Από τις μέχρι τώρα εξαγγελίες ή διαρροές, φαίνεται ότι η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους να αποφύγει τη νέα μείωση των συντάξεων ή τουλάχιστον των κύριων, μέσω της δημιουργίας πρόσθετων εσόδων για τα Ταμεία που θα προκύψουν από αύξηση της φορολογίας μέσω της καθιέρωσης ειδικών τελών (π.χ. στις τραπεζικές συναλλαγές) καθώς επίσης και από μικρή αύξηση των εισφορών των μισθωτών και κυρίως από μεγάλη αύξηση των εισφορών των εμπόρων και επαγγελματιών, κατά ποσοστά που σε κάποιες περιπτώσεις αντιστοιχούν σε υπερδιπλασιασμό των εισφορών.
Αυτό σημαίνει πως κυρίως ο κόσμος της εργασίας θα πληρώσει το κόστος των συντάξεων όσων κατά κανόνα συνταξιοδοτήθηκαν πολύ νωρίτερα από τον χρόνο που θα συνταξιοδοτηθούν οι σημερινοί εργαζόμενοι και επαγγελματίες - αν καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν και με συντάξεις σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που λάμβαναν επί σειρά ετών οι νυν συνταξιούχοι.
Η προσέγγιση αυτή δεν αποτελεί κοινωνική πολιτική και προστασία των υποτιθέμενων αδύναμων, αλλά συνιστά άνιση μεταχείριση μεταξύ των πολιτών και μεγέθυνση μιας αδικίας που συντελέσθηκε ήδη με την τεράστια αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τους τωρινούς εργαζόμενους. Επιβαρύνει δε πολίτες σε παραγωγική ηλικία, με κατά κανόνα μεγαλύτερα βάρη και οικογενειακές υποχρεώσεις (σε σχέση με τους συνταξιούχους) και των οποίων το εισόδημα συρρικνώνεται διαρκώς κατά την τελευταία πενταετία.
Οι σημερινοί συνταξιούχοι είχαν την τύχη να προλάβουν να συνταξιοδοτηθούν νωρίς, κάποιοι από αυτούς στις ηλικίες των σαράντα και πενήντα ετών και αρκετοί άλλοι με τις ευεργετικές ή και χαριστικές διατάξεις των τελευταίων ετών περί εθελουσίας εξόδου από το Δημόσιο, τις Τράπεζες και τους Οργανισμούς πριν από την εφαρμογή της νέας ασφαλιστικής νομοθεσίας που αύξανε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και να εισπράττουν οι περισσότεροι από αυτούς επί σειρά ετών, προτού εφαρμοσθούν οι μειώσεις των τελευταίων χρόνων, ικανοποιητικές συντάξεις, που ποτέ στο μέλλον δεν προβλέπεται να λάβουν οι νυν απασχολούμενοι. Επιπλέον, απολάμβαναν υψηλότερους μισθούς ως ενεργοί εργαζόμενοι σε σχέση με το εισόδημα των τωρινών εργαζόμενων ή μεγαλύτερα εισοδήματα ως επαγγελματίες, πριν από την οικονομική κρίση. Το επιχείρημα ότι πλήρωναν εισφορές που αναλογούσαν σε μεγαλύτερες συντάξεις σύμφωνα με την αρχή της ανταποδοτικότητας, αν και θεωρητικά ορθό, δεν ευσταθεί πλέον με βάση τα δεδομένα και τις εξελίξεις, για τον λόγο ότι και οι σημερινοί εργαζόμενοι θα κληθούν να καταβάλουν ακόμη μεγαλύτερες εισφορές που θα αντιστοιχούν σε πολύ μικρότερες συντάξεις, ενώ εισπράττουν χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με τις αποδοχές που είχαν ως εργαζόμενοι οι νυν συνταξιούχοι.
Η προστασία των συνταξιούχων κάθε κατηγορίας σε βάρος του εισοδήματος των ενεργών εργαζόμενων και επαγγελματιών αποτελεί τελικά μία ιδεοληψία που στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε αριστερή πολιτική ούτε κοινωνικά δίκαιη. Οσες μειώσεις συντάξεων έγιναν τα τελευταία χρόνια με βάση κλίμακα, έγιναν άτολμα, διότι συνδέθηκαν μόνο με το ύψος της σύνταξης, ποτέ όμως δεν συνδέθηκαν με την ηλικία έναρξης της συνταξιοδότησης του δικαιούχου. Για παράδειγμα, κάποιος που εισπράττει 1.500 ευρώ σύνταξη και συνταξιοδοτήθηκε στα εξηνταπέντε του είδε τη σύνταξή του να μειώνεται κατά το ίδιο ποσοστό σε σχέση με έναν συνταξιούχο που λαμβάνει το ίδιο ποσό αλλά συνταξιοδοτήθηκε στα πενήντα του και θα επιβαρύνει τα Ταμεία κατά κανόνα για δεκαπέντε χρόνια περισσότερο.
Οπως φαίνεται λοιπόν από τα μέτρα που εξαγγέλλονται είτε επίσημα είτε ανεπίσημα και διερευνητικά ως είθισται, θα υποχρεωθεί να πληρώσει τα μεγάλα ελλείμματα των Ταμείων ο κόσμος της εργασίας και θα κληθούν να μειώσουν το πραγματικό εισόδημά τους οι νυν απασχολούμενοι και επαγγελματίες που στα εξήντα ή στα εξηνταπέντε τους εξακολουθούν να εργάζονται, για να μη μειωθεί η σύνταξη αυτών που είχαν την τύχη να συνταξιοδοτηθούν σε πολύ νεώτερη ηλικία.
Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν είναι δίκαιο να γίνουν και πάλι οριζόντιες μειώσεις των συντάξεων είτε πρόκειται για κύριες είτε για επικουρικές, αλλά αυτή τη φορά θα πρέπει η κυβέρνηση να τολμήσει και να κάνει αυτό που μέχρι τώρα θεωρούνταν ταμπού από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, ώστε οι πόροι που είναι αναγκαίο να εξοικονομηθούν για τα Ταμεία να προκύψουν από τη μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων μόνο των συνταξιοδοτηθέντων σε νεώτερες ηλικίες, με βάση κλίμακα στηριζόμενη στην ηλικία απονομής της σύνταξης κάθε δικαιούχου και σε συνδυασμό με τον καθορισμό ενός κατώτατου ορίου προστασίας ως προς το ύψος της σύνταξης (1.200 ευρώ για τις κύριες και 300 ευρώ για τις επικουρικές για παράδειγμα) για τον υπολογισμό των αντίστοιχων μειώσεων. Είναι μια ευκαιρία για να αποκατασταθούν επιτέλους πολλές αδικίες και μεταξύ των νυν συνταξιούχων, αλλά και να πάψουν να επιβαρύνονται κυρίως οι εργαζόμενοι και επαγγελματίες για το κόστος της κοινωνικής ασφάλισης.
*Ο Γ. Θεοτοκάς είναι δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Ν.Α.Τ.