Τα πλήγματα των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και των συμμάχων ήρθαν ως απάντηση στις συνεχείς επιθέσεις των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν ανησυχεί ότι η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει.
Όταν ο Αμερικανός πρόεδρος έδωσε εντολή για αεροπορικές επιδρομές κατά στόχων των Χούθι στην Υεμένη, έκανε ένα βήμα που θέτει πλέον σε κίνδυνο έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της δικής του πολιτικής για τη Μέση Ανατολή, την αποτροπή ενός περιφερειακού πολέμου, επισημαίνει σε μια τελευταία της ανάλυση η βρετανική Guardian.
Αμερικανοί και άλλοι Δυτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα δεν είχε πολλές επιλογές ο Μπάιντεν. Η διπλωματία, οι όποιες προσπάθειες για τελέσφορη επικοινωνία πόρτα, τα σήματα και οι απειλές είχαν αποτύχει να σταματήσουν τις επιθέσεις των Χούθι κατά της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, τις οποίες η υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα έχει υποστηρίξει ότι πραγματοποιούνται σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τη Γάζα, απέναντι στις επέμβαση του Ισραήλ.
Τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν αναγκαστεί να αλλάξουν διαδρομή σε όλη την Αφρική, αυξάνοντας το παγκόσμιο κόστος των μεταφορών και απειλώντας να αντιστρέψουν τα κέρδη που έχει επιτύχει η κυβέρνηση Μπάιντεν κατά του πληθωρισμού, την ώρα που ξεκινάει η εκστρατεία επανεκλογής του.
Μετά την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και την άγρια ισραηλινή απάντηση κατά της Γάζας, η κυβέρνηση Μπάιντεν εργάστηκε σκληρά για να περιορίσει τη σύγκρουση, πείθοντας, για παράδειγμα, τους Ισραηλινούς να μην πραγματοποιήσουν ένα ολοκληρωτικό προληπτικό χτύπημα κατά της Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Αυτό λειτούργησε προς το παρόν, αλλά η αποτροπή της κλιμάκωσης στην Ερυθρά Θάλασσα αποδεικνύεται ακόμη πιο δύσκολη, σημειώνεται.
Κοστίζει πολύ η αποτροπή των επιθέσεων των Χούθι
Ένας πολυεθνικός ναυτικός συνασπισμός, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, που ξεκίνησε στις 18 Δεκεμβρίου για την προστασία της ναυτιλίας, έχει καταφέρει να αναχαιτίσει σχεδόν όλα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους που οι Χούθι έχουν εκτοξεύσει στα δεξαμενόπλοια που κινούνται στις θάλασσες ανοικτά της Υεμένης, αλλά κάθε απόπειρα πλήγματος κοστίζει στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους πολλά εκατομμύρια δολάρια για να αμυνθούν απέναντι σε όπλα που μερικές φορές κοστίζουν μόλις μερικές χιλιάδες δολάρια.
Και θα χρειαζόταν μόνο ένα βλήμα των Χούθι να διαπεράσει αυτή την ασπίδα για να προκαλέσει γεωπολιτική και περιβαλλοντική καταστροφή. Στις 13 Δεκεμβρίου, για παράδειγμα, πύραυλοι των Χούθι αστόχησαν οριακά από ένα βυτιοφόρο που μετέφερε ένα τεράστιο φορτίο καυσίμων αεροσκαφών.
Αντί να υποχωρήσουν, οι επιθέσεις των Χούθι έγιναν πιο τολμηρές. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, μαχητές των Χούθι εξαπέλυσαν μια τολμηρή επίθεση σε ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, το Maersk Hangzhou, τρέχοντας προς αυτό με τέσσερις μικρές βάρκες.
Ελικόπτερα των ΗΠΑ που απογειώθηκαν έσπευσαν για την προστασία του πλοίου, βυθίζοντας τρεις από τις βάρκες και σκοτώνοντας τα πληρώματα, φέρνοντας τις αμερικανικές δυνάμεις σε άμεση σύγκρουση με τους Χούθι για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης.
