1η αλήθεια:
Η Ευρώπη δεν προτίθεται να διώξει την Ελλάδα από την Ευρωζώνη, καθώς μια τέτοια απόφαση ενδεχομένως θα σήμαινε και την αρχή του τέλους της πολιτικής ένωσης της Ενωμένης Ευρώπης.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να διαχειριστεί κάτι τέτοιο, ούτε οικονομικά ούτε πολιτικά, ενώ σε τραπεζικό επίπεδο αυτό θα σήμαινε τη μετάδοση ενός «συστημικού ιού» από τράπεζα σε τράπεζα, που θα ισοδυναμούσε με κρίση που κανείς εύκολα -ακόμη και σήμερα- δεν θα μπορούσε να προβλέψει. Εάν κρίνουμε δε και από τα «χαμηλά» και «χωρίς φαντασία» αντανακλαστικά της ευρωπαϊκής οικονομίας, ένα τέτοιο γεγονός θα έκανε μάλλον την κατάρρευση της Lehman Brothers να φαίνεται ως μια απλή περίπτωση πτώχευσης και υπαγωγής στο άρθρο 11 του Αμερικανικού Πτωχευτικού Κώδικα.
Από την άλλη, η Γερμανία «μπλοφάρει» και οι απειλές που εκτοξεύει γυρίζουν σε βάρος του οικοδομήματος της Ε.Ε., την οποία η Γερμανία χρησιμοποιεί όπως το γάλα στον καφέ: κατά περίπτωση, από καθόλου έως αρκετό.
2η αλήθεια:
Στην παρούσα φάση, η ευρωπαϊκή οικονομία έχει περισσότερη ανάγκη την ελληνική οικονομία απ’ ό,τι το αντίθετο.
Στην ελληνική οικονομία αντικατοπτρίζονται όλες οι μικρές οικονομίες της Ευρώπης, οι οποίες υποβοηθούν την τελευταία να διευρύνεται συνεχώς. Όλες αυτές οι μικρές οικονομίες βρίσκουν μέσα στους κόλπους της Ε.Ε. το «ασφαλές λιμάνι» της σταθερής ισοτιμίας, κάτι που αποτελεί μείζον ζήτημα μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Ως αντάλλαγμα, όμως, «παραδίδουν» πολύ μεγάλο βαθμό της ανταγωνιστικότητάς τους και της ελεύθερης οικονομίας τους στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευρύνει το μέγεθός της βασιζόμενη επάνω σε αυτές τις μικρές οικονομίες, εντείνει τον προστατευτισμό της και κατά κανόνα εξυπηρετεί τον βασικό σκοπό (αν όχι και μοναδικό) της ύπαρξής της, που είναι να λειτουργεί ως μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου με κοινό νόμισμα.
3η αλήθεια:
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ελληνική οικονομία είναι ο ίδιος της ο εαυτός και όχι οι αγορές και οι επενδυτές που αναζητούν ευκαιρίες.
Εάν η Ελλάδα θέλει να προσελκύσει στρατηγικούς επενδυτές πρέπει η ίδια να έχει πρώτη από όλους Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο - και όχι κομματικά προγράμματα που ανά διετία προβάλλονται μόνον κατά τη διάρκεια προεκλογικών περιόδων. Εάν θέλει να έχει μακροπρόθεσμους επενδυτές πρέπει να σχεδιάζει μακροπρόθεσμες πολιτικές. Εάν θέλει ανάπτυξη πρέπει να δώσει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε αυτούς που δημιουργούν την ανάπτυξη. Εάν θέλει να έχει κοινωνικό κράτος πρέπει να περιοριστεί το κράτος στο ρόλο του επιβλέποντος και ελεγκτή και όχι του παραγωγού, του βιομήχανου και του τραπεζίτη.
1ο ψέμα:
Η ελληνική οικονομία είναι βιώσιμη χωρίς «κούρεμα».
