Του Θάνου ΟικονομόπουλουΘυμάμαι, στα τέλη της δεκαετίας του '90, βρισκόμουνα στις ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας δημοσιογραφικής αποστολής. Διασχίζαμε με το αυτοκίνητο το πανέμορφο Κεντάκι, το bourbon country, την πανέμορφη green grass πολιτεία, και θαυμάζαμε τις απέραντες εκτάσεις με τα πανέμορφα δάση, Ανηφορίζοντας και κατηφορίζοντας τα, μου προξένησαν μεγάλη εντύπωση τα μικρά και μεγάλα σπίτια (σαν αυτά που χαζεύουμε στις αμερικανικές ταινίες...) που βρίσκονταν «φυτεμένα» μέσα στα υπεραιωνόβια δάση, σχεδόν στο πουθενά! Ρώτησα τον αξιωματούχο που μας συνόδευε, αν έχουν κι' εκεί το δικό μας πρόβλημα με τα αυθαίρετα (του εξήγησα την «ιδιαιτερότητα» μας...) και τι κάνουν για να «προστατεύσουν τα δάση τους»...
«Μα, δεν είναι, παράνομα χτισμένα...», μου απάντησε, εξηγώντας μου πως ακόμη και σε δημόσια, «no man's forests", μπορεί όποιος θέλει να χτίσει, βγάζοντας φυσικά την απαραίτητη άδεια που θα εξασφάλιζε με αυστηρότητα την τήρηση των πολύ «σκληρών» προϋποθέσεων ασφάλειας και σεβασμού του περιβάλλοντος, και αποκτώντας αμέσως δικαίωμα στην παροχή «υπηρεσιών- φώς, νερό, τηλέφωνο...
«Ο μόνος τρόπος να προστατεύσεις τα δάση, είναι να... βάλλεις ανθρώπους σ' αυτά! Θα τα προσέχουν και θα τα προστατεύουν με φανατισμό, για την δική τους ασφάλεια...», μου είπε με φυσικότητα που με κούφανε!
Ήρθε στο νου μου αυτή η εμπειρία, βλέποντας τον... κακό χαμό που γίνεται αυτές τις μέρες στην Ελλάδα μ' αφορμή τα νομοσχέδια «περί δασών» και «αιγιαλού». Με τις αντιδράσεις –άλλες δίκαιες και ειλικρινείς, άλλες υποκινούμενες από ιδεοληψία, πολιτική σκοπιμότητα και καιροσκοπισμό- που ξεσηκώθηκαν. Στο όνομα της προστασίας του δάσους και του γιαλού, «να μην πάρουν οι εργολάβοι και οι επενδυτές τα δάση και τις παραλίες μας, τα δημόσια αγαθά μας, στα οποία πρέπει να έχει ελεύθερη πρόσβαση ο κάθε Έλληνας...». Το σ.ν για τον αιγιαλό, μάλιστα, επαναδιατυπώθηκε (υπό την απειλή να μην περάσει από την Βουλή) και οι λέξεις «αξιοποίηση- εκμετάλλευση» απαλήφθηκαν και αντικαταστάθηκαν με την λέξη «οριοθέτηση», με την ελπίδα έτσι να καταλαγιάσουν οι αντιδράσεις και να περάσει ως νόμος του κράτους αν και όταν... επανεισαχθεί στο κοινοβούλιο από τις καλένδες που παραπέμφθηκε...
