Τα τελευταία έξι χρόνια η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι εφιαλτική.
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, έχει μειωθεί περίπου κατά 30% και η ανεργία έχει αυξηθεί σε πρωτοφανή επίπεδα. Όλοι οι Έλληνες, με λίγες εξαιρέσεις, περνάμε πολύ δύσκολες μέρες. Έχουμε πάθει μεγάλη ζημιά.
Οι παλαιότεροι έλεγαν «το πάθημα να γίνει μάθημα». Είναι ολοφάνερο ότι έχουμε πάθει πολλά τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν είμαι βέβαιος αν έχουμε μάθει πολλά και τι ακριβώς είναι αυτά που έχουμε μάθει. Μπορώ, όμως, να αναφέρω δύο μαθήματα που πρέπει να είναι στην «διδαχθείσα ύλη» αυτής της περιόδου.
Το ένα μάθημα είναι απλό, εύκολο και κατανοητό. Η ουσία του εκφράζεται πλήρως με τέσσερεις λέξεις. «Οι πολιτικοί λένε ψέματα». Δεν είναι ανάγκη να δραματοποιήσουμε την κατάσταση, αλλά καλόν είναι να θυμόμαστε και να υπογραμμίσουμε τα …SOS του μαθήματος. ¨Λεφτά υπάρχουν» έλεγε ο Γιώργος Παπανδρέου ενώ ήξερε ή έπρεπε να ξέρει ότι λεφτά δεν υπήρχαν. «Θα σχίσω τα μνημόνια» φώναζε ο Αντώνης Σαμαράς, ενώ ήξερε ή έπρεπε να ξέρει ότι δεν μπορούσε να τα σχίσει. Ο Αλέξης Τσίπρας έλεγε ότι ο πρώτος νόμος που θα έφερνε στην Βουλή θα ήταν η κατάργηση του μνημονίου, ενώ ήξερε ή έπρεπε να ξέρει ότι δεν μπορούσε να το κάνει.
Φυσικά, δεν είναι μόνο οι αρχηγοί των κομμάτων που δεν διστάζουν να υποσχεθούν πράγματα τα οποία και ο πλέον καλοπροαίρετος πολίτης θα θεωρούμε ως αδύνατα να πραγματοποιηθούν. Υπάρχει και το πλήθος των βουλευτών και των πολιτευτάδων για τους οποίους η υπερβολή και το ψέμα είναι καθημερινή ανάγκη, κυρίως για όσους προέρχονται από τον χώρο των συνδικαλιστών, που διεκδικούν τα πρωτεία στην καταστροφή της χώρας.
Όπως σ’ όλα τα πράγματα, υπάρχουν, ευτυχώς, και οι εξαιρέσεις , δηλαδή εκείνοι που λένε την αλήθεια και, δυστυχώς, καταλήγουν να γίνονται αντιπαθείς στον ελληνικό όχλο και μοιραία να εξαφανίζονται από το πολιτικό τοπίο. Κι όμως, αυτούς πρέπει να αναζητούμε.
Συμπέρασμα του πρώτου μαθήματος: Μην ακούτε τι λένε οι πολιτικοί. Δείτε τι κάνουν και ερμηνεύστε τις πράξεις τους προσεκτικά.
Το δεύτερο μάθημα που πρέπει να μάθουμε από τα παθήματά μας είναι επίσης απλό και μπορεί να διατυπωθεί με το γνωστό ρητό των οικονομολόγων «Δεν υπάρχει τζάμπα γεύμα σ’ αυτό τον κόσμο». Όλα έχουν το κόστος τους, είτε άμεσα, στο παρόν ή στο μέλλον. Συνεπώς, όταν βλέπουμε έναν πολιτικό να μοιράζει λεφτά ή να υπόσχεται ότι θα μοιράσει, πρέπει αμέσως να θέτουμε το ερώτημα: ποιος θα πληρώσει το κόστος; Ας πάρουμε για παράδειγμα το δημόσιο χρέος της χώρας. Αυτά που καλούμεθα να πληρώσουμε τώρα είναι εκείνα που, χωρίς φειδώ, μοίραζαν οι κυβερνήσεις από το 1980 μέχρι το 2009. Το χρέος μας δεν είναι ούτε επονείδιστο ούτε μη νόμιμο. Μην ακούτε τις ανοησίες της κας Ζωής Κωνσταντοπούλου. Απλούστατα, τώρα πληρώνουμε τα όσα φάγαμε, κατά την έκφραση του κ. Θ. Πάγκαλου, διότι δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα. Τότε τρώγαμε με λαιμαργία, τώρα πληρώνουμε με δυσφορία.
Συμπέρασμα: όταν λοιπόν βλέπετε έναν πολιτικό να μοιράζει λεφτά με διάφορους τρόπους , να προετοιμάζεστε να πληρώσετε, κάποια στιγμή στο μέλλον, περισσότερους φόρους. Κατά κανόνα, χρέη του Δημοσίου σήμερα, σημαίνει φόρους αύριο.
Αν καταλάβουμε καλά αυτά τα δύο μαθήματα που μας διδάσκουν, με τον σκληρό τρόπο, τα παθήματά μας, θα είμαστε πιο προσεκτικοί στις μελλοντικές επιλογές μας.
…………………………………………………………………………………………………………..
Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.