Σε όποια μεγάλη πόλη της Κεντρικής Ευρώπης κι αν πας, θα συνειδητοποιήσεις πως τα Ι.Χ. έχουν εξοριστεί, ή τουλάχιστον έχει καταβληθεί προσπάθεια να εξοριστούν.
Στο Άμστερνταμ και στη Βιέννη θα δεις ποδηλατόδρομους που μοιάζουν με λεωφόρους, στο Παρίσι θα δεις πεζόδρομους, στο Βερολίνο θα δεις πεζοδρόμια και πάρκα όπου χωρούν χωριά ολόκληρα. Εκεί ο κόσμος έχει μάθει να κυκλοφορεί με το τραμ και το μετρό. Τα μποτιλιαρίσματα δεν αποφεύγονται (στο Λονδίνο, ας πούμε, οι μεγάλοι δρόμοι του κέντρου είναι πάντα γεμάτοι), αλλά υπάρχει ένα όριο στην ασυδοσία του αυτοκινήτου, και έτσι όλες αυτές οι πόλεις είναι φιλικές στους πολίτες που περπατάνε.
Η Αθήνα παραμένει στον πάτο του κουβά. Κάθε άλλο παρά φιλική πόλη μπορεί να θεωρηθεί. Ιδιοσυγκρασιακά έχουμε μιαν έφεση προς το χάος και εκ των πραγμάτων θα δυσκολευόμασταν να προσαρμοστούμε στις αναγκαίες συνθήκες της νέας εποχής. Τέτοιο χάλι όμως; Αν είσαι γονιός και οδηγείς το καροτσάκι του παιδιού σου, είσαι αναγκασμένος να έρχεσαι αντιμέτωπος με διαλυμένα πεζοδρόμια, Ι.Χ. άναρχα σταθμευμένα, λακκούβες και άλλα τέτοια. Αν είσαι άτομο με αναπηρία, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Μα και ένας απλός περιπατητής να είσαι, πρέπει εκ των προτέρων να ξέρεις πού και πώς θα πας, ποια διαδρομή να ακολουθήσεις, σε πόσους δρόμους θα χρειαστεί να κινηθείς παράλληλα με τα αυτοκίνητα. Με λίγα λόγια, το κέντρο της πρωτεύουσάς μας παραμένει ανέγγιχτο από οποιαδήποτε παρέμβαση προς όφελος μιας ανθρώπινης ζωής. Όλα μοιάζουν με ζούγκλα. Οι πεζοί βρίσκονται διαρκώς σε κίνδυνο. Και το χειρότερο; Οι μητέρες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι -οι τρεις κατηγορίες ανθρώπων για τους οποίους θα πρέπει να προνοούμε περισσότερο- χρειάζεται να υποβληθούν σε μια υπεράνθρωπη δοκιμασία προκειμένου να μετακινηθούν. Κάθεσαι και αναρωτιέσαι, τι διάολο σου προσφέρει τελικά αυτή η (πανάκριβη) χώρα και καταλήγεις στην χειρότερη διαπίστωση: όχι απλώς δεν σου προσφέρει τίποτα, αλλά σε δυσκολεύει κιόλας.
Φυσικά, δεν είναι μια πληγή τωρινή. Πληρώνουμε τα σπασμένα του νεοελληνικού μοντέλου ανάπτυξης, όπως αυτό καθιερώθηκε από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Η Αθήνα οικοδομήθηκε άναρχα, και επίσης οικοδομήθηκε ταχύτατα, δίχως βαθύτερο σχέδιο. Από την δεκαετία του εξήντα κιόλας, η πολιτεία στάθηκε ανίσχυρη απέναντι στα συμφέροντα των οικοπεδοφάγων, των κατασκευαστών, της οικοδομής που έδωσε δουλειές στον κόσμο και ψωμί σε χιλιάδες οικογένειες. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε σήμερα, με πιο οδυνηρό τρόπο από κάθε άλλη φορά. Διότι στα προβλήματα που δημιούργησαν η έλλειψη καλαισθησίας, η ανυπαρξία σχεδίου και η μέθοδος "ψεκάστε-σκουπίστε-τελειώσατε", προστέθηκε η ολοένα και αυξανόμενη ασυδοσία της οδικής μας συμπεριφοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τροχαίας (τα νούμερα τα αλίευσα από το χθεσινό "Βήμα") το 2014 καταγράφηκαν 96.021 σταθμεύσεις! Ο αριθμός είναι εξωπραγματικός. Ενώ για το 2015 έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 22.272 παραβάσεις! Στην πλειονότητά τους πρόκειται για παράνομες σταθμεύσεις, που ναι μεν δείχνουν την αδιαφορία μας για τους πεζούς, αλλά από την άλλη καταδεικνύουν και το βαθύτερο πρόβλημα για το οποίο μιλούσα παραπάνω, αφού το φαινόμενο των παράνομων σταθμεύσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ανεπάρκεια των χώρων στάθμευσης, που και αυτό με την σειρά του οφείλεται στον άναρχο τρόπο δόμησης της πόλης και στην ανυπαρξία κάποιου είδους πολιτικής που θα εξοβελίσει τα Ι.Χ. από το κέντρο. Εν κατακλείδι: για να γίνουμε μια Ευρωπαϊκή πόλη, μια πόλη που θα μπορεί να περπατηθεί πραγματικά από τους πολίτες της και τους τουρίστες της, θα πρέπει να αδειάσουμε το κέντρο της Αθήνας από τα αυτοκίνητα. Θα πρέπει να κατασκευάσουμε ράμπες, να πλατύνουμε τα πεζοδρόμια, να εξαλείψουμε τις κακοτεχνίες. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε πεζόδρομους, ποδηλατικές ζώνες, χώρους που θα μπορεί μια ολόκληρη οικογένεια να κινηθεί ανενόχλητη και ανεμπόδιστη. Αλλά για να συμβούν όλα αυτά, είναι αναγκαίο να αλλάξει η ίδια μας η κουλτούρα. Οδηγώντας το Ι.Χ. δεν σεβόμαστε τίποτα, δεν έχουμε μάθει να αντιμετωπίζουμε ισότιμα τους ανθρώπους με κινητικές δυσκολίες, δεν θα σταματήσουμε ούτε όταν δούμε μια γυναίκα που περιμένει να περάσει το δρόμο έχοντας στην αγκαλιά της ένα μωρό. Κι έτσι έχουμε καταστήσει την ίδια μας την πόλη εχθρό του εαυτού μας.