Καμένοι στον χυλό, φυσάμε και την γιαούρτη! Αποσβολωμένοι και έντρομοι από τα ξενοδοχειακά τερατουργήματα που πρωτοάφησε η χούντα να φυτρώσουν στον τόπο μας (και στην συνέχεια το πελατειακό... κλείσιμο των ματιών και η διαφθορά!) πραγματικά καταστρέφοντας δάση και γιαλούς, σοκαρισμένοι από το άθλιο «ισπανικό μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης» που τσιμέντωσε με εξαμβλώματα τις καλύτερες παραλίες της πανέμορφης αυτής χώρας, αντιδρούμε μαχητικά (και δικαιολογημένα, ως ένα βαθμό) με τις έννοιες «αξιοποίηση- εκμετάλλευση», τις... κακές αυτές αντιλαϊκές λέξεις! Από την μιαν άκρη, στην άλλη... Είναι και η οικονομική κρίση που επιβάλλει έσοδα, λίγο και η τρόικα και οι δανειστές που λένε (άκομψα και ανόητα...) «πουλήστε να σωθείτε», πολύ θέλαμε;
Το κακό μ' εμάς, είναι πως όλα σε τούτη την χώρα γίνονται η παράνομα, η άναρχα και «χαριστικά», δίχως κανόνες και προϋποθέσεις. Και ενοχλούμαστε μόνο όταν ... και άλλοι βρίσκουν την «τρύπα» και την ευκαιρία να κάνουν την ίδια αυθαιρεσία μ' εμάς! Οι παραλίες μας, έχουν γεμίσει από άθλιες παράγκες- ταβέρνες, «καντίνες», χωρίς άδεια «επιχειρήσεις» που νοικιάζουν ξαπλώστρες και ομπρέλες χωρίς την στοιχειωδέστερη καν υποδομή, αυθαίρετα «κάμπινγκ» που απαγορεύουν την πρόσβαση στην θάλασσα. Καίμε δάση και παραδεισένιες περιοχές συστηματικά κάθε χρόνο, χρόνια τώρα, για να... πουληθούν παράνομα οικόπεδα και να ξεπεταχθούν βίλλες και εξοχικά-παρά την «αυστηρή» συνταγματική πρόβλεψη περί υποχρεωτικής αναδάσωσης, σιγά τώρα στην χώρα του μέσου, του «φακελακίου» και της διαπλεκόμενης διαφθοράς...
Όλα αυτά τα «δρώμενα», όμως, ελάχιστους πραγματικά εξεγείρουν, αυτούς που αγωνιούν για το περιβάλλον, την νομιμότητα, την τάξη και τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται. Οι άλλοι... Φθάσαμε στην...9η «γενιά αυθαιρέτων» (η μήπως έχω μείνει πίσω;), και κάθε φορά που η πολιτεία φάνηκε (στα λόγια, έστω...) αποφασισμένη να στείλει μπουλντόζες να ξεφράξει χτισμένα ποτάμια και χείμαρρους, «επαναστατική» η αντίδραση των φιλολαϊκών «ευαίσθητων», με πορείες και κραυγές «μην γκρεμίστε τα σπιτάκια του φτωχού λαού»-λες και η νομιμότητα διαφοροποιείται ανάλογα με την φορολογική δήλωση και το πόθεν έσχες...
Σ' όλα τα σοβαρά και πολιτισμένα κράτη του κόσμου, δάση, αιγιαλοί, παραδεισένιες εκτάσεις, υπόκεινται σε «εκμετάλλευση» και «αξιοποίηση». Με αυστηρούς όρους και κανόνες, με σκληρό και ανελέητο έλεγχο και επιτήρηση, με πόρους για το δημόσιο και τους επιχειρηματίες που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Εμείς εδώ, αυτά τα θεωρούμε... «απεχθή καπιταλιστικά», και ... «προστατεύουμε» τον «απλό λαό» από την εκμετάλλευση, επιτρέποντάς του (μαζί με τους επιτήδειους!) να παρανομεί και να βολεύεται.
Από την μια άκρη, στην άλλη. Και ο κίνδυνος, φυσικά, από το «τίποτα σε δάση και γιαλούς» να φθάσουμε στο... «τα πάντα στα δάση και τους γιαλούς», είναι κάτι περισσότερο από ορατός: είναι πιθανότατος! Και από την αξιοποίηση, να ξεπέσουμε στο ξεπούλημα...
Είναι τόσο δύσκολο να πάρουμε τον δρόμο της καμήλας; Είναι τόσο αδύνατον να γίνουμε σύγχρονο, έλλογο κράτος;