Οι προειδοποιήσεις που δεν εισακούστηκαν
Την επόμενη ημέρα, ο Μπάιντεν συγκάλεσε την ομάδα εθνικής ασφαλείας του για να συζητήσει τις διαθέσιμες επιλογές και τα διάφορα σενάρια. Σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης, διέταξε τους διπλωμάτες να επικεντρωθούν στην επίτευξη συναίνεσης στον ΟΗΕ, η οποία θα οδηγούσε σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας την Τετάρτη, το οποίο θα υποστήριζε το δικαίωμα της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και θα καταδίκαζε τις επιθέσεις των Χούθι.
Ο Μπάιντεν ήθελε επίσης να ανατπυχθεί παραπέρα η ναυτική δύναμη στην Ερυθρά Θάλασσα, ως αμυντικό μέτρο και να αρχίσουν σοβαρά οι λεπτομερείς προετοιμασίες για μια επιθετική απάντηση. Οι κατάλογοι των στόχων βελτιώθηκαν ώστε να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος στις στρατιωτικές δυνατότητες των Χούθι, ελαχιστοποιώντας παράλληλα την πιθανό πλήγμα στον άμαχο πληθυσμό.
Πριν από την έναρξη οποιασδήποτε επίθεσης, ωστόσο, ο Μπάιντεν επέμεινε ότι θα έπρεπε να δοθεί μια τελική επίσημη προειδοποίηση και στις 3 Ιανουαρίου, οι ΗΠΑ και 13 σύμμαχοί τους εξέδωσαν μια δήλωση με την οποία προειδοποιούσαν ότι οι Χούθι θα «φέρουν την ευθύνη των συνεπειών» εάν οι επιθέσεις συνεχιστούν. Αφέθηκε ανομολόγητο αλλά απολύτως σαφές ότι θα αφορούσε επιθέσεις σε στόχους των Χούθι στην Υεμένη.
Η προειδοποίηση απέτυχε. Την Τρίτη, οι Χούθι εξαπέλυσαν ένα από τα μεγαλύτερα μέχρι σήμερα πλήγματα, τρεις πυραύλους και έως και 20 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εναντίον της εμπορικής ναυτιλίας και της ναυτικής δύναμης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
«Μόλις η επίθεση αποκρούστηκε, ο πρόεδρος συγκάλεσε και πάλι την ομάδα εθνικής ασφαλείας του και του παρουσιάστηκαν στρατιωτικές επιλογές για μια συλλογική απάντηση μαζί με στενούς εταίρους», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης. Στο τέλος της συνάντησης, ο Μπάιντεν έδωσε το πράσινο φως για τα πλήγματα, τα οποία θα ξεκινούσαν περίπου 48 ώρες αργότερα.
«Πρόκειται για την αποστολή ενός μηνύματος
Το Πεντάγωνο και ο Λευκός Οίκος αρνήθηκαν να δώσουν λεπτομέρειες σχετικά με τον αριθμό των πυραύλων που εκτοξεύτηκαν από αέρος και θαλάσσης και τον αριθμό των στόχων που επλήγησαν, αλλά η επίθεση φαίνεται να ήταν στο ανώτερο επίπεδο του φάσματος επιλογών που παρουσιάστηκε στον Μπάιντεν την Τρίτη. Το αν θα είναι αρκετή αυτή η επίθεση για να αποτρέψει περαιτέρω επιθέσεις, οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να το προβλέψουν.
«Πρόκειται για την αποστολή ενός μηνύματος, αλλά νομίζω ότι το βασικό ερώτημα είναι, αν το μήνυμα δεν περάσει, τότε ποιο είναι το επόμενο βήμα που έχουν στη διάθεσή τους οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο; Θα βομβαρδίσουν απλώς περισσότερους στόχους; Μήπως βομβαρδίζουν για περισσότερο χρόνο;» αναρωτήθηκε ο Γκρέγκορι Τζόνσεν, μη μόνιμος συνεργάτης του Ινστιτούτου Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον.
