Όταν με την Ελίνα Μακρή ξεκινήσαμε την ευρωπαϊκή περιπέτεια του Cafebabel κανείς μας δεν περίμενε ότι μια μέρα θα βρισκόμασταν στο Άαχεν για να παραλάβουμε ένα βραβείο και μάλιστα μαζί με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Και για να είμαστε και ειλικρινείς δεν μας ενδιέφερε κιόλας.
Η ιδέα της δημιουργίας ενός συμμετοχικού ευρωπαϊκού media που θα έφερνε κοντά τους λαούς της Ευρώπης μας βρήκε πιτσιρίκια- εκείνη επέστρεφε από το Βέλγιο έχοντας κάνει μεταπτυχιακό στις Ευρωπαϊκές Σπουδές και με την προοπτική να γίνει δικηγόρος- ευτυχώς άλλαξε γνώμη. Εγώ πρωτοετής φοιτητής Πολιτικών Επιστημών ήμουν στη γνωστή φάση που τα ψάχνεις όλα, που θες να ταξιδέψεις και να νιώσεις ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα. Σε ένα καφέ αποφασίζουμε την δημιουργία μιας ομάδας στην Αθήνα, ώστε να συμμετάσχουμε σε αυτό το «εξωτικό» πανευρωπαϊκό ηλεκτρονικό περιοδικό που είχαν ιδρύσει κάποιοι φοιτητές Εράσμους στο Στρασβούργο, το 2001.
Αυτοί οι αόριστοι «κάποιοι» έγιναν σύντομα φίλοι μας και συνάδελφοι. Μαζί σχεδιάσαμε τις αποστολές σε όλη την Ευρώπη με σκοπό να μιλήσουμε για ταυτότητες, ανθρώπους, ιδέες. Θέλαμε να ξεπεράσουμε τα αφόρητα κλισέ των φιλοευρωπαϊστών και να αναδείξουμε τη διαφορετικότητα των λαών της Ευρώπης. Εκείνοι ήταν που μας είπαν να καταθέσουμε την πρόταση στο διαγωνισμό, που για να λέμε την αλήθεια δεν τον πολυπιστεύαμε. Ώσπου μια μέρα λάβαμε την αναπάντεχη πρόσκληση να πάμε στο Άαχεν γιατί είχαμε... κερδίσει.
Η εκδήλωση θα λάμβανε χώρα στο παλάτι του Καρλομάγνου, που σήμερα στεγάζει το δημαρχείο της πόλης. Πάμε αρκετά προβληματισμένοι, δεν ξέραμε τι θα συναντήσουμε. Σχεδόν αποφεύγαμε να πουμε ότι είμαστε οι Έλληνες που κέρδισαν το βραβείο.
Για τους Έλληνες το όνομα Καρλομάγνος δεν λέει και πολλά. Για τους Δυτικοευρωπαίους όμως, η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αποτελεί το κοινό υπόβαθρο, τον συνεκτικό κρίκο, ίσως και την προτύπωση της ευρωπαϊκής κοινότητας. Γι αυτό και πιστεύουν πολύ στη συγκεκριμένη βράβευση η οποία έχει γίνει ο πιο σημαντικός θεσμός των τελευταίων εξήντα ετών.
Μπαίνοντας στην αίθουσα ετοιμαστήκαμε να καθίσουμε μαζί με τους άλλους νέους της Ευρώπης που είχαν συμμετάσχει στο διαγωνισμό. Ξαφνικά ακούμε μια φωνή να μας λέει « όχι εδώ δίπλα στον κ. Γιούνκερ», δείχνοντάς μας τις θέσεις πίσω από το βήμα.
Πρίν καθίσουμε μας χαιρετά ο Μάρτιν Σουλτς, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Απίθανος τύπος, μια κινούμενη θετική ενέργεια. «Ήθελα πάρα πολύ να κερδίσει η Ελλάδα το βραβείο» μας λέει και μας ενημερώνει ότι θα βρεθεί στην Αθήνα. Του προτείνουμε να μην ασχοληθεί μόνο με τους πολιτικούς αλλά να ακούσει την κοινωνία. Μας κοιτά ενθουσιασμένος- «θέλω να μιλήσω στον κόσμο, να τους ακούσω, για αυτό έρχομαι».
Μετά μπαίνει ο Γιούνκερ. Τον φανταζόμασταν όπως τον βλέπαμε στην τηλεόραση: σκληρό βορειοΕυρωπαίο, άκαμπτο γραφειοκράτη των Βρυξελλών. Και τότε βλέπουμε μπροστά μας έναν μάλλον ευχάριστο κύριο, που έκανε πλάκα με όλους και που έμοιαζε να έχει μπουχτίσει με όλο το ευρωπαϊκό πρωτόκολλο. Κάθεται δίπλα μας και μας λέει: «Είναι απαράδεκτο αυτό με τα σενάρια για έξοδό σας από το ευρώ. Είναι προκλητική προπαγάνδα των μέσων ενημέρωσης». Η Ελίνα τον αποστομώνει: «Κύριε Γιούνκερ τους νέους στην Ελλάδα δεν τους απασχολεί σε τι νόμισμα θα φτωχύνουν». Έδειξε να τα χάνει για λίγο και να το σκέφτεται. «C' est tragique» μας απαντά στα γαλλικά και συμπληρώνει πως αν όντως εγκαταλείπαμε το ευρώ τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. «Να ξέρετε ότι εγώ συνεχώς σας υποστηρίζω και πιστεύω ότι θα τα καταφέρετε».