Είναι πρακτικά αδύνατο να εξορθολογιστεί το χρέος στο ύψος που έχει φθάσει σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Το «κούρεμα» είναι μονόδρομος, πλέον, και μάλιστα η Ευρώπη βιάζεται -λογικά- περισσότερο από την Ελλάδα, αφού ο κίνδυνος αλυσιδωτών αντιδράσεων, ιδιαίτερα στην Ιταλία και στην Ισπανία, μέσα από μια νέα κρίση χρέους, είναι ήδη παρών. Η ιστορική μνήμη έχει αποδείξει πως, σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, ο πολιτικός «στρουθοκαμηλισμός», που αντίκειται στην πραγματική επίλυση ενός τέτοιου θέματος, οδηγεί τελικά σε μεγαλύτερο και σφοδρότερο πρόβλημα. Σήμερα, τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμούν στον ίδιο βαθμό να προχωρήσει το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.
Η πολιτική διαχείρισή του και το μήνυμα προς τρίτους είναι αυτό που -εσφαλμένα- το καθυστερεί. Θυμίζει, κατά κάποιον τρόπο, ένα παιδί που παράκουσε τους γονείς του και έσπασε το χέρι του. Δεν μπορεί η τιμωρία του να είναι η απομόνωσή του στην εντατική για πάντα…
2ο ψέμα:
Υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης της πολιτικής σταθερότητας για την Ελλάδα, σχετιζόμενος με το αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών. Θα φύγει η Ελλάδα από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ ή θα τη διώξουν;
Όπως όλοι γνωρίζουμε, η ζωή ξεκίνησε στον ελλαδικό χώρο πριν από εκατό χιλιάδες χρόνια, ενώ ο πολιτισμός της Ελλάδας ξεκίνησε πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Η Ελλάδα αποτελεί ανεξάρτητη δημοκρατία από το 1830, είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1981, της Ευρωζώνης από το 2001 και του ΝΑΤΟ από το 1952, ενώ είναι και ιδρυτικό μέλος του ΟΗΕ. Το 2010, κατά την περίοδο της κρίσης, η Ελλάδα κατείχε την 21η θέση αναφορικά με το επίπεδο ποιότητας ζωής στη χώρα.
Σε κάθε χώρα το ενδεχόμενο αλλαγής μιας κυβέρνησης σχετίζεται μόνο με προσεγγίσεις και νοοτροπίες ιδεολογικού χαρακτήρα, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δε σηματοδοτούν πόλεμο ή διάλυση κρατών και συμμαχιών. Με απλά λόγια, η Ελλάδα είναι μέτοχος και ιδρυτής της Ε.Ε., καθώς και των άλλων συμμαχιών. Έχει τις ίδιες πιθανότητες με τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία να αποχωρήσει από τις συμμαχίες.
Οι προεκλογικές ρήσεις, παραπλανήσεις και «λεονταρισμοί», που γίνονται για εσωτερική κατανάλωση, προσελκύουν αναγνώστες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και μέσω της αποδελτίωσης διοχετεύονται στις επενδυτικές εταιρείες ανά τον κόσμο, όπου μετατρέπονται σε ένα μετρήσιμο κίνδυνο, στον οποίο φυσικά κάποιοι επενδύουν και λαμβάνουν ένα στοίχημα με ανάλογες αποδόσεις.
Εάν λοιπόν η Γερμανία ήθελε, για κάποιους λόγους, να ρίξει την ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με το δολάριο, αυτά που συνέβησαν στην Ελλάδα εξυπηρέτησαν τη στρατηγική της. Τα θέματα που αποτελούν κίνδυνο για την ελληνική οικονομία είναι η έλλειψη μεταρρυθμίσεων, οι ζημιογόνες ΔΕΚΟ, ο επαγγελματικός συνδικαλισμός που φρενάρει την ανάπτυξη, η έλλειψη σταθερού και εγγυημένου φορολογικού συστήματος, η έλλειψη σταθερού και εγγυημένου κόστους εργασίας, απλοί και κατανοητοί κανόνες, ελευθερία στο αγαθό της εργασίας.
3ο ψέμα:
Το 2015 θα είναι μια χρονιά προόδου για την Ελλάδα εάν ο Έλληνας ψηφίσει σωστά!
