Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με μια πρόταση για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, όπως το Uber ή το ντελίβερι.
Σε περίπτωση που η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα επιβεβαιωθεί και από τα δύο θεσμικά όργανα πριν περάσει από την επίσημη διαδικασία έγκρισης, θα βοηθήσει εκατομμύρια από αυτούς να αποκτήσουν πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα, σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.
Η οδηγία εισάγει δύο βασικές βελτιώσεις: βοηθά στον καθορισμό του σωστού καθεστώτος απασχόλησης των ατόμων που εργάζονται για ψηφιακές πλατφόρμες και θεσπίζει τους πρώτους κανόνες της ΕΕ για τη χρήση συστημάτων αλγορίθμων στον χώρο εργασίας.
Μόλις επιβεβαιωθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, θα παρέχει καλύτερη συνολική προστασία για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες, αναφέρεται. Ειδικότερα, θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι που έχουν καταχωριστεί εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση στα δικαιώματά τους ως μισθωτοί βάσει του δικαίου της ΕΕ, σύμφωνα με τη Yolanda Díaz, Αντιπρόεδρο και Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Οικονομίας της Ισπανίας.
Σωστή ταξινόμηση των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων
Επί του παρόντος, η πλειονότητα των 28 εκατομμυρίων εργαζομένων της ΕΕ σε πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών ταξί, των οικιακών βοηθών και των οδηγών διανομής τροφίμων, είναι τυπικά αυτοαπασχολούμενοι. Ωστόσο, αρκετοί από αυτούς πρέπει να τηρούν πολλούς από τους ίδιους κανόνες και περιορισμούς με τους μισθωτούς εργαζόμενους. Αυτό υποδηλώνει ότι στην πραγματικότητα βρίσκονται σε σχέση εργασίας και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να απολαμβάνουν τα εργασιακά δικαιώματα που παρέχονται στους εργαζόμενους σύμφωνα με το εθνικό και το ενωσιακό δίκαιο.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα με το Κοινοβούλιο αντιμετωπίζει αυτές τις περιπτώσεις εσφαλμένης ταξινόμησης και διευκολύνει την επαναταξινόμηση των εργαζομένων αυτών ως μισθωτών. Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι εργαζόμενοι θα τεκμαίρεται νομικά ότι είναι μισθωτοί μιας ψηφιακής πλατφόρμας (σε αντίθεση με τους αυτοαπασχολούμενους) εάν η σχέση τους με την πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον δύο από τους πέντε δείκτες που ορίζονται στην οδηγία. Οι δείκτες αυτοί περιλαμβάνουν:
- ανώτατα όρια για το χρηματικό ποσό που μπορούν να λαμβάνουν οι εργαζόμενοι
- εποπτεία της απόδοσής τους, μεταξύ άλλων με ηλεκτρονικά μέσα
- έλεγχος της κατανομής ή της ανάθεσης καθηκόντων
- έλεγχος των συνθηκών εργασίας και περιορισμοί στην επιλογή των ωρών εργασίας
- περιορισμοί στην ελευθερία οργάνωσης της εργασίας τους και κανόνες σχετικά με την εμφάνιση ή τη συμπεριφορά τους
Σύμφωνα με το συμφωνηθέν κείμενο, τα κράτη μέλη μπορούν να προσθέσουν περαιτέρω δείκτες στον κατάλογο αυτό ως θέμα εθνικού δικαίου.
Στις περιπτώσεις όπου ισχύει το νομικό τεκμήριο, εναπόκειται στην ψηφιακή πλατφόρμα να αποδείξει ότι δεν υφίσταται σχέση εργασίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική.
Διαφανέστερη χρήση αλγορίθμων
Οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας χρησιμοποιούν τακτικά αλγόριθμους για τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων. Ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες έρχονται συχνά αντιμέτωποι με έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τον τρόπο λήψης αποφάσεων και τον τρόπο χρήσης των προσωπικών δεδομένων.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Κοινοβούλιο διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι ενημερώνονται για τη χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων παρακολούθησης και λήψης αποφάσεων. Επίσης, εμποδίζει τις ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας να επεξεργάζονται ορισμένα είδη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω αυτοματοποιημένων συστημάτων παρακολούθησης ή λήψης αποφάσεων. Τέτοια δεδομένα θα περιλαμβάνουν:
- προσωπικά δεδομένα σχετικά με τη συναισθηματική ή ψυχολογική κατάσταση των εργαζομένων της πλατφόρμας
- δεδομένα που αφορούν ιδιωτικές συνομιλίες
- δεδομένα για την πρόβλεψη πραγματικής ή δυνητικής συνδικαλιστικής δραστηριότητας
- δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, το μεταναστευτικό καθεστώς, τις πολιτικές απόψεις, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις ή την κατάσταση της υγείας ενός εργαζομένου
- βιομετρικά δεδομένα, εκτός από τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο ταυτότητας
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα συστήματα αυτά πρέπει να παρακολουθούνται από ειδικευμένο προσωπικό.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια θα εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα μετά από νομική-γλωσσική αναθεώρηση. Μετά την ολοκλήρωση των επίσημων βημάτων της έγκρισης, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να ενσωματώσουν τις διατάξεις της οδηγίας στην εθνική τους νομοθεσία.