Η έναρξη της ισχύος από 1ης Ιανουαρίου του 2012 του έντονα αμφιλεγόμενου νέου Συντάγματος στην Ουγγαρία, που χθες βράδυ γιορτάστηκε επίσημα από τους πολιτειακούς ηγέτες με ειδική εκδήλωση στην Όπερα της Βουδαπέστης --ενώ περίπου 100.000 διαδηλωτές διαμαρτύρονταν στους γύρω δρόμους εναντίον του-- σηματοδοτεί την απόλυτη εδραίωση του "καθεστώτος Όρμπαν", όπως τονίζεται από επικριτές της "δεξιοεθνικιστικής" κυβέρνησης του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Ήδη η υπερψήφιση του νέου Συνταγματικού Χάρτη της Ουγγαρίας, στις 18 του περασμένου Απριλίου, από την κυβερνητική πλειοψηφία των δύο τρίτων, είχε προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις, όπως είχε συμβεί στις αρχές του περασμένου χρόνου --όταν μάλιστα η Βουδαπέστη αναλάμβανε για το πρώτο εξάμηνο του 2011 την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης-- με τον επίσης αμφιλεγόμενο νέο ουγγρικό Νόμο περί Τύπου.
Ο --ευρισκόμενος για επίσκεψη στη Βουδαπέστη την ημέρα της ψηφοφορίας-- Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Γκι Μουν δεν είχε κρύψει τις ανησυχίες του επισημαίνοντας πως η ουγγρική κυβέρνηση έχει ευθύνη το Σύνταγμα της χώρας να είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις διεθνείς συμβάσεις και κανονισμούς, σεβόμενη την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πολιτικοί, διεθνείς προσωπικότητες, αναλυτές και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών στη συνέχεια αμφισβήτησαν την δημοκρατικότητα και την εγκυρότητα του νέου Συντάγματος, ασκώντας κριτική στην ουγγρική κυβέρνηση, κάτι που γίνεται και τώρα, με την έναρξη της ισχύος του, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών αλλά και διεθνών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τους επικριτές του, το νέο Σύνταγμα έχει αναφορές που σε καμία περίπτωση δεν αναδεικνύουν το Ουγγρικό Κράτος Δικαίου, ότι ο Βίκτορ Όρμπαν πέτυχε αυτό που ήταν απαγορευτικό στην Πολωνία για τους αδελφούς Καζίνσκι, δηλαδή "να αναγάγει μια εθνικοσυντηρητική κομματική διατριβή σε επίσημο δόγμα του κράτους".
Στην ίδια την Ουγγαρία, το κύριο βάρος των αντιδράσεων έχει να κάνει με τον περιορισμό των δικαιοδοσιών του Συνταγματικού Δικαστηρίου και των υπηρεσιών που σχετίζονται με την Δικαιοσύνη. Η αντιπολίτευση κάνει λόγο για "δικτατορικό μονοκομματικό Σύνταγμα", το οποίο δεν αντιπροσωπεύει την ευρύτερη ουγγρική κοινωνία, πρεσβεύοντας μόνον τις κομματικές διαθέσεις του κυβερνώντος κόμματος Ένωση Νεαρών Δημοκρατών.
"Κατά του στόχου του πρωθυπουργού Όρμπαν να εδραιώσει την απολυταρχία του μέσα από το νέο Σύνταγμα", όπως τόνιζαν στα συνθήματά τους, στρέφονταν και οι 100.000 (σύμφωνα με τους διοργανωτές του συλλαλητηρίου) διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί χθες βράδυ στους δρόμους γύρω από την Όπερα της Βουδαπέστης και οι οποίοι δεν προέρχονταν μόνο από κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά από φορείς του ευρύτερου κοινωνικού φάσματος.
Για τον πρωθυπουργό Όρμπαν, το νέο Σύνταγμα συμβολίζει την αναβίωση του ουγγρικού έθνους, το οποίο ενωμένο και μετά από μια πραγματική επανάσταση που οδήγησε σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία δύο τρίτων, κατάφερε εκ νέου να σταθεί όρθιο, αντάξιο των περιστάσεων.
