Μια από τις μεγάλες φαντασιώσεις της Ελλάδας της μεταπολίτευσης ήταν ότι μπορεί να υπάρξει και να προοδεύσει μια κοινωνία χωρίς ελίτ. Μέσα στην ευφορία του λαϊκισμού της μεταπολίτευσης πιστέψαμε αφελώς ότι οι κοινωνίες χτίζονται χωρίς προσπάθεια, χωρίς αξιοκρατία (ενδεχομένως και χωρίς ηθική) και κυρίως ότι η ευκολία μπορεί να αντικαταστήσει την φύση. Αν κατεδαφίσεις το αξιακό σύστημα που ρυθμίζει μια κοινωνία, οι έσχατοι έρχονται εύκολα πρώτοι και οι πρώτοι τελευταίοι και καταιδρωμένοι...
Όταν δεν υπάρχει ένα υπερταξικό, αντικειμενικό, αδιάβλητο και αξιοκρατικό σύστημα επιλογής οι ικανότητες παύουν να έχουν σημασία. Ο πατέρας θα επιλέξει να τον διαδεχτεί στην οικογενειακή επιχείρηση ο γιός του, ακόμα και αν το βλαστάρι του είναι «καθυστερημένο», αντί να προτιμήσει έναν ξένο που έχει τις ικανότητες να πάει την επιχείρηση ένα βήμα παραπέρα. Η Ελλάδα είναι γεμάτη παραδείγματα επιχειρήσεων που δημιουργήθηκαν από ικανούς ανθρώπους, αλλά παρήκμασαν όταν τις ανέλαβαν οι κληρονόμοι τους.
Στις πολιτισμένες κοινωνίες που σέβονται τους θεσμούς οι επιλογές γίνονται με ασφαλή και αυτονόητα κριτήρια. Ποτέ δεν θα μάθουμε ποιός είναι ο γιός του BMW, ούτε φυσικά ο Μπιλ Γκέιτς διανοήθηκε να παραδώσει την Microsoft στα παιδιά του. Οι οικογένειες παίρνουν τις υπεραξίες που τους αναλογούν, αλλά άλλοι είναι αυτοί που τις τρέχουν.
Κατά μία μάλιστα έννοια ένα κομμάτι του πλούτου που δημιουργεί ένας βιομηχανικός κολοσσός επιστρέφει στην κοινωνία μέσα από θηριώδεις δωρεές και τις ευκαιρίες που δίνει. Η Ελλάδα της στενοκεφαλιάς, της φάρας, της αυταρχικότητας, της υπεκφυγής, της ευνοιοκρατίας, του βολέματος και της ελάσσονος προσπάθειας υπήρξε ερμητικά κλειστή στον επαρχιωτισμό της. Και για αυτό ενώ υπάρχει πολύ ταλέντο σε αυτήν την χώρα προτιμήσαμε έναν ιδιότυπο απομονωτισμό. Πώς να βγεις έξω από το χωριό σου και να επιβιώσεις σε άλλες αγορές χωρίς αξίες; Πώς να ανταγωνιστείς τους άλλους που έχουν απαιτητικούς κανόνες και συγκεκριμένες προϋποθέσεις;
Το τέλος αυτής της φαντασιώσης με τους τραγικούς όρους που όλοι ζούμε σήμερα ήταν στην πραγματικότητα προδιαγεγραμμένο. Η κοινωνία που δημιουργήσαμε ήταν τόσο «ερασιτεχνική» που κατέρρευσε σχεδόν αυτονόητα. Την μεγάλη ευθύνη την έχει η ιδιοτελής, ανεύθυνη και κυρίως απαίδευτη πολιτική και οικονομική ελίτ της χώρας που σκεφτόταν και αντιδρούσε με απληστία.
Ζούσε σε ένα φαντασιακό παρόν νομίζοντας ότι θα διαρκέσει μια αιωνιότητα.
Και το χειρότερο είναι ότι το πιστέψαμε και εμείς!