Έπαιξαν το παιχνίδι των Χούθι οι ΗΠΑ;
Ο Τζόνσεν επεσήμανε ότι οι Χούθι έχουν συνηθίσει να ζουν και να πολεμούν κάτω από σφοδρούς βομβαρδισμούς. Συγκεντρώνουν ορισμένους από τους πυραύλους τους υπόγεια και αναπτύσσουν δυνάμεις σε μη κατοικημένες περιοχές. «Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) βομβάρδιζαν την Υεμένη για αρκετά χρόνια και δεν μπόρεσαν να κάμψουν τους Χούθι», επισήμανε.
Τα πλήγματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσαν παραδόξως ακόμα και να ενισχύσουν τους Χούθι, υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές, καθιστώντας τους παγκόσμιο παίκτη.
«Οι Χούθι περιμένουν απεγνωσμένα εδώ και 20 χρόνια να εμπλακούν με την Αμερική και το Ισραήλ. Από τις 7 Οκτωβρίου, στρατολόγησαν 45.000», δήλωσε, μεταξύ άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η Νάντουα Νταουσάρι, μη μόνιμη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής. «Σήμερα οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έκαναν το όνειρό τους πραγματικότητα».
Ο κίνδυνος σύρραξης με το Ιράν αυξάνεται
Οι Χούθι διαψεύδουν συνεχώς τα προγνωστικά με την ανθεκτικότητά τους. Όταν οι Σαουδάραβες μπήκαν στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης το 2015, πίστευαν ότι θα τελείωνε σε λίγες εβδομάδες. Εννέα χρόνια μετά, προσπαθούν απεγνωσμένα να μείνουν έξω από μια σύγκρουση που αποτέλεσε ντροπή για το Ριάντ και καταστροφή για την Υεμένη, προσκολλημένοι σε μια εκεχειρία που συμφωνήθηκε τον Απρίλιο του 2022.
Εν τω μεταξύ, η εμφύλια σύγκρουση μεταξύ των όλο και πιο ριζοσπαστικών, κυρίως σιιτών Χούθι, και ενός χαλαρού μπλοκ σουνιτικών ομάδων, του Προεδρικού Συμβουλίου Ηγεσίας, συνεχίζεται.
Ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι μετά τα ολονύκτια πλήγματα, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί τους βρίσκονται ένα σημαντικό βήμα πιο κοντά στην άμεση αντιπαράθεση με το Ιράν.
«Το Ιράν συμμετείχε επιχειρησιακά στη διεξαγωγή αυτών των επιθέσεων», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης το βράδυ της Πέμπτης. «Έδωσαν πληροφορίες και πληροφορίες στους Χούθι. Έδωσαν στους Χούθι τις ίδιες τις δυνατότητες που χρησιμοποίησαν για τη διεξαγωγή αυτών των επιθέσεων», είπε αναφερόμενος στις επιθέσεις των Χούθι το τελευταίο διάστημα.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η πολιτική απάντηση της κυβέρνησης θα είναι να επιμείνει στην εκστρατεία οικονομικής πίεσης και απομόνωσης που διεξάγουν οι ΗΠΑ κατά του Ιράν εδώ και χρόνια. Αλλά οποιαδήποτε προσπάθεια να αμβλυνθεί η απειλή των Χούθι για τη ναυτιλία είναι πιθανό να απαιτήσει περισσότερα, συμπεριλαμβανομένης επιθετικής δράσης για να σταματήσουν οι Χούθι να αναπληρώνουν τον εφοδιασμό τους με όπλα, κάτι που με τη σειρά του σημαίνει να σταματήσουν τα πλοία που έρχονται από το Ιράν.
Προς το παρόν, ωστόσο, οι ΗΠΑ σχεδιάζουν περαιτέρω πλήγματα εάν οι Χούθι συνεχίσουν την παρενόχληση του θαλάσσιου εμπορίου, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή το κόστος για τους Χούθι από την εμπλοκή τους να είναι μεγαλύτερο από τα οφέλη.