Όποιο και αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα, η χρονιά που διανύουμε θα είναι μια πολύ δύσκολη χρονιά. Ο εφικτός στόχος είναι, με απλές αλλά ταυτόχρονα ριζοσπαστικές και εκσυγχρονιστικές κινήσεις, να καλυτερεύσει η κατάσταση το 2015 σε σχέση με το 2014 και από εκεί και πέρα κάθε χρονιά να είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Να ξαναβρεί ο ελληνικός λαός το όραμα της επόμενης μέρας, να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στην οικονομία για να προσελκύσει η χώρα κεφάλαια και πόρους και να βρουν οι διεθνείς επενδυτές έναν αξιόπιστο συνομιλητή ώστε να πεισθούν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους στη χώρα μας. Ο Έλληνας έχει φιλότιμο και λόγο τιμής. Αυτά τα δύο, όμως, πρέπει να τα αποδεικνύει κάθε μέρα.
Το μοιραίο λάθος:
Η Ε.Ε. αποτελεί μια Ένωση, της οποίας η ιστορία γράφεται από το τέλος προς την αρχή.
Η νομισματική ένωση θα έπρεπε να είναι το τελευταίο βήμα, το οποίο όμως έγινε πρώτο. Πρόκειται για μία Ένωση χωρίς πολιτική ενοποίηση -κουλτούρα ένωσης, οικονομική και τραπεζική σύζευξη, κοινή εξωτερική πολιτική- και στην πραγματικότητα με ελάχιστα κοινά πέραν μιας κοινής ζώνης ελεύθερου εμπορίου με κοινό νόμισμα.
Βέβαια, η ταχύτητα και η προσήλωση στο αποτέλεσμα οδηγούν καμιά φορά σε συντομεύσεις, κάτι που από μόνο του θα ήταν αντιμετωπίσιμο, εάν οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών από το 2008 και μετά δεν επιδίδονταν σε ένα διαγωνισμό πολιτικής διάλυσης της Ε.Ε. Λένε πως η φιλία και η αγάπη στα δύσκολα δοκιμάζονται.
Με την έναρξη της κρίσης είδαμε τους Ευρωπαίους ηγέτες να διχάζουν λαούς στο βωμό εσωτερικών πολιτικών, κατατάσσοντάς τους σε «άσπρα» και «μαύρα» πρόβατα, να παρεμβαίνουν -μέσα από διαρροές και ανακοινώσεις- στα εκλογικά αποτελέσματα άλλων κρατών και να μετατρέπουν την Ένωση από μια «Ευρώπη των λαών» σε μια Ευρώπη του αλληλοδιχασμού και της αυτοκαταστροφής.
Η Ε.Ε. πάσχει από στρατηγική, από πλάνο ανάπτυξης και κυρίως από μάρκετινγκ και επικοινωνία. Και αυτό γιατί, απλά, κανένας δεν είναι έτοιμος να κάνει την υπέρβαση της αυτοκατάργησης στους κόλπους της Ε.Ε. Η Ελλάδα, δε, απλά αντιγράφει μέχρι στιγμής το «πρότυπο» και προσπαθεί να ισορροπήσει μόνο πολιτικά. Ουδείς ασχολείται με την οικονομία εσωτερικά, προκειμένου να επιλυθούν τα δομικά θέματα.
Από την άλλη, όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες -σε δικούς τους χρόνους- βρίσκουν το φάρμακο, είναι αργά, γιατί η αρρώστια έχει ήδη μεταλλαχθεί... Το μόνο που χρειάζεται να γίνει, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, είναι οι πολιτικοί να ακούσουν τους ειδικούς και να πάρουν αποφάσεις σε πραγματικό -και όχι πολιτικό- χρόνο. Το «παιχνίδι» παγκοσμίως είναι για επαγγελματίες και όχι για «χομπίστες». Η γηραιά ήπειρος αποδεικνύεται ότι είναι, εκτός από γηραιά, τελείως κουρασμένη, χωρίς φαντασία και σχέδιο στην επίλυση οικονομικών κρίσεων... που για τα επόμενα χρόνια θα αποτελούν καθημερινή ρουτίνα…
Ο Πάνος Ξενόκωστας είναι επικεφαλής Επενδυτικών Κεφαλαίων, ONEX Technologies Group-LKS Partners.