Λίγο μετά στην αίθουσα μπαίνει ο Σόιμπλε. Ήταν φοβερό το πως μαγνήτισε τα βλέμματα όλων -και ένιωθες ότι δεν ήταν λόγω της βράβευσης. Η ατμόσφαιρα γύρω πολύ επιβλητική: ορχήστρες παίζουν το «Deutschland uber ales» και την «Ωδή στη Χαρά», ενώ το πρωτόκολλο είναι αυστηρότατο με πειθαρχία... γερμανική.
Μόλις ο Σόιμπλε παραλαμβάνει το βραβείο κοιτά την Ελίνα και λέει πως νιώθει πολύ χαρούμενος που «μοιράζεται» τη διάκριση με δύο Έλληνες. «Σημαίνει πολλά για την Ευρώπη αυτή η στιγμή. Αισθάνομαι αλληλέγγυος με τον ελληνικό λαό» .
Στο άκουσμα της φράσης παγώνουμε- όχι για τα λόγια που θα μπορούσαν να φαίνονται κλισέ, αλλά γιατί το βλέμμα του είχε μια απίστευτη σιγουριά ότι η Ελλάδα όντως θα τα καταφέρει. Η εικόνα του πάνω στο αναπηρικό καροτσάκι μιλούσε από μόνη της - σου έδειχνε πως ο άνθρωπος δεν το βάζει κάτω και μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα. Ίσως και για αυτό να πιστέυει σε μας...
Η καθυστέρηση στη διερμηνεία μας δίνει πολύτιμο χρόνο να κοιτάξουμε γύρω μας. Την ώρα που ο Σόιμπλε μιλά για αλληλεγγύη, η Ελίνα κοιτάζει με νόημα απέναντί προς τον Μάρτιν Σούλτς, για να λάβει σαν απάντηση ένα πλατύ χαμόγελο. Γυρίζουμε προς τον Σόιμπλε ο οποίος μας κοιτά. Για μερικά δευτερόλεπτα κλείνει και τα δύο του μάτια και μας γνέφει καταφατικά.
Δεν περιμέναμε τέτοια αλληλεγγύη, ειλικρινά. Βγαίνοντας ένας Γερμανός φίλος που έβλεπε την απονομή από τις γιγαντοοθόνες που είχαν στηθεί απ' έξω, μας είπε πως μόλις ακούστηκε πως το βραβείο το παίρνει η Ελλάδα, ο κόσμος χειροκροτούσε επίμονα για πολλή ώρα. Περίεργα τα συναισθήματα. Περιμέναμε ψυχρολουσία και ήρθαμε αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη συμπαράσταση που δεν ήταν μόνο από τους επισήμους αλλά και τον κόσμο. Ξέραμε ότι ήθελαν να βραβεύσουν την Ελλάδα.
Κανείς τους δε μίλησε για ελληνική κρίση. Όλοι μιλούσαν για «ευρωπαϊκή κρίση» και την ανάγκη η Ευρώπη να προστατέψει τις αδύναμες οικονομίες του Νότου.
Μας «έτρωγε» όμως η στάση που τήρησαν πριν τις εκλογές. Δεν καταλαβαίνανε πως έκαναν μόνο κακό υποδεικνύοντας στους ψηφοφόρους τι να επιλέξουν; Η απάντηση είναι μονολεκτική: όχι. Ακόμη και τώρα μάλλον δεν έχουν καταλάβει ότι οι Έλληνες δεν απορρίπτουν ούτε την Ευρώπη ούτε το κοινό νόμισμα, αλλά τα πρόσωπα που κυβέρνησαν τη χώρα όλο αυτό το διάστημα και τους θέτουν αυτά τα εκβιαστικά διλήμματα.
Πολύ περισσότερο δε, δεν έχουν αντιληφθεί το ιλαροτραγικόν της υπόθεσης που δεν είναι άλλο παρά το ότι εναποθέτουμε τις ελπίδες σωτηρίας σε αυτό το χρεωκοπημένο πολιτικό σύστημα.
Η στάση τους όμως μας αναπτέρωσε. Φύγαμε με ένα μοναδικό συναίσθημα ότι εκεί έξω, αυτοί οι «κακοί Ευρωπαίοι» τελικά μάλλον νοιάζονται πιο πολύ από όσο πιστεύουμε ή από όσο εμείς ενδιαφερόμαστε για μας. Δεν μας θεωρούν ούτε τσαρλατάνους, ούτε τεμπέληδες, ούτε παρίες της Ευρώπης. Φύγαμε από το Άαχεν με ένα πλατύ χαμόγελο και με μια βεβαιότητα σχεδόν μεταφυσική.
Θα τα καταφέρουμε.