Ήδη κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή, αρχές του περασμένου χρόνου, ο Όρμπαν διατεινόταν πως δεν θα πρόκειται για μεταρρύθμιση αλλά για αντικατάσταση του βασισμένου σε "σοβιετικά πρότυπα" ισχύοντος έως τώρα Συντάγματος της χώρας του, με ένα νέο, που θα εμπεριέχει το μέχρι πρόσφατα "καταπιεσμένο ουγγρικό πνεύμα".
"Το σημερινό Σύνταγμα δεν είναι το Σύνταγμα των Ούγγρων", είχε τονίσει ο Ούγγρος πρωθυπουργός, σημειώνοντας πως αυτό υπήρξε αποτέλεσμα ενός "πολιτικού συμφώνου" και υιοθετήθηκε κάτω από έκτακτες συνθήκες και την πίεση των γεγονότων --δηλαδή στο πλαίσιο των καθεστωτικών αλλαγών του 1989-1990-- και με βάση το "σοβιετικό μοντέλο" και χωρίς να έχει βρει σε αυτό πατρίδα το "ουγγρικό πνεύμα".
Από την άλλη πλευρά, κύριος λόγος της αντίθεσής τους, όπως τονίζεται από τους επικριτές του νέου Συντάγματος, είναι το πάθος ήδη του προοιμίου του Συντάγματος, όπου, πέρα από τις εθνικιστικές κορώνες, υπάρχει ο σαφέστατος ορισμός του Χριστιανισμού ως συνδετικού κρίκου του έθνους.
Αρχίζοντας με την πρώτη στροφή του εθνικού ύμνου "Ο θεός να ευλογεί τους Ούγγρους", το προοίμιο συνεχίζει με την υπερηφάνεια για προγόνους, για τον ιδρυτή του κράτους βασιλιά και Άγιο Στέφανο, και το Στέμμα του, που αναφέρεται ως υπόσταση της ουγγρικής κρατικής οντότητας.
Για τους Ούγγρους εθνικιστές, το Στέμμα, το οποίο είχε απονείμει πριν πάνω από χίλια χρόνια στον ιδρυτή και πρώτο βασιλιά της Ουγγαρίας (και μετέπειτα αγιοποιημένο) Στέφανο, ο Πάπας της Ρώμης, αντιπροσωπεύει όλα τα εδάφη στα οποία κυβερνούσε ο Στέφανος και από τα οποία τα δύο τρίτα, είχε απολέσει η Ουγγαρία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την υπογραφή της Συνθήκης του Τριανόν, την οποία φέρεται να αμφισβητούν πολλοί από τους σημερινούς κρατούντες στη Βουδαπέστη.
Στην κριτική προστίθεται πως, ως κεντρικό όργανο παγίωσης της εξουσίας του δεξιοεθνικιστικού κόμματος Ένωση Νεαρών Δημοκρατών του πρωθυπουργού Όρμπαν, στο Σύνταγμα η χώρα αναφέρεται πλέον ως "Ουγγαρία" και όχι ως "Δημοκρατία της Ουγγαρίας" για να υπερτονίζεται ο "ουγγρισμός", δηλαδή η κατηγορηματική προβολή της εθνικιστικής πτυχής απέναντι στη δημοκρατική.
Τονίζεται επίσης πως με μια σειρά άρθρων του Συντάγματος περιορίζονται η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, οι δικαιοδοσίες του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας, η ελευθερία του Τύπου και της αγοράς των Μέσων Ενημέρωσης (σ.σ. ο νέος σχετικός νόμος που ισχύει από τις αρχές του 2011 προκάλεσε διεθνή σάλο κατά της Βουδαπέστης), ενώ επηρεάζονται με αντιδημοκρατικό τρόπο η λειτουργία της Βουλής, Αστυνομίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ενδεικτικό των εξελίξεων αυτών είναι η πρόσφατη είδηση στην έγκυρη αυστριακή εφημερίδα "Ντι Πρέσε" για επαναλειτουργία της ουγγρικής εκπομπής του ραδιοφωνικού σταθμού "Ελεύθερη Ευρώπη", που, με καθαρά αντικομμουνιστικό πρόγραμμα, μεταδιδόταν στις δεκαετίες της κομμουνιστικής διακυβέρνησης της χώρας και που, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, θα εκπέμπει από το εξωτερικό αφού στην Ουγγαρία υπάρχει "φίμωση" όλων των ελεύθερων ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών δικτύων.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)