Λίγες ώρες έμειναν μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες για τις αυτοδιοικητικές εκλογές 2023.
Ο χρόνος των εκλογών μετρά αντίστροφα, αφού στις 7 πρωί της Κυριακής (8/10) οι κάλπες θα είναι έτοιμες για τους πολίτες, προκειμένου εκείνοι με την ψήφο τους να αναδείξουν τους εκπροσώπους τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Οι πολίτες με λίγα «κλικ» στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε που ψηφίζεις 2023» μπορούν να πληροφορούνται σε ποιο εκλογικό τμήμα μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους. Η διαδικασία είναι απλή, καθώς χρειάζεται να συμπληρωθούν τα εξής πεδία: επώνυμο, όνομα, όνομα πατέρα, όνομα μητέρας, ημερομηνία γέννησης. Αφού γίνει αυτό, στη συνέχεια εμφανίζεται το εκλογικό τμήμα.
Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που δεν προκύψει περιφερειάρχης ή δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή, δηλαδή αυτή της 8ης Οκτωβρίου, ως επαναληπτική ημερομηνία για τις δεύτερες κάλπες -όπου χρειαστούν- έχει οριστεί η 15η Οκτωβρίου.
Οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές που θα προκύψουν από τις κάλπες του Οκτωβρίου θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου του 2024 και η πενταετής θητεία τους θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου το 2028.
Σημειώνεται ότι στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των δήμων, μετά την εφαρμογή κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής.
Υπενθυμίζεται ότι φέτος για πρώτη φορά σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι συνδυασμοί κατέθεσαν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά, μέσω της «ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων», όπως ακριβώς έκαναν τα κόμματα στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου.
Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Οι σταυροί προτίμησης σε δήμους και περιφέρειες
Δημοτικές εκλογές
Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 1, 2 ή 3 υποψηφίων σε δήμους που εκλέγουν έως και 19 μέλη:
- 13 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκων,
- 15 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 2.001 - 5.000 κατοίκων,
- 19 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 5.001 - 10.000 κατοίκων.
Αν ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου είναι μεγαλύτερος ή ίσος του 25, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του με σταυρό υπέρ 4 υποψηφίων κατά ανώτατο όριο:
- 25 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 10.001 - 30.000 κατοίκων,
- 29 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 30.001 - 50.000 κατοίκων,
- 35 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 50.001 - 100.000 κατοίκων,
- 39 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 100.001 - 150.000 κατοίκων και
- 43 μέλη, σε δήμους με πληθυσμό 150.001 και άνω κατοίκων.
Για την εκλογή συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο υποψηφίων.
Για την εκλογή προέδρου της δημοτικής κοινότητας, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός υποψηφίου.
Εάν οι δημοτικές ενότητες δήμων με πληθυσμό 10.001 - 30.000 κατοίκων, 30.001 - 50.000 κατοίκων και 50.001 - 150.000 κατοίκων έχουν συσταθεί με το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), υπερβαίνουν τις 6, ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου τους είναι εκείνος που αντιστοιχεί στην επόμενη πληθυσμιακή κλίμακα.
Ο αριθμός των εδρών των δημοτικών συμβούλων κάθε εκλογικής περιφέρειας του άρθρου 12 του ν. 4804/2021, με βάση τον μόνιμο πληθυσμό της, όπως προκύπτει από την τελευταία απογραφή εδώ.
Οι πέντε αλλαγές στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές
Στο πλαίσιο των αυτοδιοικητικών εκλογών (δημοτικές και περιφερειακές), και με γνώμονα τις εγκυκλίους του ΥΠΕΣ, το iefimerida.gr είχε διαμορφώσει έναν πλήρη οδηγό αναφορικά με τα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες που θα προσέλθουν στις κάλπες, καθώς υπήρξαν αλλαγές.
Αυτές είναι:
Πρώτη αλλαγή: Επιτυχών συνδυασμός στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αναδεικνύεται αυτός ο οποίος στον πρώτο γύρο συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 43% (43%+1 ψήφο) επί των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε δήμου ή περιφέρειας αντίστοιχα. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου 2023, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο (2) πρώτων συνδυασμών.
Δεύτερη αλλαγή: Επανέρχεται η πενταετής θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών, όπως ακριβώς ίσχυσε μεταξύ 2014 και 2019. Επομένως, οι νέοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου 2028.
Τρίτη αλλαγή: Εξορθολογίζεται ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου και του περιφερειακού συμβουλίου, ώστε να είναι πιο λειτουργικά και να ασκούν αποτελεσματικότερα τον ρόλο που τους αναθέτουν οι πολίτες. Συνολικά, το 2019 είχαν εκλεγεί εννέα χιλιάδες τετρακόσιοι εβδομήντα (9.470) δημοτικοί σύμβουλοι στους 332 δήμους της χώρας, ενώ για την επόμενη θητεία εκλέγονται οχτώ χιλιάδες τετρακόσιοι ογδόντα ένας (8.481). Αντίστοιχα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι που θα εκλεγούν στις προσεχείς εκλογές είναι εξακόσιοι έντεκα (611) έναντι επτακοσίων τριών (703) της τετραετίας 2019/2023.
Τέταρτη αλλαγή: Ταυτόχρονα, αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων που μπορούν να συμπεριληφθούν στον συνδυασμό υποψήφιου δημάρχου ή περιφερειάρχη, από το 50% του αριθμού των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας στο 150%. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση για τους υποψήφιους συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων.
Πέμπτη αλλαγή: Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη που χρησιμοποιήθηκε, για μία και μοναδική φορά, στις εκλογές του 2019 για την εκλογή κοινοτικών συμβουλίων. Όπως ίσχυε έως τότε, έτσι και στις προσεχείς εκλογές, οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψήφιων δημάρχων. Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2.000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.