν πρόθυμη ή σε θέση να αναλάβει τον έλεγχο στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Άντονι Μπλίνκεν μίλησε την Τρίτη στην επιτροπή της Γερουσίας για την ανάγκη μια «αποτελεσματική και αναζωογονημένη Παλαιστινιακή Αρχή να αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης και, τελικά, της ασφάλειας της Γάζας», αλλά η κυβέρνηση του Μαχμούντ Αμπάς έχει δεχθεί έντονες επικρίσεις για κακοδιαχείριση και διαφθορά.
Όποια οντότητα επιδιώξει να αναλάβει την εξουσία μετά τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας θα πρέπει να γνωρίζει ότι στα μάτια πολλών Παλαιστινίων θα θεωρείται υποχείριο του Ισραήλ. Ακόμη κι αν ανατραπεί η εξουσία της Χαμάς θα είναι σχεδόν αδύνατο να εκριζωθεί από τον πληθυσμό η συμπάθεια προς τις ένοπλες οργανώσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο νέων επιθέσεων, ακόμη και από «καμικάζι αυτοκτονίας» εναντίον όποιων αναλάβουν τα ηνία. Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρώην διαπραγματευτή για τη Μέση Ανατολή και νυν συνεργάτη του Carnegie Endowment for International Peach της Ουάσιγκτον, Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, «ακόμη κι αν οι Ισραηλινοί καταφέρουν να συντρίψουν τη Χαμάς, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συγκροτηθεί εκεί μια αποδεκτή και λειτουργική κυβερνητική δομή».
Μεταβατική παλαιστινιακή κυβέρνηση υπό περιφερειακή ομπρέλα;
Ένα άλλο υπό εξέταση σενάριο είναι εκείνο μιας μεταβατικής παλαιστινιακής κυβέρνησης.
Εφόσον απομακρυνθεί η Χαμάς από την εξουσία και αποστρατιωτικοποιηθεί η Λωρίδα της Γάζας «θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για τη συγκρότηση μιας μεταβατικής διοίκησης με μια τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό Παλαιστίνιους, που θα λειτουργεί υπό κάποιας μορφής διεθνή και / ή περιφερειακή ομπρέλα», λέει ο πρώην διαπραγματευτής για τη Μέση Ανατολή και σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Ντένις Ρος.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει, μια τέτοια λύση θα απαιτούσε περίπλοκη εμπλοκή υπό τις ΗΠΑ με την Παλαιστινιακή Αρχή και άλλους περιφερειακούς «παίκτες», που τους συμφέρει η σταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής. Και για να πετύχει θα πρέπει το Ισραήλ να περιορίσει το διάστημα της στρατιωτικής παρουσίας του στη Λωρίδα της Γάζας, ειδάλλως η όποια νέα κυβέρνηση θα στερείται της αποδοχής του πληθυσμού.
Σε άρθρο που συνέταξε ο Ρος και δύο εκ των συναδέλφων του στο Ινστιτούτο για την Πολιτικής της Εγγύς Ανατολής της Ουάσιγκτον, προτείνουν μετά την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας, την ασφάλειά της να αναλάβει μια ομάδα των πέντε αραβικών χωρών που έχουν συνάψει ειρηνευτικές συμφωνίες με το Ισραήλ, δηλαδή η Αίγυπτος, η Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο. Κατά πόσον, όμως, θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο είναι άλλο θέμα. «Δεν υπάρχει περίπτωση αραβικές χώρες να αναπτύξουν δυνάμεις για να σκοτώνουν Παλαιστίνιους», δήλωσε ο Μίλερ.